Başbakan Boyko Borisov, 9 ve 10 Nisan tarihlerinde Bosna Hersek, Mostar’da geçen 21. Uluslararası Ekonomi Fuarına katıldı. Küçük bir devlette düzenlenen bir fuarda bölge devletlerinin liderleri bir araya gelirse fırsattan siyasi görüşmelerin yapılması için istifade edildiği ortadadır.

Sırbistan ve Karadağ Cumhurbaşkanları Alehandar Vuçiç ve Filip Vuyanoviç, Bulgaristan ve Hırvatistan Başbakanları Boyko Borisov ve Andrej Plenkoviç, Bosna Hersek’e bağlı Sırp Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı Milorad Dodik ve Bosna Hersek Federasyonu Cumhurbaşkanı Marinko Çavara ve Bosna Hersek Temsilciler Meclisi Başkanı Boryana Krişto, Mostar’da akşam yemeğinde bir araya geldiler.

Başbakan Borisov, AB Konseyi Bulgaristan Dönem Başkanlığının temsilcisi olarak da ikili görüşmelerde bulundu. Bütün bunlar Sırbistan ve Kosova arasında siyasi gerginliğin yaşandığı, Bosna Hersek’te ise iç çatışmaların olduğu, 17 Mayıs’ta yapılacak AB – Batı Balkanlar zirvesine neredeyse bir ay kaldığı bir anda oldu.

Belgrad ve Priştine arasındaki gerginlik Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilanı ile ilgilidir, ki bu konuda AB üyesi devletler arasında görüş farklılıkları mevcut. Belgrad’ın tarafını tutan Madrid, İspanya’nın Kosova temsilcisinin bulunduğu bir masaya oturmayacağını bildirerek Sofya’da yapılacak zirveye katılmayı reddetti. Madrid için Kosova temsilcisi ile aynı masaya oturmak, Katalunya’nın İspanya’dan bağımsızlık davasının meşru olduğunu tanımak demektir. İspanya’nın bu tutumu, Romanya ve Kıbrıs tarafından da paylaşılıyor. Bugün itibari ile Kosova’nın bağımsızlığı Yunanistan ve Slovakya olmak üzere diğer iki AB devleti tarafından da tanınmıyor. Bu durum Mayıs’ta Sofya’da yapılacak zirveden Batı Balkanlar’ın AB entegrasyonu ile ilgili önemli ilerleme beklentilerine kuşku ile bakılmasına, hatta zirvenin yapılmaması ihtimali olduğunun söylenmesine sebep oldu, fakat Başbakan Borisov, Mostar’da bu yönde duyulan kuşkuları yalanladı ve zirvenin dönem başkanlığının önceliği olmaya devam ettiğini öne sürdü. Brüksel’den AB Komisyonu Sözcüsü, Borisov’u destekleyerek Komisyon’un da zirvenin organizasyonu yönünde çalıştığını belirtti. Sözcü, Bulgaristan başkanlığının belirlediği öncelikli hedeflerin Batı Balkanlar’da yer alan 6 devletin başbakanları ile Boyko Borisov’un, dış politika ve güvenlik yüksek temsilcisi Federika Mogerini ve Genişleme Komiseri Johannes Hahn’ın huzurunda görüşüldüğünü ve Komisyon Başkanı Jean Claude Juncker’in 6 bölge devletini ziyaret etmiş olduğunu hatırlattı.

Mart ayının başında Balkanlar gezisinin ardından Juncker, Sofya’da konuşurken Balkan ülkelerinin AB içinde olmaları gerektiğine ikna olduğunu belirtti. Bundan bir ay sonra, şimdi Mostar’da Borisov, bölgede herkesi endişelendiren çatışmaların olduğunu ve bundan birkaç ay öncesine kadar bunun böyle olmadığı halde şimdi kötü bir şeyin yaşanabileceği hissinin olduğunu belirtti. Borisov, son haftalar içinde Sırbistan ve Kosova arasındaki gerginliği ve Bosna Hersek’te yeni Seçim Kanununun onaylanmaması tehlikesini kastediyordu.

Mostar’da Sırbistan Cumhurbaşkanı Vuçiç, Borisov’la görüşmesinin ardından zirveye kadar kalan sürede çok şeyin yaşabileceğini ve Balkanlar’da barış ve istikrarın korunması adına mümkün olan herşeyin yapılması gerektiğini dile getirdi. Bunun üzerine Borisov, telefonla görüştüğü Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi’den çatışma veya silahlı saldırı niyetlerinin olmadığına dair ve Priştine ile Belgrad arasındaki görüş ayrılıklarının giderilmesine katkı sağlayacağına dair teminat aldı. Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi`nin Hırvat Üyesi Dragan Coviç, Bosna Hersek için Avro-Atlantik entegrasyonun alternatifsiz olduğuna dair kesin konuştu. Saraybosna’da siyasi gerilim sürerken bu son konu ile ilgili diyaloğun yarın Sofya’da Bosna Hersek Bakanlar Kurulu Başkanı Denis Zvizdiç’in ziyareti ile devam etmesi bekleniyor. Boyko Borisov’un Mostar ziyaretinin AB-Batı Balkanlar zirevsine kadarki dönemde önemli gelişmelerin olması beklentileri ile sonuçlandığını söylemek kesinlikle mümkün.

Çeviri: Tanya Blagova