Svejen köyü okuma evi kuruluşunun 150.yıldönümünü kutluyor. Bulgaristan’da ilk köy okuma evi burada kuruluyor .Yerleşimin tarihi XIV. yüzyıla kadar uzanmaktadır . İlk yerleşimciler Osmanlıların baskılarından kaçan Tırnovo’dan soylu aile mensuplarıdır. Bir çok bölge sakinleri Nisan Ayaklanmasına katıldı ve 1877'de Rus-Osmanlı Kurtuluş Savaşı sırasında Süleyman Paşa'nın geri çekilen orduları tarafından köy yakıldı. Kurucuların soylu olması, Acar (daha sonra da adlandırıldığı gibi) köyünün hızlı ekonomik ve kültürel yükselişine yol açar ve bölgede önde gelen bir kültürel merkez hailine gelir. Gül üretimi ve hayvancılığın yanı sıra abacılık , pabuççuluk, kaftancılık gibi zanaatlar gelişir. Aynı zamanda eğitim faaliyetleri de sürdürülür. 16. yüzyılda “Az. Georgi “ kilisesinde Tırnovo eğitim ocağının devamı sayılan birmektep kurulur. 1835 yılında, on yıllarca süren dini ilk okul eğitiminden sonra, ilk laik okul açılır, ardından 1868'de ilk okuma evi kurulur. Geçmiş ve günümüz hakkında daha fazla bilgi, son bir kaç yıldır Svejen köyünde Okuma evi sekreteri olarak görev yapan aslen Danimarkalı olan Dorte Enkov'tan rica ettik:

“35 yıldan uzun bir süredir Bulgar kültürüyle yaşıyorum. Kopenhag Üniversitesi'nde Bulgar Filolojisi bölümünden mezun oldum.Bulgaristan ile her zaman profesyonel ilişkilerim oldu.Ulusal Danimarka Ansiklopedisinde Bulgaristan danışmanıydım, Bulgaristan'ın hayatı ve kültürü hakkında yazılar yazdım. Köyümüzün tarihi çok zengindir. Okuma evinin tarihi “ Makedonya” gazetesinde belgelenmiştir. 1869 yılının 43. sayısında şöyle yazıyor: “Geçen sene iki-üç mükemmel gencin katılımıyla burada bir okuma evi kuruldu. Bunun amacı köydeki kızlar için bir okul açmak ve onu desteklemek.” Kurucular - Geno Serafimov, öğretmenler Rusi Nikolov ve Dimitrı Popov.

O sırada 5000 nüfuslu köy bir sancak merkezi olarak aydın kişileri bir araya toplar. Buradaki insanlar her zaman uyanık insanlardı. Bir zamanlar Acar Ortaçağ kitapları yazılmıştır. Başından beri bağışlarla oluşturulmuş bir kütüphanemiz var.Bu gelenek günümüzde de devam ediyor. Sadece son yılda bin kitaptan oluşan bir bağış aldık. Ve bina bağışlar ve gönüllü çalışmalarla inşa edildi.

Bugün okuma evinin farklı bir rolü var. Bilgisayar kursları düzenliyoruz. İleri yaştakilerine yardım etmek amacıyla. Scype, Facebook’tan çocukları ve torunları ile iletişimlerini kolaylaştırmak için. Geçtiğimiz yıl sertifikalı bir sosyal beceri kursu düzenledik.

Okuma evinin jübilesini 27 Temmuz’da kutladık. 10 okuma evinden 20 folklor grubu katıldı. Belçika’dan konuklarımız vardı. Bulgar folkloru sundular. 4 Ağustos günü Hacı Dimiır’ın son günlerine adanan bir sergi açtık. Hacı Dimitır köy yakınlarında yaralanmış ve köy çobanları ona yardım etmiş, yaralarını sarmış, bakımını sağlamışlar.”

18 Ağustos günü köy şenliği düzenlenecek. Dorte Enkov bizi de davet etti. Şenlik her zaman kurban ile başlıyor, ondan sonra folklor grupları şarkılar danslar sunuyor, yerlileri ve misafirleri şenlendiriyor.

Fotoğraflar:arşiv

Çeviri: Müjgan Bahraova