Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

“Surva! Mutlu yıllar...”

БНР Новини
Photo: BGNES

Her yeni yılın başında “Surva, neşeli yıl, tarlalarda altın başak, bahçede kırmızı elma, bahçede sarı koçan, bağda büyük salkım, para dolu kese... Bir sonraki seneye kadar sağlıklı bir yıl!” dilekleri söylenir. Buna benzer dilekler ve kutsamalar, her yeni yılın ilk saatlerinde söylenir ve duyulur. İki yıl arasındaki bazı gelenekler hala korunmuştur.

Bulgar geleneksel takviminde yılın ilk günü farklı isimlerle karşımıza çıkıyor – Vasil, Vasilövden, Surva, Surovaki. Her Yortuda olduğu gibi, burada da en önemli unsur, sofranın hazırlınışı. Bazı bölgelerde sofraya yine ceviz, sarımsak ve bal konuluıyor, aynen Bıdni veçer, Noel arifesinde olduğu gibi. Halk inançlarına göre, yeni yılı nasıl karşılarsan, yılın öyle geçecek diye. Bundan dolayı herkes bayram kıyafetlerini giyer. Bazı köylerde gelenek üzere ateşe kızılcık tomurcukları atılır ve kimin tomurcağı en güçlü bir şekilde ses çıkararacak veya en yükseğe atlayacak, diye beklenir. Bu da, o kişinin en sağlıklı ve en enerjik olacağı anlamına geliyor.


“Survakane” ismini alan gelenek aslında yeni yılın ilk dakikalarında, horozların öttüğü satte başlayan bir gelenektir. Antik çağlardan günümüze kadar uzanan bir gelenek ve beraberinde büyük bir sembolik anlam taşıyor. Bazı çok renkli farklılıklara rağmen, “survakane” geleneği birçok açıdan “koleduvane” geleneğini benziyor. Çok eski kültürlerde olduğu gibi, Bulgar halk inançlarında da daire, Güneişin, tanrının sembolüdür ve önleyici göreve sahiptir.survakarai topluluğu, aynen Koledari takımı gibi, köyü daire içine alıyor ve köyü çevreliyor. Tarihçilere göre, eski zamnalrda survakariler evli genç erkekler görevi yerine getiriyormuş. Zaman içersinde bu gelenek değişmiş ve son on yıl boyunca survakari genelde 4-5 yaşından başlayıp 10-12 yaşına kadar erkek çocuklar oluyor. 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gecede çocuklar ev ev gezip sağlık ve bereket dileklerinde bulunur. Ellerinde ise birer kızılcık dalı vardır, ki kızılcık dalı önceki gün kesilmiştir, yani dal henüz yaştır. Oradan da “surovaçka” veya “survaçka”, yani yaş dal anlamına gelen ismi almıştır. Halk inançlarında kızılcık, sağlamlığın, sağlık ve uzun ömrün sembolüdür. Bu sözüm ona “demir” ağacı dokunmak bile demir gibi sağlam sağlık ve şans getirir.

Снимка

Surva demişken hatırlatmadan geçemeyeceğiz:UNESCO, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Komitesi Pernik şehrinde düzenlenen Surva Kukeri ve Maske Oyunları listeye aldı. Maske oyunlarının başkentinin Pernik (başkent Sofaya’ya yakın bir şehir) olması da bir rastlantı değildir. Söz konusu Maske Festivali 1966 yılında meydana gelmiştir. Her yıl düzenleniyor, 1985 yılından bu yana ise uluslararası sıfatı kazandı. Genelde Surva her foklor bölgesinde yer alır ve kutlanır. Bölgelerde delikanlıların maskelerle ev ev  gezip kızılcık dalıyla survakane geleneğini yerinbe getirdiğkleri de görülüyor. Hele hele Batı Bulgaristan’da. Köye göre de isim değişiyor. “survaskare, cemale, camali, babugeri, startsi vs”

Genelde topluluğun büyük bir bölümü keçi ve koyun derisinden yapılmış elbiselerle giyinir, ki derinin tülü tarafı dışarda kalır. Maskeler ise çok farklı olur ve tüy, boynuz, kumaş parçalarıyla süslüdür. Burada belindeki çanlar ve elindeki yaş değnek, olmazsa olmaz unsurlardan iki tanesi.

1 Ocak günü, Vasil, Vasilka, Vasilena, Veselin, Veselina ismini taşıyanlar isim günü kutlar. Survaçka dalı da günümüze kadar ulaşan renkli bölümlerden bir tanesi. Süslü kızılcık dallarını her yerde bulunabilir. Fakat kendimiz de yapabiliriz. Biraz yün ipliği, kuru yemiş, patlatılmış mısır ve sağalam kızılcık dalı-işte survaçka hazır. Tepesine de bir elma ve muhakkak da “altın para” konur. Yeni yılın hem sağlıklı, hem de bereketli olması için.

Çeviri: Şevkiye Çakır








Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Turiya köyünde maskeli oyun festivali düzenleniyor

Bulgaristan’ın güneyinde yer alan ve Stara Zagora İli Pavel Banya Belediyesine bağlı olan Turiya köyünde 30 Mart’ta “Startsi v Turiya” adı ile düzenlenen maskeli oyunlarda binden çok katılımcı yer alacak. Her yıl yapılan ve gerek yurt içinden..

Eklenme 30.03.2024 06:15

Sayıştay başkan yardımcıları da geçici başbakanlık görevini reddetti

Geçici başbakan seçimine ilişkin prosedürle ilgili olarak Cumhurbaşkanı Rumen Radev ile yapılan istişareler sona erdi. Listenin sonunda ise Sayıştay başkan yardımcıları Goritsa Grancharova-Kozhareva ve Toshko Todorov vardı...

Eklenme 29.03.2024 19:23

Plovdiv Uluslarası Gaydacılar (Tulumcular) Konferansına ev sahipliği yapıyor

Yerli ve yabancı gayda (tulum) çalgıcıları ve müzik eğitmenleri 8 ile 10 Mart tarihlerinde Plovdiv’de bu geleneksel enstümana adanan uluslararası konferansa katılacak. 10 Mart- Uluslararası Gayda Günü  12 yıl önce kutlanmay abailandı. Bu enstürmana..

Eklenme 08.03.2024 16:23