Sivil toplum örgütü olan "Çocuklar İçin Ulusal Ağ" verilerine göre her yıl 100-150 kadar kişi, kökenlerini öğrenmek üzere ülkedeki ilçe mahkemelerine müracaat ediyor, fakat başvuruların yüzde 90'lık bölümü "red" cevabı alıyor. Bu duruma yol açan nedenlerden biri Aile Kanunu 105. maddesinin hükmü olmaktadır. Evlatlık sırrı, ancak önemli hususlar bunu gerektiriyorsa kaldırılabilir denilen bu maddede önemli hususun ne olduğuna dair herhangi bir tanım yoktur.

"Çocuklar İçin Ulusal Ağ", Evlatlık Edinilenler ve Evlat Edenler Birliği, Internet'te birbirini arayanlar için "Kade si?" adı ile oluşturulan insan arama sicili ve Fransa'nın Bulgaristan Büyükelçiliği tarafından Sofya'da düzenlenen bir toplantıda ülkemizde evlatlık sırrının kaldırılması konusu üzerinde duruldu.

Foruma katılmak üzere Almanya, Nürnberg'ten 1650 km kateden Mariana Taneberger, artık 31 yıldır biyolojik annesine ulaşmaya çalışıyor. Mariana şunları anlattı: "Yola çıkmadan evvel kullandığım bir deterjana karşı alerjik reaksiyon gösterdim ve acil yardım bölümünde tedavi gördüm. Doktorumun tutumu da ısrarlı olmak konusunda beni özendirdi. Ailede alerjik hastalıkların olup olmadığımı soran doktorum evlatlık edinildiğim için ailemin sağlık hikayesinden bihaber olduğum yönünde cevap alınca bu konuda neden bilgi aramadığımı sordu. Ben de Bulgaristan'da evlatlık sırrının çok sıkı olduğunu söyledim. Bunun üzerine doktor Bulgaristan'ın AB üyesi olup olmadığını sorunca kendimi çok kötü hissettim."

Mariana sosyal işçi olarak çalışıyor. Sofya'daki toplantı bitince işe dönmek için yine 1650 km katedecek. Kendisi bu "çılgın maceraya" sırf evlatlık sırrının kaldırılması fikrine destek vermek üzere girdi. Biyolojik ebeveynlerini arayanlar, birçok sorunla karşılaşıyorlar. İsim, doğum tarihi ve vatandaşlık numarasının değiştirilmiş olması veya bütün evlatlık dosyasınını yokedilmiş olması, arayışlarını iyice zorlaştırıyor. Bu durumlarda mahkeme sırrın kaldırılmasına müsaade etse bile biyolojik ebeveyn veya çocuğun bulunması neredeyse imkansız hale geliyor. Evlatlık sırrının kaldırılması yönünde esas gerekçe olarak herkesin kökenlerini bilme hakkı, kalıtsal hastalıklarla ilgili sağlık gerekçeleri ve akraba evliliği ihtimalinin önlenmesi ileri sürülmektedir.

BMT İnsan Hakları Konseyi, Bulgaristan'a evlatlık sırrını kaldıran mevzuatın getirilmesi yönünde öneri sundu. Adalet Bakan Yardımcısı Verginiya Miçeva, Aile Kanunu değişiklik metinleri üzerindeki çalışmaların önümüzdeki hafta içinde başlayacağını açıkladı ve Uluslararası Evlat Edinme Koseyi Başkanı olarak 2014 yılında yurt dışında evlat edinilen Bulgar çocuklarının 477 olduğunu, onların 173'ünün özel ihtiyaç sahibi olduklarını, bu yılın ilk 6 ayında ise evlat edinilen çocuk sayısının 223 olduğunu onların 72'sinin özel ihtiyaç sahibi olduklarını da bildirdi.

Çeviri: Tanya Blagova