AB’nin bir çok vatandaşı 17 Ağustos 2015 tarihinde yürürlüğe girecek olan 650/2012 Nolu Düzenlemeden etkilenmesi mümkündür. Bu düzenleme Milli hukuktan üstün olacaktır ve miras için yeni kriterler uygulayacaktır. Genel olarak miras bırakanın öldüğü anda bulunduğu yerin hukuku uygulanacaktır.

Burada AB ülkelerinde değişik miras kanunların yürürlükte olduğunu göz önünde bulundurmalıyız. Örneğin birlikte yaşayan nikahsız aileler ile ilgili değişik uygulamalar mevcut. Birleşik Krallıkta hayatta olan eş , ölen eşinin bütün mirasını veya büyük bölümünü alır. Fransa’da çocuk sayısına bakmaksızın mirasın tam olarak dörtte birini alır. Mesela üç şekil vasiyetnameden – vasiyetname, ortak vasiyetname ve miras anlaşması Bulgaristan’da sadece birinci şekil uygulanır. Başka devletlerde üç şekil de kullanılır.

Bulgaristan radyosuna demeç veren noter derneği başkan yardımcısı Svetlin Mikuşinski izah ediyor: ‘En önemlisi pratikte yeni bir miras hukuku oluşturulmuyor ve tüm iç miras sistemleri korunuyor. Yenilik şu: Bütün üye ülkelerde bu düzenlemeye göre konkre miras için hangi hukuk uygulanabilir, ölüm olayında hangi milli hukukun uygulanacağı ayarlanır. Hukukun uygulanması kriteri kişinin vatandaşlığı değil, ikametgahı olacak.’

İkametgahın kanıtlanmasıyla ilgili zorluklar da meydana geldiğinde ne yapılır? Noter Mikuşinski izah ediyor: ‘Böyle durumlarda düzenlene kesin karar belirlemiyor. Önsözde bazı yönler vermiş. Önemlisi kişinin çoğu zaman nerede oturduğu değil, ekonomik çıkarlarının nerede bulunduğu, mal mülkü nerede olduğu önemli olacak. Mesela bir Bulgar İspanya’da çalışıyor, ailesi fakat Bulgaristan’da. Bu kişi Bulgaristan’a maaşını gelirlerini gönderiyor, yurda bayramlarda dönüyor. Bu kişinin devamlı ikametgahı İspanya.Eğer ailesi de İspanya’da olsaydı, çocukları orada okula gitseydi. Bu artık başka niyetleri ifade eder ve ölüm olayında ispanya hukuku uygulanacaktır’.

Yeni düzenleme her vatandaşa uygulanacak hukuku seçme imkanı verir. Yani bu düzenlemeye göre miras ile ilgili sorunlar üzerinde kişi uygulanacak hukuku seçebilir. Seçtiği sırada bulunduğu ülke hukuku veya ölüm olayında bulunduğu ülke hukuku arasında seçim yapabilir. Yani her bir Bulgar vatandaşı eğer başka vatandaşlığı da varsa Bulgar hukukunu veya sahip olduğu vatandaşlığın ülkesinin hukukunu seçebilir. Adalet bakanlığı bizim yasalarda değişiklikler önerdi, bunların Parlamento tarafından onaylanması öngörülüyor.

Bunları Adalet bakan yardımcısı Verginiya Miçeva –Ruseva izah ediyor: ‘Bu projede yetkili mahkeme ayarlanıyor, Avrupa miras sertifikasının çıkarılması prosedürü, kim başvuru yapabilir, şikayet nasıl ve nerede edilir, değişiklikler yapma imkanları izah ediliyor. Bizim projemizde ölen kişinin son devamlı adresindeki bölge mahkemesi uluslararası yetki sahibidir. Böyle mahkeme yoksa Sofya şehir mahkemesi yetkilidir.’

Danimarka, İrlanda ve Birleşik Krallık bu Avrupa düzenlemesine katılmıyorlar. Bu üç devlette miras davaları sadece milli normlara göre bakılmaya devam edecek.

Tükçesi: M. Baharova