Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Öt Horozum, öt!

Türkülerde, geleneklerde ve dini inançlarda horoz

БНР Новини
Photo: BGNES

Çin Takvimine göre, “2017Ateş Horoz Yılı” 28 Ocak’ta başlayıp 15 Şubat 2018 tarihine kadar devam edecek ve tam bir yıl boyunca Dünya, Kırmızı Horoz’un etkisi altında olacak.

Bulgarların geleneklerinde Horoz, Güneş sembolerinden biridir, ki ateşin, Güneş ile yakın bağlantısı vardır, çünkü Horoz sadece şafak sökümünün habercisi değil, yanı zamanda da gece yarısı saatleri de, Horoz’un doğal yaşam ritmi ile alakalıdır. İnsanların “Po petlyano vreme” veya “po pırvi petli” dedikleri saatler şafak sökmeden, yani horozun otmesinden önceki zamandır.  Gün batımından horozların ötme zamanına kadar bu zaman dilimi, son derece yıkıcı bir dönemdir, cinlerin ve vampirler gibi korkunç efsanevi yaratıkların ortaya çıktığı zamandır. Horozun ötmesiyle bütün bu yaratıklar gücünü yitiriyor. Hastalara yapılan bazı büyücü fomüllerde şu sözler söylenir ve hastalık “Horozun ötmediği ıssız ormanlara” gönderilir. Yani, Horoz, zararlı güçlerden insanoğlunun kazandığı bölgede yer almaktadır. Halk inançlarında Horoz’un tutumu önemli yer alırken metereolojide de çok faydalı bir işarettir. Mesela, Horoz eşikte öterse, demek ki misafir gelecek. O zaman, evin hanımı: “Öt, Horozun, öt! İyi misafir ise, yine öt!” der. Ve işte o zaman Horoz yine öterse, bu da misafirin iyi olduğunun işaretidir. Horozlar akşam üzere ötüyorsa-hava bozulacak demek. Yaz ise yağmur, kış ise-kar yayacak demek.




Horoz, herşeyden önce erkekliği ve doğurganlığı sembolize ederken dişiye has doğurganlığın başlangıcını da sembolize etmektedir. Örneğin düğün Horozu çok ve farklı anlamlar taşımaktadır.  Mesela Horoz’un kırmızı rengi, onu erkekliğin sembolüne dahil ediyor. “Horoz” oyalarına sık sık geleneksel el işlemelerinde de rastlayabiliriz, mesela kadın gömleklerinde “horoz oyası” görülebilir. Horozun kuyruğundan tüylerin nazardan, kötü ruhlardan, büyülerden ve kötülüklerden koruduğuna inanılır. İşte bundan dolayı da Horoz tüyleri, kızların süsleri arasında olmazsa olamzlardan biridir.




Petlovden, Petelovden, Petelarovden, Eftim, İhtima (Horoz Günü), Doğu Bulgar etrnik topraklarında yaygın bir gelenek. Araştırmacılar, bu kutlamanın eski Islav kökenlere dayandığını kabul ediyorlar. Eski takvime göre, 2 Şubat, yeni takvime göre ise 20 Ocak’ta kutlanıyor. Horoz’un kurban edilmesi de erkek çocukların sağlığı ve doğurganlığına verilen kurban olarak kabul ediliyor. Daha sonra Horoz yemeği yapılır, pirinç veya bulgurlu olabilir, ancak kaynatılmış horoz yemeği olması şart. Daha sonra hısım ve akrabaya dağıtılır, küçük ev yapımı kolaç veya poğaça ile birlikte. Bazı köylerde, çocuğum doğumunda yardımcı olan ninenin evinde sofra kurulur. Buradaki tüm kadınlar, nineyle birlikte gelinlik giyerler ve horozun kuyruğundan alınan tüylerle süslenirler.




Horoz Günü’nde lahana böreği de hazırlanır. Bazı bölgelerde ve köylerde horoz yerine genç tavuk kesilir. Kutlamada neşeli şarkılar, zengin sofra ve kalabalık, en büyük özelliktir, ki böylece erkek çocuklara, onların geleceğine ve neslin sağlıklı ve güçlü devamcısı olarak adanan kutlamalar eşlik eder. 




Çeviri: Şevkiye Çakır



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Plovdiv Uluslarası Gaydacılar (Tulumcular) Konferansına ev sahipliği yapıyor

Yerli ve yabancı gayda (tulum) çalgıcıları ve müzik eğitmenleri 8 ile 10 Mart tarihlerinde Plovdiv’de bu geleneksel enstümana adanan uluslararası konferansa katılacak. 10 Mart- Uluslararası Gayda Günü  12 yıl önce kutlanmay abailandı. Bu enstürmana..

Eklenme 08.03.2024 16:23

Geleceğe, güzelliğe dair umudun sembolü – martenitsi veya Rodop baynitsileri

Bulgaristan’da Martenitsa’nın baharın müjdecisi olduğu ve karanlığı kovduğu kabul edilir. Her yıl bir Mart’ta Bulgarlar memleketlerinden uzakta olsalar bile, sağlık ve refah dilekleriyle akraba ve dostlarını bükülmüş beyaz ve kırmızı iplerle süsler...

Eklenme 01.03.2024 06:05
Darina Slavova ve Stefka Zdravkova

Kiçka Savova’nın şarkıları öğrencilerin sesinde can bulacak

22 Şubat’ta ünlü Bulgar halk şarkıcısı Kiçka Savova’nın doğumunun 90. yılı tamamlanıyor. Trakya halk şarkılarının en belirgin sanatçısı olarak bilinen Savova, bu önemli gününde anılıyor. Onu hayattayken tanıyanlar, yetenekli, iyi ve..

Eklenme 22.02.2024 06:30