Dünya Bankası tarafından 2008-2014 döneminde Bulgaristan yargı sistemine ilişkin hazırlanan detaylı analizin sonuçlarına göre son 7 yıl içinde ülkemizde kişi başına düşen hakim sayısı üçte bir oranında artmış bulunuyor. Avrupa devletlerinde ortalama artış oranı yüzde 4 kadar olurken Bulgaristan’da yargıç sayısının üçte bir oranında artması, yargı sisteminde geniş çaplı bir yapılanmayı gerekli kılıyor.

“Açık Toplum” Enstitüsü Hukuk Programı Müdürü İvanka İvanova, konu ile ilgili şunları açıkladı:

“Yargıçların sayısı konusuna dikkatli bir şekilde bakmak gerekir. Ülkenin nüfus yapısından dolayı 100 bin kişiye bu sayıda hakimin olması bir ölçüde haklıdır. 1989 yılın sonrasında ülkenin içinde çok ciddi iç göç süreçleri yaşanıyor. Nüfusun büyük bir bölümü başkentte ve il merkezi olan Varna, Burgas ve Plodviv kentlerinde yoğunlaşmaktadır. İl merkezi olan diğer şehirlerde ciddi bir nüfus düşüşü izleniyorsa da bu durum orada hizmet verilmemesi gerektiği anlamına gelmez.”

Raporda ayrıca bölge mahkemelerinin yarısında, temyiz mahkemeleri ve askeri mahkemelerde yargıçların üzerindeki iş yükünün diğer hakimlere göre kat be kaz az olduğu belirtiliyor. İvanka İvanova’ya göre temyiz mahkemeleri ve askeri mahkemelerin sayıca azaltılması tamamen mümkündür. Ancak yargıçlara gelince onlar anayasa ile koruma altına alındıkları için işten çıkarılmaları söz konusu olamaz. Yargıçlar ya iş yükünün daha yoğun olduğu diğer mahkemelere yönlendirilecek, ya da kendilerine başka iş teklif edilecek.

İvanka İvanova, Dünya Bankası raporunda dikkat çeken üç hususa dikkat çekti:

“Çoktandır bilindiği üzere ve raporla da teyit edildiği üzere yargı süreçlerinin yavaşlığı Bulgaristan’da problem değildir. Adaletin yavaş olması bazı istisnai durumlarda izleniyor ve bu durum Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından Bulgaristan’ın aleyhine kararların verilmesine neden oluyor. Bence davaların süreleri üzerinde odaklanmamamız gerektiği sonucu çok önemlidir. Birincisi budur, ikincisi ise Dünya Bankası hakimler tarafından ücretlerinin güncelleştirilmesine dair artık sunulan talepleri destekleyen gerekçeler gösteriyor. Raporda alınan ücretler ve yasaca öngörülen ücret tutarları arasında büyük bir farkın olduğu açıkça görülmektedir. Dünya Bankası yargı erki bütçesine uzun vadeli bir süreç olarak bakıyor. Reform uygulanması için yargının devlet bütçesinden alacağı sübvansyonun tutarına ilişkin uzun vadeli bir garanti gerekmektedir. Dünya Bankası, yargı reformuna ilişkin bir planın hazırlanmasına çağırıyor. Sadece Adalet Bakanlığı ve Yüksek Yargı Kurulu değil, Maliye Bakanlığı ve ilgili olan tüm makamlar, siyasi çabalarını birleştirerek uzun vadeli bir yargı reformu planı hazırlamalı ve bu kamu harcamalarının etkinliği artırmalıdır”.

Çeviri: Tanya Blagova