Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Noel gelenekleri kalplere heyecan ve umut veriyor

БНР Новини
Fotokolaj:Silviya Petrova

Arkada kalan yıl nasıl olursa olsun Aralık ayı geldi mi Bulgar halkını bayram heyecanı sarar, bir yandan uzun hediye listeleri hazırlanırken öte yandan neşeli sofralar kurulur.Günlük hayatın telaşı, yerini tatlı hazırlık telaşına bırakır. Bulgar halkı için Aralık ayında isim günü dizisi başlar, arife akşamı ve Noel'de ise aileler bir araya gelirler.

Kaos'tan düzene doğru, karanlıktan aydınlığa doğru, sondan yeni başlangıca doğru... Çok eskiden topraklarımızda yılın bu döneminde uygulanan putperest geleneğinin anlamı budur. Kadim zamanlarda kış gündönümü günlerinde yeni güneşin doğumu kutlanıyordu. Halkın inancına göre yeni güneş dünya ağacının dallarından inerek dünyadaki insanların günlerini aydınlatıyor. Bu gizemli anı ninelerimiz, oya ve kilimlere, bugüne özel yoğurulan ekmeklere yansıtmıştır.

Daha sonra kilise, 25 Aralık gününü İsa'nın doğduğu gün olarak kabul ediyor. Yeni doğan İsa'ya halk Genç Tanrı diyor, halkın bilincinde İsa, Hristiyanlık öncesinde putperestlik zamanında tapılan Tanrı'ya benziyor.

Noel arifesi, putperestlik ve Hristiyanlığı inanılmaz bir biçimde bir araya getiriyor. Arife akşamı hane halkı, tek sayıda etsiz yemek çeşidinin bulunduğu sofraların etrafından birleşirken sıcak bir aile ortamını paylaşmanın tadını çıkarıyorlar. Etsiz lahana sarması, bulgurlu kuru biber dolması, fasulye ve pirinç, içinde para bulunan çörek... Bütün bunlar sofralardan eksik olmuyor. Sofrada toprağın verdiği her şey bulunmalı - buğday, mısır, taze ve kuru meyveler, bal, soğan, sarımsak, ceviz... Ailenin en yaşlı adamı, buhur yakarak sofrayı dumanlıyor. Ateşin gücü, ayrıca özel bir tören yapılarak ocağa konulan odunla da çağırılıyor. Arife akşamı görenekleri, yeni geçiş dönemini, yeni doğumu destekliyor. Ateşin gücü ile genç güneşin gücü artırılıyor, yeni doğan güneşin doğadaki kaosu gidermek ve kozmik düzeni yenilemek kadar güçlü olması isteniyor. Sofraya konulan yemekler aynı zamanda hem kansız kurban, hem şükran ve temenni niteliğini taşıyor. Halkın inancına göre sofradaki yemekler esrarengiz bir güç kazanıyor. Dolayısıyla buğday taneleri, bal ve çörekten kurutulmuş bir parça, hatta yanan odunun külünden bir miktar muhafaza ediliyor ve farklı bereket rituellerinde kullanılıyordu.

Gece yarısı ise Noel yortusu başlıyor, İsa'nın doğduğu müjdesi veriliyor. Yeni günün daha ilk dakikalarında köyün bekar adamları, evli bir adamın öncülüğünde evleri dolaşmaya çıkıyorlar, evlere gelerek hane halkının yaşına, durumuna hatta zanaatına göre birbirinden farklı şarkılar söylüyorlar, sağlık ve bereket temennilerinde bulunuyorlar.

Noel, yeni başlangıç sevincinin paylaşıldığı bir gündür. Geleneğe göre gün içinde gençler, büyüklerin evlerine gidiyorlar, sabah saatinde başlayan eş dost hısım akraba ziyaretlerinin neşesi bütün gün devam ediyor. Poğaça, kızartılmış tavuk, şarap ve rakı türünden armağanlar götürülüyor. Köy meydanlarında halaylar çekiliyor. Sofraların bolluğu göz kamaştırıyor.

Bulgarlar'ın çoğu bu güzel gelenekleri günümüzde de sürdürüyorlar. Yurt dışında çok uzaklarda yaşayanlar bile geleneksel Noel sofrasını kurmayı ihmal etmiyorlar, tatlı sözleri, güzel temennilerini esirgemiyorlar. Arkada kalan yılda yaşanan her ne varsa maziye karışıyor her şey yeniden başlıyor, gönüller umutla doluyor.

Çeviri :Tanya Blagova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Geleceğe, güzelliğe dair umudun sembolü – martenitsi veya Rodop baynitsileri

Bulgaristan’da Martenitsa’nın baharın müjdecisi olduğu ve karanlığı kovduğu kabul edilir. Her yıl bir Mart’ta Bulgarlar memleketlerinden uzakta olsalar bile, sağlık ve refah dilekleriyle akraba ve dostlarını bükülmüş beyaz ve kırmızı iplerle süsler...

Eklenme 01.03.2024 06:05
Darina Slavova ve Stefka Zdravkova

Kiçka Savova’nın şarkıları öğrencilerin sesinde can bulacak

22 Şubat’ta ünlü Bulgar halk şarkıcısı Kiçka Savova’nın doğumunun 90. yılı tamamlanıyor. Trakya halk şarkılarının en belirgin sanatçısı olarak bilinen Savova, bu önemli gününde anılıyor. Onu hayattayken tanıyanlar, yetenekli, iyi ve..

Eklenme 22.02.2024 06:30

Trifon Zarezan - Bulgar kültürü ve geleneklerinde şarabın bayramı

Dünya çapında şarap üretimi azalırken,  2023 yılı 60 yıldan beri en düşük şarap üretiminin kaydedildiği sene  oldu. Uluslararası Bağcılık ve Şarapçılık Örgütü (OIV) verilerine göre, dünyada şarap sektörü gittikçe daralıyor. Bulgaristan iklim..

Eklenme 14.02.2024 13:18