Bulgaristan için zor bir yıl arkada kaldı. 2015 yılı sonuna kadar sürprizler sunmaya devam etti, mülteciler, seçimler, referandum ve protestolar gibi konular gündemden inmedi. Önümüzde ise 2016 yılı var. Önümüzdeki yıl siyaset açısından nasıl olacak sorusunu iki politoloji uzmanına sorduk. Sofya Üniversitesi öğretim üyesi dr. Boris Popivanov ve Sağ Politika Enstitüsü uzmanı Georgi Harizanov’un 2016 yılına ilişkin tahminlerini dikkatinize sunuyoruz.

Hak ve Özgürlükler Hareketi DPS fahri başkanı Ahmet Doğan tarafından sert dille eleştirilen lider Lütvi Mestan, doğum günü olan 24 Aralık tarihinde partide bulunduğu tüm görevlerden uzaklaştırıldı. Mestan ve DPS’nin Meclis grubununu terkeden daha beş milletvekili, bundan sonra bağımsız olacaklar. Bu konuda her ne kadar suskunluğunu bozmuyorsa da Mestan’ın yeni parti kurması bekleniyor. DPS’den daha önce bölünen Kasim Dal, uzun yıllar Doğan’ın “sağ eli” olmasına rağmen aynısını yapmıştı.

Parti içindeki gelişmeleri yorumlayan Georgi Harizanov, şunları söyledi:

“Lütvi Mestan son bir buçuk yıl içinde liberal yüzeyde oynamaya çalıştı, fakat DPS’nin seçmenleri daha çok muhafazakar olmaktadır. Mestan’ın lider olarak gösterdiği zaaflarından dolayı görevden alınması, özellikle Doğan’ın etrafındaki kişiler olmak üzere güçlü oyuncuların yeni siyasi projenin oluşturulmasına müsaade etmeyeceklerini ortaya koydu. Yapılan güç gösterisi ve Mestan hakkında uygulanan yöntem, böyle bir projenin akıbetinin ne olacağını önceden gösterilmesini amaçlıyordu” yorumundu bulundu politolog Harizanov.

Mestan tarafından Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun davet edilmesi ve Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun DPS’nin eski liderinden yana çıkması, geleceğe dönük böyle bir siyasi projenin Ankara’dan güçlü destek alabileceğini düşündürüyor. Bu konuda dr. Popivanov şu değerlendirmede bulundu:

“Bence Türkiye, çok ileri gittiğini anladı ve bu dışişleri bakanının 26 Aralık’ta Lütvi Mestan’la görüşmemesi kararının alınmasından belli oldu. Sanırım bundan böyle Bulgaristan ve Türkiye arasında son yıllarda gelişen yakın ilişkiler çerçevesinde daha ılımlı bir tutum izlenecektir.”

2016 yılında cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. Önümüzdeki yıl siyasi açıdan nasıl olacak sorusu üzerine Georgi Harizanov şunları söyledi:

“2016’ yılında bir buçuk yıldır konuşulan egemen parti modelinin pekişmesini bekliyorum. Bahar mevsiminde BSP’nin kongresinde beklenen tartışmalar, DPS ve Reformcu Blok içindeki süreçler Vatansever Cephesinin aslında bölünmüş olması, Parlamento’da temsil edilen siyasi partilerin bir dizi problemle karşı karşıya olduklarını gösteriyor ve bu durum bir partinin egemen olması modelinin sağlamlaştıracaktır. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bu eğilimi güçlendireceğini düşünüyorum, fakat bu eğilim 2013 yılında yaşanan senaryo tekrarlanıncaya kadar yani hepsi GERB partisine karşı birleşinceye kadar kazançlı olacak”.

Aynı konuda dr. Popivanov şunları söyledi:

“Parlamento’daki partilerin performansı iyi değil ve yılın sonunda bu durum açıkça görüldü. Dolayısıyla güçlü olana karşı birleşmek, hem partiler içindeki mücadelelerden dolayı, hem aralarındaki görüş ayrılıklarından ve kimin önde olacağına dair ihtilaflardan dolayı zor görünüyor”. Bence ortada iki soru var: - biri GERB, Meclis’teki mevcudiyetini artırmak için erken seçime gitmeyi göze alır mı sorusu, ikinci soru da 2015’te sahneye ciddi yeni oyuncular çıkmadıktan sonra bu yılda suyu bulandıracak ve mevcut statükoya meydan okuyacak olan yeni aktörlerin sahneye çıkıp çıkmayacağı sorusu olmaktadır”.

2015’te iktidar, yargı ve sağlık reformu deyip duruyorduysa da bu reformlar gerçeğe dönüşmedi.

“Emeklilik reformu yapıldı, tamamlandı. Ama bu aslında reform değildir. Sağlık reformuna gelince ben, Bakan Moskov’un güttüğü amaçları biliyorum, fakat bu amaçlara nasıl ulaşılacağından hiçbir haberim yok. Sağ olan bir siyasetçinin Sağlık Sigortası Kasasının tekel durumda olmaktan çıkarılmasına neden bu kadar şiddetle karşı çıktığını, ayrıca da ilaç fiyatları ve ilaç politikalarına ilişkin pasifliğini anlayamıyorum. Sanırım Reformcu Blok’un 20 vekille devlette reform uygulama iddiasının asılsız kalması hiçkimse için sürpriz değildir” şeklinde konuştu Harizanov. Aynı konuda Popivanov şunları söyledi:

“Reformcu Blok’un, GERB’ten farklı olarak güçlü eksper potansiyeli olduğu ileri sürülüyor. Ancak geçen yılda kaotik olan eylemlerinde böyle bir potansiyel görülmedi. İkinci sav da dengeleri değiştiren, mevcut ilişkileri değişiren, kuruluşları değiştiren tüm reformcu eylemlerin ilgili sosyal ve profesyonel topluluklarla diyalog olmadan olamayacağı savıdır. Oysa RB ve bakanları diyalog olmadan, iddialı bir şekilde ve istedikleri her şeyin anında kabul edilmesi gerektiği inancı ile hareket ettiler. 2016’da büyük değişikliklerin olacağını düşünmüyorum. İstikrar aranacak, en az direnç yolunda ve görev süresinin tamamlanması yolunda gidilecek”.