Günümüzde sözlü ve fiziksel şiddet olayları kendineönemli yer edinirken, “Sanat ve çocuk” vakfı, toplumun en savunmasız bireylerine haklarını öğretme görevini üstlendi. Amaçları arasında, çocukların şiddet kurbanı olmaması, adaletsizlik, istismar ve tacize maruz kalmaması, haklarını bilmeleri ve kendilerini müdafaa etmeleri geliyor. 

“Çocuk özgür olmalı, kendi görüşünü rahatça ifade etmeli. Görevi ise, kendisine ve başkalarına karşı saygılı olmak. Bunlar yeterli, başka haklara ihtiyacım yok” diyor 9 yaşındaki Trifon.

Kendisi, diğer arkadaşlarıyla beraber çocuk hakları için çalışan “Sanat ve çocuk” vakfının atölyesine geliyor. Vakıf, “Sofya’da Avrupa – bana haklarını çiz” adlı proje kapsamında Çocuk Hakları Sözleşmesinin sanat diliyle aktarılmasını hedefliyor.

Dokuz yaşındaki Mariya “çocuk hakları” kavramını şöyle algılıyor:

“Çocuklar, oyundan sonra alanı temizlemeli, diğer çocukların haklarına saygılı olmalı, onların da kendi haklarına sahip olduğunu bilmeli ve onları korumalıdır”.

“Sanat ve çocuk” vakfı başkanı Boryana Zanova, Çocuk hakları Sözleşmesinin Bulgaristan’da 1991 yılında imzalanmış olmasına rağmen, hala içeriği en az bilinen sözleşme olduğunu vurguladı. Zanova, bu belgenin hala topluma iyi izah edilmediğini düşünüyor. Her yetişkinin görevi de, çocuklara haklarını anlatmak olmalı. O yüzden sanat atölyeleri sayesinde çocuklara masallarla, resimlerle, farklı durum örneklemeleriyle bu haklar öğretiliyor. 

“Çocuk kendi haklarını bilirse, diğerlerine karşı da daha hoşgörülü olur, kendi görev ve yükümlülüklerini de öğrenmeye başlar” diyor Zanova.

Çocuk hakları Sözleşmesi 40 temel hak içeriyor. İlk nokta olarak, bütün çocukların din, dil, ırk, cinsiyet, yaş farklı gözetmeksizin eşit olduğu beyan edilmiştir. Bütün çocuklar güvenli ortamda yaşamalıdır- güzel, huzurlu, temiz ve onları seven ülkelerde büyümelidir. Bütün çocuklar fiziksel, duygusal, cinsel istismarlara karşı korunma hakkına sahip. Bunlar hep çocukların temel hakları arasında olan noktalardır.

Çocuklar kendi haklarını resimlerle çizerken, onlar çözümü değil, problemi yansıtıyor eserlerine. Örneğin güzel ve güvenli bir yuva yerine, çocukların çizimlerinde dikkatlerini telefona odaklamış ebeveynler, eski televizyonun üzerine elinde tornavidayla oturmuş kardeş ve benzeri senaryolar var resimlerde. Çocuk resimleri 1 Haziran Çocuk Günü dolayısıyla bir kitapçıkta yayınlanacak. En iyi çizilmiş tablo kahramanı ise, çocuk haklarının tanıtılmasını amaçlayacak bir ana sembol figüre dönüştürülecektir.

Fotoğraflar: Diana Tsankova

Çeviri: Sevda Dükkancı