“Rüzgar, izlerimizi örter, önce tutkularımızı, daha sonra ise zaman bizi alıp götürür. Bu çeşme, taşın daha dayanıklı olduğu, suyun ise ebedi olduğu için kuruldu. Taş üzerine yazılan bu yazı, bugün de “Etıra” Etnografya Kompleksinde korunmaktadır. Ustanın ismi bilinmiyor, ancak bu sözler birçok insanın ruhuna işlemiştir. Bir zamanlar varlıklı Bulgarlar, çeşmenin kurulmasını buyur etmişler – tüm toplumun iyiliği, sevinçli bir olaydan hatıra olarak veya çok yakın bir kişinin hatırası adına. İşte bundan dolayı birçok çeşmenin üstünde “Yolcu, bir damla su içi ve hatırla...“ veya “Bir yudum su, anamın hatırası için...” diye yazılı.

En eski efsanelere göre, her suyun sahibinin olduğu anlatıyor. Bu efsanevi bir varlıktır, ya su boğası, ya da peri kızıdır. Bazen gece çeşmeye suya gitmeyi cesaret eden sıradan kızlar da, su perilerine dönüşüyor.

Bulgar etnografi uzmanları, suyun mucizevi bir şekilde meydana geldiğine dair birçok efsane kayıt etmiş. Bir köyde komutan boş bir meraya kopyasını kakmış, o anda yerden su fişkırmış. Komutan bu yere çeşmenin inşa etmesini emretmiş. Başka bir efsaneye göre, iki aşığı ayırmaya çalışmışlar. Ancak iki genç edebiyette biribirine kavuşmuş, fakat onların hayatlarını kaybettikleri yerde çeşme kurulmuş. Çeşmeden ise neşeli gözyaşları akmaya başlamış.

Kız ve oğlanların görüştüğü yerde, çeşmeye birçok türkü ve şarkı adanmıştır.