Kış ortası su kuşu sayımları, su kuşu popülasyonlarının ve sulak alan ekosistemlerindeki değişimlerin uzun dönemde izlenebilmesi için kullanılan temel yöntemlerden biridir. Ulusal su kuşu sayımları günümüze dek uluslararası ve ulusal çok sayıda kurum, sivil toplum kuruluşu ve kuş gözlemcisinin özverili katkılarıyla gerçekleştirilmişti. Dünya çapında 1967 yılında sayımlar başlar. Bütün Avrupa ve Kuzey Afrika’da eş zamanlı sayım yapılır. Su kuşu sayımın uluslararası bilgisini Wetlanands İnternational teşkilatı derliyor. Bulgaristan birçok su kuşunun kışlaması için tercih edilen yerdir. Onların arasında Dünya Kırmızı Listede yer alan cinsler var. Natura 2000 çevre alanlarının durumu hakkında da bilgi sağlanıyor. Kış ortası 41. sayım 13-15 Ocak arasında düzenlendi. Bulgar Kuşları Koruma Birliğinden, Çevre Ajansı, Çevre ve Sular Bölge Müfettişliği, avcı dernekleri, sivil toplum teşkilatlarından 41 uzman ve gönüllü ekip yer aldı.

Kuşları Koruma Birliğinden koordinatör Svilen Çeşmeciev anlatıyor:

“Bizim ekipler ve gönüllüler çok ağır şartlarda çalıştı. Tuna, Karadeniz, havuzlar, balık gölleri ve nehirlerin oluşturduğu 200 sulak alan gezdik. Çok büyük sayıda su kuşu saydık. Bu sene buradaki kuş sayısı daha fazla, büyük ihtimal Kuzey Avrupa’daki soğuklardan dolayı bu kuşlar Bulgar sulak alanlarında kaldı.Orta Avrupa’dan kuşlar Bulgaristan’a geldi. Verilerin %80’ini işledik ce Ocak ortasında 700 000 su kuşun ülkemizde kışaldığını saptadık. Burgas, Şabla, Durankulak ve Varna civarında 400 000 Anser albifrons- Ak alınlı büyük kaz ve 44 000 Brantaruficollis –Kızıl kaz cinsinden kuşlar sayıldı. Bu dünya çapında yok olma tehdidi altında olan bir kaz türüdür ve genelde Bulgaristan’da konuşlanır. Burgas çevresinde Anser- Yaban kazı da nadir cinsler arasında yer alıyor. Küçük ak alınlı kazlar (Anseralfibrons) ve bir özel cins olan Brantaleucopsisis- Al yanaklı kazlar da Burgas etrafındaki sulak alanlara toplanmış.Doğu Rodoplarda Pembe flamingo (Phoenicopterusroseus) ve Rozov Kladenıets barajında dalgıçlar turnaları (Oxyuraleucocephala) var."

Bulgaristan’da Tuna boyunda Srebırna ve Persin adası sulak alanda yumurtlayan ve dünyada yok olmaya yüz tutmuş cinslerden biri ise Tepeli pelikanlar(Pelecanuscrispus) da incelendi. Su kartalları(Haliaeetus), kulaklı dalgıçlar(Podicepsauritus), karabataklar ve daha onlarca su kuşu cinsi sayımdan geçti. Sulak alanların bazıları koruma altında değil, o yüzden özellikle yok olmaya yüz tutmuş cinsler üzerinde ciddi incelemeler yapılmalıdır. Korunmayan sulak alanlar, kaçak avcıların hedefi oluyor.

Kış ortası su kuşu sayımları da sulak alanlardaki su kuşu değişimlerini mevsimsel olarak izleyerek önemli ölçüde veri elde edilmesini sağlamakta, sayımlar sırasında alanlar hakkında toplanan veriler güncellenebilmektedir.

Yıllara göre tür sayısı ve popülasyon büyüklüğündeki değişiklikleri takip ederek, özellikle nesli tehlike altında olan türler için hazırlanacak tür eylem planlarına altlık oluşturmak, sayım sonuçlarına göre; sulak alanlar, su kuşları ve çevre konularında kamuoyunun bilgilendirilmesine katkı sağlamaktır.

Fotoğraflar: bspb.org

Çeviri: Sevda Dükkancı