Bulgaristan’da en büyük kar elde eden şirketler 2014 yılında toplam 650 milyon Avro kazanç elde ettiler. Aynı zamanda Bulgar emeklilerin aylık maaşı 150 Avro altında. Bunlar resmi veriler. Ve Bulgar toplumunda mevcut büyük uçurumları izah ediyor. Burada ne gibi sosyal pazar ekonomisinden bahsediyoruz? Madem ki birileri banka, enerji ve sigorta alanlarındaki memurlar 1000 Avro maaş alıyor , diğerleri ise 65 Avro gibi sosyal maaş ile yaşamak zorundadır?

Soru retorik bir soru. Ve ekonomik anlamda da izahı yoktur. Çünkü işte olanlar kendi emeğinin hakkını alıyor , daha fazla çalışarak daha fazla para kazanıyor ve bunda sınırlama olamaz. Ama soru, ileri yaştaki vatandaşlar için hiç de retorik soru sayılmaz. Onlar değişik nedenlerden dolayı artık çalışamıyor ve genç yaşta elde ettiklerine bel bağlıyor. Bu kadar çok sayıda ve bu kadar fakir insanın bulunması kimsenin menfaatine değildir. Ne siyasi tabaka için nede iş çevreleri için .

Ülkede en büyük kazanç gösteren dört bankanın karları %% 70 değil de %10 - %15’in banka mevduatı olmasaydı daha fazla olabilirdi. Enerji alanında dev Rus Lukoil şirketi de bu listede. Ve muhtemelen yakıt pazarında kartel şüpheleri olmasaydı kasalarını iyi dolduracaktı. Çünkü uluslararası piyasa benzin fiyatları düşerken bizde Lukoil hep suni olarak yüksek fiyat tuttu. Belki de dürüst olarak kar sağlasaydı , ülkeden çekilmeyi planlamazdı.

1 Temmuz tarihinden itibaren Bulgaristan’da emekli maaşları artacak, ortalama emekli maaşı yaklaşık 170 Avro olacak. Bu her yıl yapılır kanunlara göre. Şimdi zam %2 .6 olacak tüm emekliler için. Yani bir emekli ortalama olarak 3.5 Avro daha fazla para alacak. Ülkede en yüksek emekli maaş yasaya göre 455 Avro kalıyor. Bu zam ile kimse gurur duyamaz. Kimse de sevinmiyor buna. Çünkü yaşlıların fakirliğini gidermez. Üstelik yaşlılar daha da artıyor ülkede. Gençler ise göç ediyor. Bütün bu eğilimler iyiye gitmiyor. Parası olmayanlar pazarı durduruyor, pazardaki durgunluk GSYİH’yı durgunluğa götürüyor , bu durumda zam yapmak için para olmayacak. Kısır döngü deniyor buna. Çıkış yolu yok. Bulgaristan’da yok. Avrupa’da çıkış yolunun var olduğunu her gün kanıtlıyorlar. Ekonomi çalışabiliyor, insanlar da iyi yaşayabiliyor. Bir tek biz anlayamıyoruz bunun nasıl yapıldığını. Şimdiye kadar denedik, yolsuzluklar, mafya, kaçakçılık, yasadışı işler, yağmalama, hortumlama … Olmadı da olmadı. İşler hep tersine gitti. Şimdi ötekilerin yolunu izleme vakti geldi çattı. Onlara yetişmeye bir deneyelim.

Türkçesi: Müjgan Baharova