10 Aralık günü Bulgaristan’ın kuzeydoğusunda yer alan Şumen şehrine yakın Hitrino köyünün garında gaz taşıyan bir yük treninin raylardan çıkması üzerine meydana gelen patlama sonucu civar binalar tamamen tahrip oldu. Hitrino garı, bu ulaşım merkezi etrafında kurulan köyün neredeyse merkezinde yer alıyor. Feci kaza sonucu 7 kişi hayatını yitirdi, 29 kişi yaralandı, 26 ev tamamen tahrip oldu. Kaza üzerine yönetimler ve bütün ülke anında harekete geçti ve bundan önce görülmemiş çapta ve hızda kurtarma operasyonu düzenlendi. Bulgaristan, gerektiğinde birlik olabileceğini, kenetlenebileceğini gösterdi.

Hitrino garında raylardan çıkan kazalı tanklarda yeni patlama tehlikesi giderildikten ve köyden tahliye edilen 800 kişi evlerine, veya evlerinden kalan harabelere döndükten sonra gündeme meydana gelen hasarın giderilmesi ve evsiz kalan ailelere uygun yaşam şartlarının sağlanması konusu geldi. Hükümet Hitrino’daki hasarın kaldırılmasına hemen 5 milyon avro tahsis etti. Her yerden köye yiyecek, giyim, inşaat malzemeleri ve para şeklinde olmak üzere destek gelmeye başladı. Çok ta kazançlı olmayan şirketlerden, pek zengin olmayan belediyelerden, sıradan vatandaşlardan destek yağdı. Avrupa Birliği, yarı yarıya tahrip olan köyün toparlanması için 10 milyon avro tutarında destek sağladı.

Bulgaristan Kızılhaç örgütü tarafından düzenlenen hayır kampanyası da çok başarılı oldu ve 20 kadar gün içinde bağışların tutarı 1 milyon avronun üzerine çıktı. İnşaat Odası şahsında olmak üzere iş sektörü de kazadan en büyük zarar görenler için 20 yeni ev inşa etmeyi önerdi. Hitrino köyünde meydana gelen kazanın yol açtığı hasarın giderilmesi için 16 milyon avronun üzerinde para toplandı. Toplanan paranın miktarı bu kadar büyük olunca bu para ile ne yapılacak, yeterli olacak mı, gerçekten en büyük zarara uğrayanlara mı yardım edilecek, bir köy için etkileyici olan bu para tutarının vicdansız insanların iştahını acaba kabartmaz mı gibi soruların akıllarda belirmesi epey doğaldır.

Ülkemiz Bulgaristan’ın yolsuzluğun en yaygın olduğu Avrupa ülkelerinden biri olduğu söyleniyor sık sık. Bunun böyle olmadığına ve yolsuzluğun dünyanın her yerinde var olduğuna delalet eden bir dizi husus mevcut olsa da imaj oluşturmak zor olduğu kadar zedelenen imajın yenilenmesi de zordur. Ülkemizde yolsuzluğun olduğu ve Hitrino’ya devasa miktarda desteğin sağlanmasının suistimale, maddi ve finansal kaynaklara el konulmasına, manipulasyonlara meydan açtığı aşikardır. Hitrino’nun toparlanması için yardım eli uzatan herkes de bunun bilincinde olduğu için bu tür olaylarının önünün kesilmesi yönünde etkin önlemlerin alınması için çalışılıyor. Hükümet düzeyinde bağımsız vatandaşların ve örgütlerin katılımı ile kurulan kurumlararası komisyon, ıslah çalışmalarını koordine ederek denetleyecek. Hitrino belediyesinde de kamu kurulu oluşturuldu, fakat bu kurulun bütün önlemleri denetlemek için gerekli kalifiye ve yetkilere sahip olduğu söylenemez. Bu açıdan deneyim, acil tepki ve itibar bakımından Kızılhaç örgütünün konumu en iyi görünüyor.

Oysa Hitrino için toplanan tutar, hasarın giderilmesi için tamamen yeterli. Köyün büyük bir bölümünde patlama sonucu ciddi hasar gelmedi, çoğu evlerde camlar kırıldıysa da evler yerlerinde sağlam duruyorlar. Belediye başkanlığı binası ve polis karakolu dahil demiryolu istasyonu etrafındaki hasarlar en büyüktür, birkaç sokağın asfaltı kırık dökük durumda, elektrik ve su verme sistemlerinde arızalar var.

Feci kazadan zarar gören Hitrino sakinlerini zor bir kış bekliyor, çünkü ciddi ıslah ve inşaat çalışmalarına ancak havalar ısınınca başlanabilecek.

Çeviri: Tanya Blagova