Halk Meclisinde 25 Ekim tarihinde yerel seçimlerle birlikte referandumun da yapılması kararı alındı. Referandumda tek bir soru sorulacak – elektronik ortamda uzaktan oy verme imkanın getirilip getirilmemesi konusu halkın onayına sunulacaktır. Internet üzerinden oy verme imkanının getirilmesi halinde yurt dışında bulunan Bulgaristan vatandaşlarına da seçim sürecine katılma olanağı sağlanacak.

Bu arada iki gündür kamuda konuşulan ve seçmenler üzerinde caydırıcı etki yapan bir şey var. Konuşulanlara göre Anayasa Mahkemesi Internet üzerinden oy verilmesine “hayır” kararını almıştır sözde. İyi de gerçek bu değildir. Gerçek bu ki Anayasa Mahkemesinin 2011 tarihli 4 Nolu Esas Sayılı kararı var ve bu kararda yürürlükteki Seçim Kanunun 11. paragrafının Anayasa’ya zıt düştüğüne hükmolunmuştur. 4 Nolu davada raportör olan hakim prof. Emiliya Drumeva, konuya şöyle açıklık getirdi.

“Bu kararda Internet üzerinden elektronik ortamda yapılan oylamanın aslı itibari ile Anayasa’ya aykırı olmadığı ve bu tür oylamanın dünyanın birçok ülkesinde yapıldığı mahkemece açıkça belirtilmektedir. Bu durumda Anayasa Mahkemesi’ni Anayasa’ya aykırılık hükmünü verdiren nedir diye soracak olursanız Seçim Kanunu 11. Paragrafındaki düzenlemedir. Kanun, verilerin Internet hizmetini sunanlar tarafından daha uzun zaman muhafaza edilmesini gerektiriyor, ki bu oylamanın gizliliğine ve oylama ile ilgili bilgilerin dokunulmazlığına aykırı düşüyor. Dolayısıyla 2011 yılında Anayasa Mahkemesi, elektronik oylamanın günümüz gerçeklerine münasip bir imkan olduğu ve ülke vatandaşlarının demokratik katılım imkanını genişlettiği sonucuna vardı, ancak oy saklılığının garantilenmesini şart koştu. Bugün itibari ile ise şunu eklemem gerekiyor: yasama organı ülkenin her vatandaşı için “elektroniğin kimliğin” oluşturulması yönünde kararlı adımlar atmalıdır” diyor prof. Emiliya Drumeva.
Aynı konuda “Bilgi Hizmetleri” Yürütüm Müdürü Nikolay Nedyalkov, bir süre önce şunları söylemiştir:

“Elektronik oylama konusunda uyulması gereken birkaç detay vardır. Öncelikle oy gizliliğinin teknolojisi ve mekanizması sağlanmalıdır. İkincisi defalarca oy verilmesini önlemek ve verilen oyu bir kez saymak çok önemli. Üçüncüsü de üçüncü taraf önünde kime oy verdiğimizi ispatlamamızı imkansız kılan koruyucu bir teknolojik imkan vardır. Ve dördüncü unsur da elektronik ortamda oy vermek isteyen kişilere birden çok kez oy verme imkanını temin etmektir. Bu ne anlama geliyor? Elektronik oylama, resmi oylama tarihinden önceki 10. ila 4. gün arasındaki dönemde yapılır. Bu dönemde herkes birkaç kez oy verebilir, fakat sadece en son verdiği oy sayılır. Oylama günü ise aynı seçmen dilerse sandığa gidip oy pusulası atabilir. Bu durumda pusuladaki oy sayılacaktır, diyor Nikolay Nedyalkov ve şunu da ekliyor: Getirilen mekanizmalar, insanlar üzerinde baskı uygılanmasına meydan vermiyor. Her devlet farklı yollardan elektronik oylama yöntemini getiriyor. Bazı devletlerde elektronik imza ile, bazı devletlerde elektronik kimlikle, bazı devletlerde de sms yolu ile oy veriliyor. Bu açıdan belirleyici olan devlet düzenidir, sahip olduğu altyapı ve seçimlerin örgütlenmesidir.”

Çeviri: Tanya Blagova