Organik gıdalarla beslenmeyi tercih eden vatandaşlar, ürünlerini genelde çiftçi pazarlardan sağlıyor. Fakat çiftçi pazarları genelde büyük şehirlerde kuruluyor, ürünlerini bu pazarda satan üreticiler ise büyük zorluklarla karşılaşıyor – durdurulan tarım sübvansiyonlardan, altından zor kalktıkları pazar ücretine kadar. 

Çiftçi pazarlarında kendi ürününü satanlar genelde çiftçiler, arıcılar, süt ürünleri, ekmek, reçel, konserve, tatlı, organik şarap üreticileridir. Yabancı ülkelerden getirilen sebze ve meyve, içki ve gıda satıcalara bu pazarlarda satmalarına izin verilmiyor. Faklat şöyle bir soru doğuyor: Burada satılan bütün ürünlerin bio/organik olması şart mıdır?

"Şahsi görüşüme göre, tüm ürünlerin bio ürün olması şart değildir"–diyor “Bioselena” Biolojik Tarım Vakfından Elisaveta Pındeva. “Bioselena” her Çarşamba günü Tarım Bakanlığı önünde çiftçi pazarı düzenliyor.

Herhangi bir çiftçi, kimyasal ilaçlama veya gübreleme yapmıyorsa, kaliteli ürününü burada sergileyebilir, ürününün resmi yollardan bio ürün tesçilli olmamasına rağmen.Mesela kendi çiftliğindeki sütten üretilen geleneksel hayvansal ürünler gibi.

Pazarlardaki kontrolün Bulgaristan Gıda Güvenlik Ajansına ait olmasına rağmen Vakıf, çiftçilerin kendi çiftliklerinde üretmedikleri ürünlerin satışının kötüye kullanılmasına izin vermemeye çalışıyor. "Bizim pazarlarda önemli olan da üreticinin müşteriyle doğrudan iletişimi sağlamasıdır. Böylece bir dizi arabulucu aşılmış oluyor ve üretici ürününü adil bir fiyata satarak, hem satıcı memnun, hem de alıcı "– diye ekliyor Elisaveta Pındeva.

Çiftçi Stoyan Simeonov, “Bir üretici, çiftçi pazarında ürününü satabilmek için belediye pazarlarındaki masalardan on kat daha pahalı olan bir masayı kiralaması gerek. Bu da, Çarşamba pazarının aynen mitingler ve protesto gösterileri gibi aynı torbaya koymaktan kaynaklanıyor. Bundan dolayı üreticiler, belediye kaldırım kanunu, kimyasal tuvalet, sağlık ekibi, itfaiye ücreti ödemek zorundalar. Sonuçta bütün bu harcamalar, ürünün fiyatını artırıyor” sözlerini ekliyor.

Stoyan Simeonov, on yıldan bu yana profesyonel olarak biolojik tarımla uğraşıyor. Bu işe iki araziyle başlıyor, bugün ise ailesi ve birkaç işçinin yardımıyla 110 dekar meyve bahçesi, yonca ve sebze işliyor.

"Çiftliğimiz Elin Pelin’e yakın Lesnovo köyünde bulunuyor. Çalışmalarımız iyi sübvansiyonla desteklenmiş olsa, hayatımızı sürdürebiliriz, ancak şu anda çiftliğimizin altıda biri, biolojik üretim için verilen telafi edici ödemeler sayesinde ayaktadır ve ayrıca bizler hep sıfıra çıkıyoruz, çünkü her an uydurak şemalarla bizim paramızı kesiyorlar. Ayrıca her gün emek, energi mağliyeti artıyor, krediyle toprak satın aldık ve ödemeler sırasında çok masrafımız var. Tek sözle insan bir tek biolojik tarımla uğraşırsa çok zor ayakta kalabilir."

Çftçi Stoyan Simeonov’a göre, biolojik üretim olağanüstü çaba istiyor, çünkü makine kullanılmıyor ve otlar elle temizleniyor. Aynı zamanda “Kırsal Bölgeleri Kalkınma” programından sağlanan destekler çok düşük, dekar başına yaklaşık 20 leva. Artı denetleme sırasında alınan numuneleri de yine tarım üreticisi ödüyor.

Peki Stoyan devletten birşeyler bekliyor mu?

Stoyan Simeonov şöyle cevap veriyor:

"Önümüzdeki sekiz-dokuz yılda hiç beklentim yok. 2 yıl boyunca hiç sübvansiyon almayacağım, çünkü para yok ve bir sonraki program döneminde bütçenin ne olacağı belli değil, neye nasıl sübvansiyon sağlanacak ve biolojik tarım sektöründe paraların hemen tükenmeyeceğini kim bilebilir. Tek sözle hiç beklentim yok – tek başıma sorunların üstesinden gelmeye çalışıyorum, ama güçün nereye kadar yetecek- bilmiyorum."

Fotoğraflar: Diana Tsankova

Çeviri: Şevkiye Çakır