Mühendis Lüben Bojkov antika harita koleksiyonunu miras olarak sülalesine bırakmaz, hazine değerinde mirasını Ulusal Kütüphaneye bağışlar. Bu 1953 yılında olur. Ünlü Avrupa atölyelerinde üst sınıf harita ustaları ve gravürcülerin ellerinden çıkan bu eserleri en iyi muhafaza edecek kuruma bağışlarken Lüben Bojkov büyük çabalarla, heves ve sevgiyle topladığı koleksiyonunun altmış yıl kütüphanenin karanlık mahzenlerinde toz toplayacağını tahmin edemezdi.

Günümüzde Ulusal Kütüphanenin büyük girişinde 'Eski haritalarda Avrupa' adı altında Bojkov 'un bağışladığı harita koleksiyonu ziyaretçilere sunulmaktadır. Bu haritalar Avrupa'da 13. ve 19. asırlar arasında siyasi, tarihi ve ekonomik süreçleri yansıtıyorlar. En değerlileri arasında 1585 yılında Antverpen şehrinde yapılmış Eski Trakya haritası, 1689 yılında Roma'da yapımı Balkan yarımadasının haritası, 17. asırda Amsterdam’da bir atölyede hazırlanan Bulgar topraklarının bir kısmı ile Tuna nehri haritası. Lüben Bojkov kimdir? Ulusal Kütüphane Müdürü Krasimira Aleksandrova anlatıyor:

“Lüben Bojkov 1880 yılında Varna’da doğudu. Sülalesi Kotel'den. Petersburg, Prag, Viyana'da inşaat mühendisliği okuduktan sonra yurda döner. İlk işi Varna limanında. Deniz kıyısının hidroloji ve jeoloji araştırmalarını yapar. Liman müdürlüğüne yükselir. Kendisi haritalar yapar ve bu nedenle Bulgaristan'da ilk Coğrafya Derneği'nin Başkanı seçilir. Harita koleksiyonculuğuna başlar. Daha sonra Sofya'ya taşınır, Bulgar Devlet Demiryolları Müdürü olur. 1933 yılında Rotary Klüp üyesi olur. Hayatını "Her şey Bulgaristan adına" sığdırabiliriz.”

Rotary Klüb tarihçilerinden Tsvyatko Kadiyski Lüben Bojkov'u şöyle tanıtıyor:

“Gerçek bir Rönesans insanı. Mükemmel müzisyen. Gerçek orkestralarda çalan sanatçı. Çok iyi bir yazar. Futbol hakemi. Karikatürcülerin alay ettiği iri yarı figürüne rağmen futbol hakemi de olmuş. Eşine yazdığı mektuplardan ise ne kadar nazik ve sevimli bir eş ve baba olduğuna tanık oluyoruz.”

Maalesef mühendis Lüben Bojkov da 9 Eylül 1944 yılından sonra fiziksel veya manevi açıdan yok edilen ünlü isimler listesine girer:

“1948 yılında çok ağır trenlerin üretimine geçilir. Lüben Bojkov gerçek bir mühendis olarak bizim şartlarda bunun bir suç olayı olduğunu kanıtlar. Bu sözlerinden dolayı işten atılır, her yerden atılır, bundan kısa süre sonra beyin kanaması geçirir ve hayatın sonuna kadar da iyileşmez. Konuşamaz olur, sol eliyle yazmaya öğrenir. 1959 yılında hayatını kaybeder.”

Fotoğraflar: Diana Tsankova

Türkçesi: Müjgan Baharova