Bulgar kökeni itibari ile verilen Bulgaristan vatandaşlığı, epey cazip olmakla birklikte çoğu durumda AB’nin zengin ülkelerine doğru tek yönlü bilet olarak kullanılmaktadır. Adalet Bakanlığı verilerine göre son 10 yıllık dönemde köken esasında sunulan vatandaşlık başvurularının sayısı 120 binin üzerindedir. Bu arada sunulan başvuruların yaklaşık yüzde 15’lik bölümü ret cevabı almıştır. Bulgaristan vatandaşlığına ilişkin yasa kişinin babası, annesi veya dedesi gibi en az bir üst soy akrabası Bulgar ise Bulgar kökeni tanımaktadır. Şu anda bu prosedür ortalama 18 ay sürüyor. Bu yılın Ağustos ayının sonu itibari ile sunulan vatandaşlık başvurularının sayısı 5400, bundan iki yıl önce başvurup bu yılda vatandaşlık alanların sayısı ise 4400.

Adalet Bakan Yardımcısı ve Vatandaşlık Kurulu Başkanı Petko Petkov’un sözlerine göre son bir yıl içinde başvuruları işleme süreci 2014 yılında Savcılık tarafından Yurtdışı Bulgarlar Devlet Ajansı’nca usulüne aykırı şekilde 2011 ve 2013 yıllarında yüzlerce köken belgesinin verilldiğinin saptanmasından dolayı güçleşmiştir.

“Ajansın yeni başkanı kurallara uyulmasını çok sıkı bir şekilde takip ediyor, diyor Bakan Yardımcısı Petkov. Ajans’ta hala sorun olduğunu söyleyemem, fakat bu Adalet Bakanlığı’nda önümüzdeki yılda hissedilecek, zira “sorunlu dönemde” verilen başvurular şimdi işlenmektedir. Diğer büyük sorun da başvuru sahiplerinin büyükçe bir bölümünde gerekli resmi köken belgelerinin olmamasıdır. Bu tür belgeler devlet arşivinde ve askeri arşivde vardır ve sorumluluk sahibi kişiler genellikle bu belgeleri sağlamayı beceriyorlar”.

Yurtdışı Bulgarlar Devlet Ajansı Başkanı Boris Vangelov ise Bulgar kökenine ilişkin tasdik belgesinin birkaç aydan 20 güne indirildiğini belirtti ve köken belgesi bulunmayanların ne yapması gerektiğini şöyle anlattı:

“Eğer Bulgar kökenli olmakla birlikte bu durumu tasdik belgesi ile kanıtlamak durumunda değilseler genelde Bulgaristan Cumhuriyeti dışında yaşayan Bulgarlar’a ilişkin yasanın usulünde kayıt yaptırmış olan yerli örgüt tarafından böyle bir köken belgesi verilebilmektedir.”

Köken itibari ile vatandaşlık verilmesi prosedürünün kolaylaştırılması için resmi belgelerin olmaması durumunda kökenin noter tasdikli beyanname ile kanıtlanması imkanını getiren bir yasa değişikliği oylanmaya sunuldu. Bu konuda Bakan Yardımcısı Petkov, şu açıklamada bulundu:

“Bence bu çok kökten bir çözümdür ve böylece Bulgar kökeni bulunmayan kişiler aksini beyan edebilecekler. Bu şekilde terörist olanlar bile hızlı prosedürle vatandaşlık alabilecekler. Bu yüzden Adalet Bakanlığı kamuya ve Meclis’e vatandaşlık adaylarının Bulgaristan’ın tarihi, kültürü ve devlet yapısına ilişkin testten geçirilmesi fikrini sundu. Bu uygulama neredeyse bütün AB ülkelerinde vardır. Almanya bu yöntemi 2008 yılından bu yana başarı ile uyguluyor örneğin. Hem yasama organı hem kamu bu yönde düşünmelidir”.

Çeviri: Tanya Blagova