Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Pijo ve Penda: Marteniçkanın folklordaki sembolü

БНР Новини
Photo: arşiv

Bir Mart Bulgarların yortu takviminde en sevilen günlerden biridir. Bir Mart, baharın yaklaşmasını müjdelerken dost ve arkadaşlar arasında beyaz ve kırmızı iplikten yapılmış geleneksel tılsım, biribirilerine hediye etmek için güzel bir nedendir. Bu günde genç ve yaşlıların koyu renkteki kış elbiseleri marteniçkanın parlak renkleriyle süsleniyor, ki onlar sağlık ve mutluluk umudu getiriyor. Marteniçkalar aynı zamanda da Marta Nine`ye saygının bir ifadesidir. Bu son derece kadim pagan imajı, günümüze kadar güzelliğini korumuş ve taşımıştır. Geleneksel inançlarda marteniçka, dişiliğin bir simgesi olarak kabul ediliyor hem ruh hali değişikliklerinden dolayı, hem de şimdiye kadar derin kış uykusuna dalan doğaya hayat verme gücünden dolayı.

Bugün çok az insan, marteniçkanın sevilen bir hediyenin ve elbiseye güzel bir süsün dışında aynı zamanda da kadim bir anlama ve büyülü güce sahip olduğunun farkındadır. Bir Mart, kış ile bahar arasında sınır olarak kabul edilen takminden bir tarih olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda da ölümden hayata, kısırlıktan doğurganlığa ve berekete giden bir yol olarak anlam taşıyor. İşte bundan dolayı da bu sürecin çok tehlikeli, aynı zamanda dasağlık, refah, aşk ve evlilik dilekleri için uygun bir zamandır. İşte bundan dolayı marteniçkanın sembolü iki yöndedir, hem kötü ruhlardan, kötü gözlerden ve kötülüklerden korurken, hem de sağlık, güç ve bereket getiriyor.

Снимка

Eskiden Bulgarlar marteniçkayı yün veya pamuktan hazırlıyorlarmış, kırmızı ve beyaz renklerinden oluşan klasik bir şekil. Ancak farklı şekillere de rastlanılıyor: genelde oğlan için mavi ve beyaz veya Sofya ile Melnik bölgelerine has mavi ve kırmızı. Marteniçkalar tek renkte de olabilir, sırf beyaz veya sırf kırmızı renkte. Rodoplar’da ise renkli ipliklerden yapılan çok renkli marteniçkalar yapılıyor.

Bazen bükülmüş ipliğin iki ucuna iplik veya yünden yapılan erkek ve kadın figürleri takılıyor. Bu figürler Pijo ve Penda olarak biliniyor.

Bugün marteniçkalar, elbiseye takılır veya bileğe ve boynunda taşınır. Eskiden ise onlar farklı yerlere takılırmış: parmaklara, bileklere, boynuna, veya erkekler için -kuşağın altında.

Fotoğraf:BGNES

Geleneklere göre, marteniçkalar yaşlı kadınlar tarafından bükülüyor ve yapılıyor, ama istisnalar da var, bazı bölgelerde evlenme çağındaki kızlar, marteniçkaları sevgilerine özel aşk hediyesi olarak da hazırlarmış. Marteniçkalar, sadece insanlara değil, aynı zamanda da hayvanlara da takılır- yıl boyunca sağlıklı ve doğurgan olmaları amacıyla.

Beyaz ve kırmızı iplik, erkek ve dişinin sembolüdür. Aynı renklerin de düğün törenlerinde de hakim olması çok anlamlı. Mesela birçok yerde yeni evliler, yeni evine giden yollarına serili kırmızı iplik veya marteniçka üzerinden gider. Beyaz ve kırmızının birarada bulunması damat ve gelinin elbiselerinde de mevcut. Gelin, beyaz etek ve önlük, başında ise kırmızı peçe var, damat ise kırmızı kuşakla kuşanmıştır. Pijo ve Penda figürlerinde gelin ve damadı da görebilirsiniz. Yeni doğan bebeğin bezi de beyaz ve kırmızı iplikten bükülü bağ ile bağlanır.

Çeviri:Şevkiye Çakır


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Geleceğe, güzelliğe dair umudun sembolü – martenitsi veya Rodop baynitsileri

Bulgaristan’da Martenitsa’nın baharın müjdecisi olduğu ve karanlığı kovduğu kabul edilir. Her yıl bir Mart’ta Bulgarlar memleketlerinden uzakta olsalar bile, sağlık ve refah dilekleriyle akraba ve dostlarını bükülmüş beyaz ve kırmızı iplerle süsler...

Eklenme 01.03.2024 06:05
Darina Slavova ve Stefka Zdravkova

Kiçka Savova’nın şarkıları öğrencilerin sesinde can bulacak

22 Şubat’ta ünlü Bulgar halk şarkıcısı Kiçka Savova’nın doğumunun 90. yılı tamamlanıyor. Trakya halk şarkılarının en belirgin sanatçısı olarak bilinen Savova, bu önemli gününde anılıyor. Onu hayattayken tanıyanlar, yetenekli, iyi ve..

Eklenme 22.02.2024 06:30

Trifon Zarezan - Bulgar kültürü ve geleneklerinde şarabın bayramı

Dünya çapında şarap üretimi azalırken,  2023 yılı 60 yıldan beri en düşük şarap üretiminin kaydedildiği sene  oldu. Uluslararası Bağcılık ve Şarapçılık Örgütü (OIV) verilerine göre, dünyada şarap sektörü gittikçe daralıyor. Bulgaristan iklim..

Eklenme 14.02.2024 13:18