Ortak para birimi konularından sorumlu AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, bugünlerde Bulgaristan’ı ziyarette bulundu ve avro ile Bulgaristan’ın Avro Bölgesine katılımı ile ilgili olan neredeyse tüm üst düzey yöneticilerle görüştü. Bazıları tarafından Bay Avro olarak adlandırılan üst düzey Brüksel yetkilisinin verdiği temel ve aslına bakarsak hiçbir anlam ifade etmeyen mesajı: “Hazır olduğunuzda sizi bekliyoruz” şeklinde oldu. Finansal istikrar, düşük borç ve hükümetin temkinli harcamalarından dolayı övgülerini eksik etmeyen konuk, ekonomideki dengesizlikleri, tehlike oluşturacak kadar büyük iç borçluluğu ve çalışma piyasasında yaşanan sorunlardan dolayı eleştirilerde bulundu.

Ziyaret ve Sofya’da yapılan temaslar medya önünde genel hatları ile ve standart protokol söylemi ve nezaketi ile anlatıldı. Lâkin gerçek durum biraz farklı.

Başbakan Boyko Borisov başta olmak üzere iktidar, avronun bir an önce resmi para birimi olmasını istiyor. Bu konudaki iyimserlikte en temkinli olan Maliye Bakanı Vladislav Goranov, Bulgaristan’ın Avro bölgesinin bekleme odası olarak anılan ERMII mekanizması kapsamına alınması ile yetindi. Bu olursa bile, ülkemizin ne kadar uzun süre beklemede olacağı belli değil. Aslında bu belirsizlik Bay Avro’nun ziyareti sonrası biraz dağıldı, kişi başına düşen GSYİH’nın Avro bölgesi ülkelerinin ortalama düzeyinin en az yüzde 70’ini bulması gerektiği belirtildi. Halihazırda bu oran yüzde 50 olsa da ülkemiz yavaş yavaş daha gelişmiş ülkelere yetişiyor. Bulgaristan Bilimler Akademisi’nin ekonomi uzmanlarına göre bu tempolar tatmin edici değil, çünkü görünür gelecekte diğer Avrupa Birliği ülkelerine yetişmek için ülkemiz en az yüzde 5’lik yıllık ekonomik büyüme sağlamak zorundadır. Böyle bir perspektif şimdilik sırf başbakanın hayallerinde mevcut, Borisov, ekonomik büyümenin bu yılda yüzde 4,5 ila yüzde 6 arasında olması umudunu açıkça belirtiyor. Bulgar ekonomi ve finans uzmanları ve AB Komisyonu ile İMF gibi uluslararası örgütler olmak üzere diğer herkes, büyümenin yüzde 3 kadar olacağı düşüncesinde. Bu oran fena olmasa da ülkeyi avro yönünde yeterli hızla sürüklememektedir.

Bulgaristan Merkez Bankası BNB Başkanı Dimitar Radev de ülkemizin bankacılık sisteminin tek para birimine bundan bir buçuk veya iki yıl sonra hazır olacağını açıklayarak hevesleri soğuttu.

Bu arada Avro Bölgesine katılımın tamamen finansal bir konu olmadığı, belirli şartların karşılanması ile halolmadığı da ortada. Bu konu her şeyden önce siyasi niteliklidir, oysa bu AB çevrelerinden düşük güven alan ve Brüksel’de nerdeyse hiç lobisi bulunmayan Bulgaristan’ın zayıf yeridir. Bulgaristan, oyu ve görüşü Avrupa’da karar alanlar için pek önem taşımayan kenar bir ülke olmaya devam ediyor.

Anlaşılan bu husus sıradan vatandaşlar tarafından da idrak edilmekte ve onlar ödemelerini avro cinsinden yapmak, ücretlerini de avro olarak almak perspektifinden pek umutlu ve coşkulu değildir. Oysa ülke vatandaşları avro ile şimdiden senli benli, çünkü Bulgar levasının kuru avroya bağlanmış olup ülkedeki bazı ödemeler bu para birimi ile gerçekleştirilmektedir. Büyük bir haber sitesi tarafından yapılan anketten alınan sonuçlara bakılırsa çoğu insanlar, acele edilmeden önümüzdeki dönemde avronun akıbetinin ne olacağının görülmesinden yanadır. Farklı süratlarda hareket eden Avrupa senaryoları ve Avro bölgesinin içine kapanıp istenmeyen konukların alınmayacağı bir çekirdek haline gelmesi ihtimali kastediliyor. Oysa Bulgaristan’a istenmeyen konuk gözü ile bakıldığının birçok kanıtı var ve bunların hepsi siyasi düzeydedir. Yani, bazı uzmanların öne sürdüğü gibi, siyaset Birlik’in ekonomisini belirlemeye başladı, bunun tersi gerekirken. Çünkü kendileri tarafından yazılan kurallara uyuyor olsaydılar Avrupa yetkilileri, ülkemizin ala ekonomik göstergelerine ve dünya iş ile ekonomi çevrelerinden sürekli alınan pozitif değerlendirmelere gereği önemi verirlerdi.

Çeviri: Tanya Blagova