Çoğunlukla mütevazi yaşıyor olmasına rağmen, Bulgar insanının hep iyi bir güzellik zevki olmuştur ve evinde, atalarından miras kalan yahut kendisinin yaptığı ya da bir ustanın eliyle yapılmış birçok güzel eşyalar kullanır. Kadınlar, elde dokunan kilimler, battaniyeler ve canlı renklerde süslemeli halılar ile Bulgar evine güzellik ve renklilik katıyor.

El sanatlarının korunmasının ve gelecek nesillere iletilmesinin gerekliliğinin bilinci ile 1967'de Bakanlar Kurulu kararıyla “Halk el sanatları ustaları derneği” kurulmuştur. Bir yıl sonra, yani 1968'de Ruse'deki zanaatkarlar, dernek tarafından düzenlenen tüm ulusal ve uluslararası etkinliklerde sanatlarını sunmak için güç birliği yaparlar. Daha sonraki yıllarda, Tuna kıyısındaki şehirde zanaatkarlar kar amacı gütmeyen bir dernek kurarlar. Derneğin amacı, Tuna boyundaki bölgelerin yerel geleneklerini, manevi ve maddi örneklerini inceleyip yeniden canlandırarak halkımızın esas kültürünü korumaktır. Böylece 2013 yılında “Dunav halk el sanatları derneği” doğdu. Üyeleri arasında müzik aletleri ustaları, ikon ressamları, sanatsal seramik ustaları, örgü ustaları, ağaç oyma ustaları ve Kalofer dantelleri ustaları vardır.

“Derneğin, atölyeler topluluğundan oluşan kendi zanaat kompleksi vardır. Çok büyük çaba sarfederek onu restore etmeye ve kültür turizmini geliştirmek için kullanmaya çalışıyoruz. Burası artık Turizm Bakanlığı tarafından geliştirilen turistik rotaların arasında yer alıyor. Sonuçları ise mükemmel,” diye paylaşıyor derneğin kurucularından ahşap oyma ustası Angel Mitrofanov.

2016 yılında Ruse Belediyesi 55 bin levalık yardım yapmıştır ve böylece 15 yıllık beklemenin ardından ustaların atölyeleri onarılmıştır. Kamu yararına çalışan “Siones” merkezi, kompleksin avlusunda bulunan ve Tryavna ustaları tarafından 2 yüzyıl önce oyulmuş tavanları olan eski bir evin restorasyon masraflarını karşılamıştır. Günümüzde bu ev derneğin bazı atölyelerine ev sahipliği yapmaktadır. Mitrofanov'a göre, zanaatların geleceği, Gabrovo yakınlarındaki Etar etnografya kompleksi örneğinde olduğu gibi bir açık hava müzesinde yer bulmaktır. Böylece ustalar yerli ve yabancı turistlere yeteneklerini gösterebilecek. "Açık hava atölyesinde", şehrin popüler olduğu sanatsal deri işleme, bakırcılık ve hırdavatçılık gibi el sanatları incelikleri hakkında daha fazla şey öğrenecekler. Bunun gerçekleşmesi için hem maddi hem de insanların yardımına ihtiyaç vardır:

“Gençlerin ilgisi var, ancak bir gelişme ve gelir olmadığını gördüklerinde motivasyon olarak vazgeçiyorlar”, diyor Angel Mitrofanov. “Zanaatkar bu dünyadan göçüp giderken onunla birlikte zanaat da gidiyor, çünkü bizden önce ve bizden sonra kimse yok.”

Zanaat bilgilerini aktaracak insanların olmaması, Tuna derneği zanaatkarlarını ümitsizlendirmiyor. Onlar, Bulgaristan'ı şanlandırmaya ve uygulamalı sanat alanında prestijli festivallerden ödül almaya devam ediyorlar. Bu yıl Temmuz ve Ağustos aylarında Türkiye’nin Şile şehrinde XXXI. Geleneksel Nakış Festivali'ne ve Büyükçekmece’deki XIX. Kültür Festivaline katıldılar. 

Büyükçekmece’deki Kültür festivaline, 64 ülkeden 1350'den fazla sanatçı katıldı ve aralarında da 160 zanaatkar bulunmaktaydı. Veselin Fesçiev, dokuma tezgahı ve onda dokunan zarif halılarıyla dikkatleri üzerine çekti. Boryana Moçeva ve Krasimir Sivov ise deri üzerine yaptıkları gravürleriyle ziyaretçilerin önünde estetik zevkiyle göz doldurdu.

Fotoğraflar:dunavskazadruga.weebly.com

Çeviri: Habil Habilov