Yeryüzünü kirletirken ve çevre temizliği konusunda sorumluluklarımıza göz yumarken, aslında kendimizi de yok ettiğimizi unutuyoruz. Günümüzde gittikçe daha fazla insan zehirli havadan, büyük şehirlerde havada görülen kirli gazlardan ölmekte, birçoğu da alerjiler, akciğer, kalp hastalıkları geçirmektedir. Bu feci manzaranın bir iyi tarafı da var. Çevre temizliği için sıra dışı fikirler atılıyor ve insanları kirli havadan kurtaracak icatlar ortaya çıkarıyor. 

Petır Jivkov dünyanın en kirli havası olan şehirde yaşamanın zorluklarını bizzat yaşamıştır. Vietnam’da Ho Chi Minh’te sadece iki hafta kaldığı sürece, kirli havayı adeta gözle görür ve çocukluğunda yaşadığı solunum rahatsızlığı geri döner. Genç mühendis bu problemin bilincine vararak, insanların daha rahat nefes almasını sağlayacak ve kirlilikten koruyacak bir çare bulmaya çalışır. Böylece “akıllı maske” icadı ortaya çıkar. Bisiklet sürenleri, açık alanda spor yapanları, otomobillerin zehirli gazlarını soluyanları hava kirliliğinden koruyacak bu “akıllı maskeyle” insanlar, kendini koruyabilir.

Eşsiz görünümdeki maskede vantilatör var ve bluetooth aracılığı ilecep telefonu bağlantısı sağlanır. Böylece, bu maskeyi taşıyanlar havadaki kirlilik oranı, zehirlilik oranı ve maskedeki filtrelerin durumunu doğrudan bilgi olarak telefonuna alır. Yani havada zehirli gaz oranın yüksek olduğu günlerde maskenin takılması gerektiği bilgisi kişiye ulaştırılır. Hava fazla kirli değilse, maske takmak şart değil. Bunu, kişi kendisi seçer.

Maskedeki filtreler havadaki küçük parçacıkları, polenleri, bakterileri ve diğer kirli maddeleri arıtıyor. İçindeki vantilatör havayı temizliyor ve böylece kişi daha rahat nefes alıyor. Maske iletişimi, yani konuşmayı engellemiyor, çünkü ağız hizası şeffaf malzemeden yapılmıştır. “Akıllı maskeyi” tamamlayıcı nitelikte bir mobil uygulama da var. Bir aydan beri “Airlief” uygulaması ücretsiz olarak internetten indirilebilir. 

İnsanların dışarıda hava kirliliğine karşı alabilecekleri bazı önlemleri doktor ekibiyle beraber derledik. Bu mobil uygulama gerçek zamanlı ve daha erişilebilir bir şekilde neler yapmaları gerektiğini gösteriyor. Geçen kış, havanın çok kirli olduğuna dair geniş tartışmalar vardı, ancak kimse böyle havalarda nasıl davranılması gerektiği bilgisini vermiyordu. Ben de bu olaydan sonra mobil uygulamayı hazırlama kararı aldım. Sıradan insanlar hava kirliliğinde ne yapması gerektiğini bu uygulamadan öğrenebilir.

Örneğin Sofya’da havalar ısınınca, kirlilik oranı da artıyor. Havadaki zehirli emisyonlar sağlığımızı olumsuz etkiliyor, solunum problemlerini tetikliyor. Maskeler sadece orta vadeli, geçici bir koruma yöntemi.

Mühendis Petır Jivkov akıllı icadının daha bu kış makul fiyatlardan satılacağını duyurdu. Şimdilerde burada veya yurt dışında üretici aranıyor, 50 ülkeden internet kullanıcıları da maskeye ilgi gösteriyor.

Çeviri: Sevda Dükkancı
Fotoğraflar:özel arşiv