Bulgaristan’ın Kurtuluşunun ardından günümüze kadar, ülkenin gelişiminde katkısı olan isimler bir, değil, iki değil…Bazıları, sokak ismi veya şehir duraklarına verilen isim olarak ünlüdür.

Mesela kaç kişi Asen Yordanov’un ismini duymuştur?

1921 yılında henüz 25 yaşındayken ilk Bulgar uçağının mucidi olan Asen Yordanov, dünayayı uçakla dolaşması için davet aldığı ABD’ye gidiyor. Bu uçuş gerçekleşmiyor, çünkü başka ülkeler katılmayı reddediyor. Asen Yordanov ABD’de kalıyor ve çok çabuk dili öğreniyor, havacılık mühedisi oluyor, kimya ve fizik okuyor. 50’li yıllarda hava yastığını icat eden ekipte yer alıyor. Bu hikaye, “Bulgarlar: Unutulan başarılar” başlıklı kitabın bir parçasıdır. Kitabın yazarları Delyan Momçilov, Sten Damyanov ve Nikolay Mançev, geçmişten 50 tane hayat hikayesini kitaba taşımış ve anlatmış.

Delyan Momçilov şunları paylaşıyor: "Bizler tarihçi değiliz, hatta onalara bile benzemiyoruz. Üçümüz de 30 yaşların altında. Ben ve Niki, reklam ve dijital marketing sektöründe, Sten ise resimlerle uyğraşıyor. Bu fikir yaklaşık 2.5 yıl once doğdu. Benim daha çocukluğumdan beri dünya ve Bulgar tarihine ilgim vardır. Daha doğrusu bilimin, sanatın ve bu dalların yıllaradaki gelişimi, ilgimi çekiyordu. Bulgar mucitlerinin, gezginlerin ve bilim adamlarının yeri nerededir, sorusunu sorma zamanı geldi, çünkü onlara ne okullarda, ne de üniversitelerde yeterli zaman ayrılıyor. Hikayeleri aktarmadan önce farklı bölümleri seçtik - mesela bilim, sanat, eğitim, girişimcilik, toplum ve seyahatler…"

Yazarların en sevdiği kahramanlardan bir tanesi, dünyayı iki kez dolaşmayı başaran ilk Bulgar kadınıdır. İsmi Anka Lambreva, kendisi hemşire, yazar ve gezgindir. Ilk seyahatini İstanbul’a yapıyor. Orada Yeni Zelanda’da yaşayan zengin bir İngiliz ile tanışıyor. Ingiliz’i tedavi etmeyi başarıyor ve gel zaman git zaman şükran ifadesi olarak, ziyaret için gemiye bir bilet alıyor. Anna Lambreva, Karlovo’yu veda ediyor, dünyanın diğer ucunda çalışmaya başlıyor ve İngiliz ile de farklı ülkeleri ziyaret ediyor.

“Bulgarlar: Unutulan başarılar” başlıklı kitapta Şipka heykelinin tamamlanması için yardımcı olan kişinin hikayesi de yer alıyor. Penyo Atanasov, usta bir aileden geliyor. Küçük yaştan itibaren babasına yardım ediyor. Ustalığı ile nam salıyor. Kısa zaman sonra Sofya Ulusal Kütüphanesinin inşaatına davet ediliyor. 26 yaşında ise Özgürlük Heykelini tamamlamak için davet alıyor. Ülke geneelinden ustalar ona yardım ediyor ve altı yıl süren sıkı çalışmaların ardından heykel tamamlanıyor ve resmi açılışı 26 Ağustos 1934 yılında yapılıyor.

Kitapta yer alan hikayeler, son derece popülar ve uygun bir dille akatarılmış. Yer alan bütün bilgiler, tarihçi professor Plamen Pavlov tarafından incelenmiştir.

Çeviri: Şevkiye Çakır