Şiddet kurbanı olan tüm çocuklar, poliste ve mahkeme salonunda değil, özel çocuk odalarında sorgulanmalıdır. “Mavi oda” Venedikt aynası ile bölünmüş olan mekandır. Mekanın bir bölümünde çocuklara uygun ortam sağlanıyor ve sorgu bu bölümde deneyimli uzman tarafından yapılıyor. Odanın diğer bölümünde ise hakim, savcı, zanlı ve vekili bulunuyorlar. Bu şekilde yapılan sorgunun video kaydı, yargılama sürecinde delil olarak kabul edilir. 2012/29 Sayılı Avrupa Direktifi bunu gerektiriyor.

Adalet Bakan Yardımcısı Verginiya Miçeva, konu ile ilgili olarak şunları anlattı:

“Şu anda ülkemizde 14 hazır mavi oda vardır. Bu odalar mahkeme, savcılık, soruşturma organları ve sosyal işçiler tarafından bazı durumlarda kullanılıyor” diyen Verginiya Miçeva şiddet kurbanı olan çocukların bu tür özel odalarda sorgulanmasının zorunluluk haline gelmesinden yana olduğunu da ekliyor. Anılan Direktif’in ulusal mevzuata aktarılması ve Çocuk Adaleti Yasasının hazırlanmasını manevi görev bilen Bakan Yardımcısı Miçeva, Adalet Bakanlığında şu an üzerinde durulan Ceza Usul Kanunu(CUK) değişikliklerinde yeni “mavi odaların” kurulmasının öngörülmekte olduğunu öne sürüyor. İlk merci mahkemesinde yargıç olduğu dönemde 3 yaşındayken şiddet görmüş olan 12 yaşındaki bir çocuğu sorgulandığını hatırlarken “Bu çocuğun mahkeme salonuna gelene kadar neler yaşadığını düşünebilir misiniz?” diye soruyor. 2-3 ay içinde Bulgaristan ve İsviçre arasındaki İşbirliği ve Kalkınma Programı kapsamında kurulmakta olan yeni 5 mavi oda hazır olacak. Mavi oda sayısının 28 olmak üzere büyük yargı bölgelerinin sayısına ulaşması hedefleniyor.

2012/29 Nolu Direktif’in suç kurbanı olan çocuklar için olduğu gibi artık reşit olan suç kurbanları için de geçerli olduğunu kaydetmek gerekir. Biz Bulgaristan’ın CUK’ya tazminat hakkı gibi kurbanların çok önemli olan haklarını aktarıyoruz, ayrıca mahkeme salonları suçun kurbanı fail ile bir araya gelmesini engelleyecek şekilde yapılandırılıyor. Ceza sürecinde arabuluculuk da büyük önem taşıyor. Ceza muhakemesinde çalışacak olan arabulucuların eğitilmesi bizim için çok önemlidir.

2012/29 Nolu Direktif 2015 yılının 16 Kasım tarihinde yürürlüğe girdiyse de yasa değişiklikleri Halk Meclisi tarafından henüz onaylanmış değildir.

“Direktifin ulusal mevzuatımıza aktarılması, ilk başta kolay görünüyordu, diyor Verginiya Miçeva ve şunu da ekliyor: Dört aydır çalışıyoruz, umarım Şubat ayının ortasına kadar metinleri tamamlayacağız. Direktifin aktarılması büyük bir meydan okumasıdır, çünkü Direktif ile ceza mevzuatımızda mevcut olan “mağdur” kavramından çok daha geniş olan “suç kurbanı” kavramı getiriliyor ve bu durum karışıklık yaratıp metinlerin uyum haline getirilmesini zorlaştırıyor”.

Bakan Yardımcısı Verginiya Miçeva ve ekibi Çocuk Adaleti Yasasının taslağı üzerinde de yoğun çalışmalar yürütüyorlar. Taslakta yasayı ihlal etmiş bulunan çocuklara ceza uygulanmasının bir alternatifi olarak sağaltıcı adalet öngörülüyor. Bu tür adaletin amacı, hem suç kurbanlarının, hem faillerin hem de onların bir parçası oldukları topluluklarının refahının tekrar sağlanmasıdır.

"Ayın sonuna kadar yasa tasarısı metinlerini tamamlayıp kamu tartışmasına sunabilmeyi ümit ediyorum. Çünkü büyük bir değişiklik söz konusu. Sadece çocuklarla ilgili ceza süreci söz konusu değil, sosyal hizmetlerde, terbiyede, düzeltici önlemler de söz konusu. Terbiye okullarının kapatılması öngörülüyor. Peki bu okulları ne ile değiştireceğiz? Çok ciddi çalışmaların yapılması gerekiyor. Teklifimizi hazırladıktan sonra ilgili kurumların temsilcilerinin görüşlerini de alacağız, daha sonra da kamu tartışmasına sunacağız yasa tasarısını” şeklinde konuştu Adalet Bakan Yardımcısı Verginiya Miçeva.

Çeviri: Tanya Blagova

Fotoğraflar: BGNES