Altı Mayıs Bulgar ordusunun kahramanlık günü olarak kutlanıyor. 1880 yılında Cesaret Bayramı olarak ilan edildiğinde, askeri geçitler ve nümayişlerde askeri marşlar da yerini alır. Meçhul ve gayrı meçhul askerleri, iehitlere ve kurbanlara ithafen, Bulgar toprakalrını korumuş tüm kahramanlar şarkılar ve marşlarla anılır.

Gün boyu bando müzik takımlarıyla konserler sunuluyor. Askeri marşlar da bu günün “olmazsa olmazı”.

Vatanseverlik edasıyla yazılan marşlar, ülkedeki tarihi olayların da bir aynası niteliğindedir. Askeri gösteriler genelde “Vesel i v boya” adlı marşla açılıyor. 1912- 1913 Balkan Savaşında yazılan eser, bugün de askeri marşların önde geleni. Onu yazan ise bando askeri orkestra şefi Kamen Lukov.

“Velik e naşiyat voynik-Bizim asker büyüktir” marşı 21 Mayıs 2001 yılından beri Bulgar ordusunun marşı seçilir. 1917 Şipka çatışmalarına dair yazılan sözleri gazeteci Konstantin Georgiev’e ait. Müziği Mihail Şekerciev besteler. Tam o dönemlerde her ikisi de, Bulgar Ordusunun 3. Şipka Bölüğünde yer alır.

1878 Kurtuluş sonrasında önemli yere sahip bir diğer marş da “Niy şte pobedim” marşı var. Söz yazarı genç subay Stiliyan Maksimov, besetesi Aleksandır Morfov’a ait. Aynı zamanda koro müziğinin öncülerinden olan Morfov, “Bulgar asker şarkılarının babası” olarak adlandırılıyor.

“Edin zavet” marşı da aynı dönemlerde Georgi Şagunov tarafından bestelenir, İvan Yovçev’in sözleriyle kısa sürede yaygınlık kazanır. İlk defa Harp Yüksek Okulunun 41. mezunlar töreninde söylenir. Ünlü “Gusla” ve “Kaval” erkek koroları da marşı repertuvarlarına alır.

1915 yılında  Samokov’da kurulan marş, 20. asrın ilk yarısında tüm askeri nümayişlerde yerini alıyor. Farklı koro ve orkestranın repertuvarlarına giriyor.

Cesaret Günü konserimiz “Prazniçna Sofya” marşıyla sürecek. Sözleri ve bestesi askeri orkestra şefi Hristo Tonev’e ait. Uzun yılalr boyunca Milli Müzik Akademisinde orkestra şefliği ve bando müzik öğretmeni olan Tonev, Sofya marşını yazdı.

Nikola Bratanov’un “Yubileen marş” da 6 Mayıs cesaret Bayramında yer alan bir eser. Müzik Akademisi eğitim görevlisi ve orkestra şefi Bratanov, Bulgar bando orkestralarının 100. yıl kutlamalarına adanmış.

Askeri marşların çoğu cepheden once asker şarkıları olarak meydana çıkar. Çoğu 19. asrın sonuna ait. Daha sonraları askeri bandolar ve orkestralarla söylendiğinde gerçek askeri marş havasına bürünmüşler.

Çeviri: Sevda Dükkancı