Devlet şirketi olan Bulgaristan Enerji Holdingi BEH, ülkedeki enerji sektörünün efendisi durumundadır.

BEH, elektrik enerjisi üretimi ile satışını kontrol ediyor ve gaz piyasasında oyun kurallarını belirliyor. Aslında bu durum devlet tekeli oluyor ve Avrupa’da geçerli regülasyonlarla yasaklanmış olsa da ülkemizde rahat bir şekilde devam ediyor. Ve her devlet tekeli olduğu gibi holdingin işi yürümüyor, kazancı düşüyor, borçları artıyor.

Hal böyle olunca bu yıl piyasanın liberalleşmesi gündeme geldi.

Kontrolsüz ve her şeye muktedir olan devlet yapısı Bulgaristan’daki enerji piyasasının efendisi rolünü o kadar benimsedi ki Brüksel’i küplere bindirdi. Brüksel çoktandır BEH’in hakimiyetini kötüye kullandığı ve serbest piyasa kurallarına uymadığından kuşku duyuyor. Bugünlerde Brüksel, kontrolün sıkılaştırılacağı ve BEH hakkındaki araştırmanın derinleştirileceği yönünde uyardı ve holdingin yıllık cirosu üzerinde yüzde 10 oranında yaptırım uygulamak niyetinde olduğunu da açıkladı.

Brüksel’in enerjideki megayapıya gözdağı verdiği gün uluslararası kredi derecelendirme ajansı Fitch Ratings, şirketin kredi notunu düşürdü ve özel izlemeye aldı.

Yapılan ön hesaplamalara göre geçen yılda holding 260 milyon avro zarar etmiştir ve buna 500 milyon avroluk ödenmemiş borç da ekleniyor. Bütün bunların holdingin likidite durumu ile ilgili akıllara soru işaretleri getiriyor uzmanlara göre.

Bu arada ekonominin farklı sektörlerinde ödenen ücretlere ilişkin istatistik verileri açıklandı. Veriler, enerji sektöründe çalışanların aldıkları ücretlerin en yüksek olanlar arasında olduğunu açıkça ortaya koydu. Hem de bütün sektör açıktayken.

BEH’in bir bölümünü oluşturan Ulusal Elektrik Kurumu NEK’in borçları 1 milyar 600 milyon avronun üzerindeyken enerji sektöründe acil değişiklik gerekliliği ortadadır. Hükümet, bundan dört yıl önce de BEH’in kısmen özelleştirilmesi yönünde ortaya atılan fikri, tekrar gündeme getirdi. Bu öneri, bunun kaçınılmaz olarak enerjinin zamlanmasına yol açacağını öne süren popülist eğilimli siyasi çevrelerin tepkisine neden oldu.

Şimdilik fiyatlar, her çeşit ekonomik mantığa zıt üretici ile tedarikçilere karlılık sağlamayan bir düzeyde tutuluyor.

Çeviri: Tanya Blagova