Meryem Ana, Az. Az. Kozma ve Damyan, Az. Mina, Azize Varvara… Halkımızın asırlardan beri tedavi ettiği veya farklı hastalıklardan koruduğu inancıyla andığı azizler çoktur. Aralarında kilisenin yortusunu 24 Kasım’da kutladığı Azize Ekaterina da bulunuyor. Efsaneye göre Ekaterina, İmparator Maksimiyan zamanında İskenderiye /Mısır/ın yöneticisinin kızıydı. Ekaterina çok güzel ve çok iyi eğitilmiş bir kız idi. Annesi, gizlice Hristiyan dinine mensup idi ve kızını Hristiyanlıkla tanıştıran bir keşişle karşılaştırdı. Ancak 18 yaşında olduğu 305 yılında KEkaterina, dini yüzünden hapse atıldı. Ekaterina’yı hapiste ziyaret eden ve kendisiyle tartışanların hepsi, Hz. İsa’yı kendi tanrısı için kabul etti. Ekaterina korkunç işkencelere maruz kaldı. Bir kılıçla öldürülen Ekaterina’nın naaşı, Tanrı’nın bir meleği tarafından Sinay dağına götürüldü, daha sonra da bu yerde manastır inşa edildi.

Bulgar gelenek kültüründe azizeye Katerina derler. Halk bayramı sıklıkla azizenin çocukları koruduğu ve onları suçiçeği hastalığından koruduğu inancıyla ilgilidir. Bayram özellikle Güney Bulgaristan’da kutlanır.

24 Kasım’da neler yapılır? Sabahın erken saatlerinde küçük çocukları olan anneler, su için pınara gider ve bu suyla hamur karıştırır. Hamurdan küçük bir parçayla bir simit yapılır. Bu parçaya bal sürülür ve kapının veya damın üzerinde konulur. Bu, tatlıyı seven Nine Suçiçeği için bir hediyedir. Eğer bal yoksa, ekmeğe reçel veya pekmez sürülür. Geri kalan hamurdan bir ekmek yapılır ve ekmek de tatlı bir şeyle yenir. Ekmek daha sıcakken herkes ekmekten bir parça alır ve “Azize Katerina yardımcımız olsun” der. Ekmekten biraz kudurmamaları için köpeklere de verilir. Arkasından ekmekle yola çıkarlar ve geçen herkese birer parça verirler. Bu ekmeğin yapıldığı eve suçiçeği hastalığı olmayacağına inanılır.

Istranca dağında Azize Katerina farelerden korunmak için de anılmakta. Kadınlar, ocağı çamurla sürermiş ve böylece farelerin “gözlerini sembolik olarak boyatırmış”. Ayrıca kadınlar, farelerin “ağızlarını kapatmak” için kapalı gözlerle pişirilmiş mısır da dağıtırmış. Bu günde “kadın işleri” yapılmaz, makas ile kesilmez, iğne ile dikiş yapılmaz, örüğü örülmez. Rodop bölgesinde ise Azize Katerina’nın sıtmadan ve yüksek ateşten koruduğuna inanılır. Bu bölgede de kadınlar azizenin yortusunda sivri eşyalara dokunmaz, çünkü eğer ellerini keserse yara çabuk kabuk bağlamaz.

Azize Ekaterina yortusunda adını taşıyan herkes ad günü kutlamaktadır. Bayram, Noel perhizi zamanındadır. Kilise bu bayramda şarap ve kutsal yağ tüketilmesine izin verir.

Çeviri: Rayna İvanova