Transparency İnternational, lobicilik ve siyasi sürecin yasal olmayan etkilerden korunma derecesine ilişkin tam araştırma ile ilgili ilk Avrupa raporunu yayınladı. Araştırma, örgütün 19 Avrupa devletindeki temsilcilikleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Buna AB Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi de dahil edilmişti. Ne yazık ki, Bulgaristan çok düşük bir sonuç alarak lobicilikte itibarsızlık ve şeffafsızlık bakımından ön sırayı alıyor.

‘Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nde program koordinatörlüğü yapan ve araştırmayı gerçekleştiren ekibin üyesi olan Linka Toneva, Bulgaristan Radyosu’na mülakatında şunları belirtti:

‘Temel gözlem, takip edilen ülkelerdeki ayarlı olmayan lobiciliğin itibarsızlık, çıkar çatışması ve yolsuzluklara kapıyı alabildiğine açtığıdır. Araştırma, 0’dan 100’e kadar bir ölçek ile lobiciliğin şeffaflık ve itibarsızlık seviyelerini değerlendiriyor. Araştırılan bütün ülkeler ve Avrupa kurumları bazında kaydedilen ortalama seviye sadece % 31’dir. Haklı olmayan lobicilik için olanakların olduğu da tespit ediliyor. Slovenya, % 50 oranının biraz üstünde tatmin edici bir not alan biricik ülkedir. Litvanya ile Birleşik Krallık ise % 50’lik bir not alıyorlar. Bütün kalan ülkeler lobiciliğin şeffaflık, itibar ve eşit haklar bakımından kötü sonuçları olan ülkeler grubundalar.

% 25 oranıyla Bulgaristan yasal olmayan lobicilikten sadece % 25 oranında korunmuş bir haldedir. Aynı grupta Almanya, Portekiz, İtalya yer alıyorlar. Macaristan ile Kıbrıs ise sıralamanın dibindeler.

Linka Toneva şöyle devam ediyor:‘Lobicilik faaliyetinin % 13 oranındaki şeffaflık göstergesi diye Bulgaristan’ın aldığı düşük not, kaygı uyandırıcıdır. Araştırmaya katılan bütün ülkelerin bu gösterge bakımından ortalama düzeyi ise % 26’dır. Aldığımız bu sonuç Bulgaristan’daki lobiciliğin tanzim edilmiş olmamasına bağlıdır. Farklı grupların çıkarlarının yasama süreci ve yürütme iktidarına etkisi önemli bir şekilde kapalı kapılar ardında kalıyor, yani kamu denetiminin dışında kalıyor. Lobiciliğin itibar göstergesi bakımından Bulgaristan’daki faaliyetin oranı sadece 25’tir ve bu bakımdan kötü temsili olan ülkeler grubundadır.Bu sonuç, lobicilikle ilişkisi olan birçok yasada ortaya çıkarılan önemli eksikliklere bağlıdır. Bulgar vatandaşlarının önemli bir bölümü, bazı önemli ekonomik çıkarların Bulgaristan’daki siyasi ve ekonomik hayata önemli etkide bulunduğuna inanıyor. ‘

Araştırmaya alınan 19 Avrupa ülkesinden sadece 6’sı lobiciliğin belirli bir düzenleme biçimini uygulamıştır. Yalnız Avusturya, Fransa, İrlanda, Litvanya, Polonya, Slovenya ve Birleşik Krallık’ın lobicilik çalışmalarında belirli bir hukuksal düzenleme görülüyor.

Linka Toneva bununla ilgili olarak şunları belirtiyor:

‘% 50’nin üstünde bir sonuçla AB Komisyonu, yüksek değerlendirme alan kurumlar arasındadır. Avrupa Parlamentosu’nun oranı % 30, AB Konseyi’ninnki ise en düşük olup % 19’dur. AB çerçevesinde, Avrupa kurumları ile temasa giren kuruluşların sicili oluşturulmuştur.Bu sicil AB Komisyonu konusunda sıkı biçimde uygulanıyor ve Komisyon’un aldığı sonuç bunun için epey yüksektir. ‘

Transparency İnternational’dan AB’nin bütün devlet ve kuruluşlarının lobiciliğin geniş ve ayrıntılı bir düzenlemesini kabul etmeleri, lobicilerin zorunlu sicillerini uygulamaları, mevzuata bütün etki biçimlerini, lobiciler ile kamu görevi olan bütün kişiler arasındaki bütün temasları takip edip kamuoyuna açıklayan ‘yasama dosyası’ uygulamaları tavsiyesinde bulunuyorlar.

Çeviri: N. Dimitrova