Gallup International tarafından ulusal çapta düzenlenen temsili bir araştırmadan alınan verilere bakılırsa Roman Katılımının 10 yılının sonunda Romanlar’ın iyice dışlanmış olduklarını söylemek mümkündür.

Araştırmayı düzenleyen uzmanlardan biri Dimitır Ganev, bu konuda şunları açıkladı: “Mayıs ve Haziran aylarında Gırmen köyünde ve başkentin Orlandovtsi semtinde oluşan etnik gerginlik üzerine Romanlar’a ilişkin sorular etnik Bulgarlar’ın bu azınlığa karşı tutumunu yoklamak amacı ile araştırmaya konuldu. ”

Araştırmaya katılan denekler, destekledikleri parti kendi bölgelerinde Roman olan dürüst ve uygun bir aday gösterirse oy verecek misiniz sorusunu yanıtladı. Yüzde 18’lik bölümü “evet” cevabını verdi, yüzde 70’lik bölümü ise buna zıt görüş paylaştılar.

Aynı durum, anket kapsamında meslek ve siyaset alanı ile ilgili sorulan sorular, “Roman olan bir yöneticinizin olması”, “karakol amirinin Roman olması”, “ordu subayının Roma olması”, “Cumhurbaşkanı Yardımcısının Roman olmasına ne dersiniz” gibi sorular üzerine alınan cevaplarda da kendini gösteriyor, diyor Dimitır Ganev ve şunu da ekliyor: Bulgar vatandaşlarının yüzde 20’lik bölümü belirli bir hoşgörü gösterirken yüzde 70 olmak üzere büyük bir bölümü buna zıt tutum izliyorlar. Ayrıca büyük Roman mahallelerinin bulunduğu büyük şehir nüfusunun Romanlar’a karşı çok daha negatif bir tutum sergiledikleri dikkat çekiyor. Romanlar’a karşı gösterilen tutum, eğitim derecesine göre pek bir farklılık göstermiyor. Yüksek tahsil sahibi olanlar lise tahsilli olanlardan daha hoşgörülü değil.

Negatif tutum, kişisel alanda daha da belirgindir. Roman olan biri ile evlilik yapar mısınız sorusu üzerine deneklerin ancak yüzde 9’luk bölümü “evet” cevabını veriyor, yüzde 85’lik bölümü ise “hayır” diyorlar. Etnik Bulgarlar içinden ise Roman azınlığının bir temsilcisi ile evlilik yapabileceğini söyleyenlerin oranı ancak yüzde 4, etnik Türkler içinden Roman’la evlenme ihtimaline “evet” diyenlerin oranı yüzde 6.

Araştırmaya katılanların yüzde 75’i “Roman vatandaşlarının sırf hakları olduğunu düşündükleri” iddiasını kabul ediyorlar, bu iddiayı kabul etmeyenlerin oranı ise yüzde 13’te kalıyor. Bu durum, topluma entegrasyon düzeyinin düşük olmasından ve herkesin haklarını savunan net bir devlet iradesinin yokluğu hissinden de kaynaklanıyor.

Parti taraftarlığı da tutumu önemli ölçüde etkilemiyor. Hak ve Özgürlükler Hareketi DPS yanlıları arasında bile Romanlar’a karşı pek pozitif olmayan bir tutum hakimdir. Etnik Türkler’in Romanlar’a karşı olan tutumu Bulgarlar’ın Romanlar’a karşı olan tutumundan çok farklı değildir. Yani sonuçta Romanlar’ın Bulgar toplumundan dışlanmış oldukları ortadadır.

Deneklerin yarısından fazlası, siyasetçilerin Bulgarlar ve Romanlar arasında bilerek problem çıkardıkları görüşünü paylaşıyorlar. Diğer yüzde 27’lik bölümü ise bu görüşü kabul etmiyorlar.
“Gallup International 25 yıldır her ay farklı konularda araştırmalar yapıyor. Bu tür sorular bundan önce 1994 yılında da sorulmuştu. O zaman alınan sonuçları şimdi alınanlarla karşılaştırdık ve arada geçen 21 yılda Bulgarlar ve Romanlar arasındaki ilişkilerde çok ciddi bir gerilemenin olduğu sonucuna vardık. Bu anlamda izlenen eğilim hiç te iç açıcı değildir ve bu durum toplumda ciddi bir gerginliğe yol açabilir, sonuçları da feci olabilir” diyor Dimitır Ganev.

Çeviri: Tanya Blagova