Böreği, farklı şekilde hazırlayabiliriz ve daha o kadar da sevgi aşılayabiliriz, ancak nasıl hazırlarsak hazırlayalım, o muhakkak bir Güneş misali gibi açıyor. Kendisine Börek Majesteleri olarak hitap ediyoruz! Dünyanın en uç noktasında bulunanlar bile onun önünde eğilir ve içim içini çektikçe de börek onların rüyalarına girer.
16 Temmuz günü, 16. geleneksel börek festivaline... , tabii ki Banitsa(Börek) köyüne hoş geldiniz. Aralarınızda kaş çatmış kişiler varsa, bilin ki, bugün hava bizden yana. Şimdi hava serin, böreğin ise aynen bizim gibi neşesi yerinde”
Neşeli sesler, mutluluk dolu gözler ve bulutların arkasında yüzünü gösteren güneş – gerçekten en lezzetli ismi taşıyan köyden ilk olağanüstü izlenimler böyle. Yüksekten bakıldığında köy gerçekten bir burma böreği andırıyor. Yılda bir kez de olsa, dünyanın en fazla böreğin bir araya geldiği yerin olması da bir rastlantı değil.
Cumartesi sabahı bu Vratsa köyü yüzden fazla börek ustasını bir araya getiriyor, ki ustalar daha sonra lezzetli eserlerini okumaevinde sergiliyorlar. Tam dolu bir masanın arkasında bizi bayramda olduğu gibi halk kıyafetiyle süslenip de gelen Pavolçe köyünden İvanka Parisova karşılıyor:
“En önemli olan kurt böreğimdir, ki o da çok zor hazırlanır, ancak çok lezzetlidir. Peynir, beykın, mantar konur içine- tam aç bir kurta yakışan yemektir. Böreğin güzel olması için malzemelerin ev yapımı olması şart, artı bu börek sevgiyle hazırlanmalıdır.
İvanka’nın hemen yanında yedi yaşındaki Dana geleneksel bir böreğin bulunduğu tepsinin önünde bize gülümsüyor:
“Ben ninemle birlikte börek hazırlamayı çok seviyorum, diyor Dana kendini överek ve devam ediyor: Yumurta, peynir ve hazır yufkayla yapıyorum. İşte bu şekilde – yumurtaları karıştırarak ve nineme yumurtalarını kırmasında yardımcı oluyorum. Ortaya güzel bir börek çıkıyor. “
En ünlü Bulgar yemek ustaları, okumaevinin iki koridorunda bulunan masaları tıklım tıklım böreklerle doldurmuşlar. Yumurtalı ve peynirli, kıymalı, ıspanaklı, acı biberli, kabaklı, çikolatalı, lokumlu, helvalı, Hindistan cevizli böreği vs – hepsi son derece ilginç ve profesiyonel olduğu kadar meraklıların elinin altından çıkmış böreklerdir. Bütün bunlar da festivale gelen konuklara güzel bir ikramdır. Sözüm ona “eserler” dört kategoride yarışıyor – tuzlu geleneksel börek, etli ve sebzeli börek, tatlı börek ve orijinal börek. Juri başkanı ise yemek programı sunucusu İvan Zvezdev.
Juri, iş başındayken bizler börekleri incelemeye devam ediyoruz. Genç bir hanımın önünde duruyoruz, kendisi kahverengi toprak bardaklarla şarap ikram ediyor – anlaşılan şarap da onun eseri.
“Evet, börek acılı olduğu için şarapla birlikte ikram ediyorum. Ev yapımı kırmızı şarap diye belirtiyor Kostalevo köyünden İvalina Danova ve bir kahkaha atarak. “Acılı böreği tattıktan sonra şarap içmeye başlıyoruz. Ancak bu kahvaltıda yenmez”
Anlaşılan Nikolay Nikolov’un sözüm ona “erkek” böreği de alkol gerektiriyor. Ama başka çare yok, madem ki börek ustası böreğine bu denli nazik davranırken:
“Birazcık uncuk, ardından kaşar peynir ve salam. Daha sonra da başka baharatçıklar konuyor. Börek tarifi bana ait değil, fakat ben de kendimden birşeyler kattım. Çünkü bahçeye girdiğim zaman – orada ne varsa koparıp böreğe ekliyorum. Şuradan buradan birşeyler alıyorum, ince ince kıyıyorum, karıştırıp tavaya koyuyorum ve hazırdır. Hem beyaz şarap, hem kırmızı şarap, hem de bira ile güzel gidiyor.
Нikayemiz bu şekilde uzayıp sonsuza kadar sürebilir, çünkü her börek tepsisinin kendi hikayesi var. Ama yine de bu hikayeye, Zgorigrad’tan kadın grubunun orijinal katılımıyla son vermeyi seçiyoruz.
“Becerilerimiz olağanüstüdür, kapasitemiz ise büyük mü büyük. Yapabiliyoruz ve işte bundan dolayı da başarılıyız” diyor Silviya Pavlova ve tüm grup adına övünüyor. ”En sıradışı böreklerden bir tanesi tavuklu börek ve benim yaptığım helvalı börektir. Ta uklu börek, tasarımı ve güzellik açısından Zgorigrad için tipik bir börektir ve genelde önceki gün hazırlanır. Tavuk, böreğin ortasına fol üzerine konur, çevresine ise börek burma şeklinde hazırlanır. “
Ve gerçekten tavuk, gagası ve dikili ibiği ile tavanın ortasına oturmuş şekilde deyim yerindeyse ortalığı inceliyor.
Güzel bir şenlik ve festival olduğunu itiraf etmeliyiz. Banitsa köyü sakinleri ve gelen konuklar böreği yedik ve çok şükür tadına doyduk.
Fotoğraflar: Diana Tsankova
Çeviri: Şevkiye Çakır
Halkı aydınlatanlar, yalnızca şükran ve hayranlık duyulan kişiler değil, tarihimizde milli aidiyet duygumuzu uyandıran en önemli şahsiyetler olarak görürüz. Ancak “halk aydınlatan” kavramının arkasında nasıl bir arketip duruyor ve neden Halk..
Moldova'nın AB üyeliğine ilişkin, ülke Anayasası’na yazılacak stratejik bir hedef olan referandumun sonuçları, her ne kadar Avrupa şüphecilerine “kıl payı” yaklaşsa da, ülkenin Avrupa yanlısı bakış açısını güçlendirdi. Ancak..
Sofya’da 28 Kasım 1938’da yayınlanan “Besarabya Bulgarları” gazetesinin tek sayısında “Besarabya Bulgarları, Bulgar halk cüssesinin, Bulgar manevi ve kültürel birliğinin ayrılmaz bir parçasıdır ve böyle kalacaklar, zira aramızdaki bağ güçlüdür”..