“Yeni bir gün, yeni bir yıl” dermişler bir zamanlar İgnajden gününde. Halk takvimi'ne göre, bugün "Genç yıl" başlıyor. En önemlisi evine ilk giren kişi - iyi, zengin ve şanslıysa, bereket ve esenlik sağlayacaktır aileye, eve. Bu sebeple İgnajden’de davetsiz olarak misafirliğe gidilmez. İnsanlar evden de önemli bir sebep olmayınca çıkmazlar, eğer bunu yapmaları gerekiyorsa, mutlaka ellerinde samanla geri dönerler.

Hristiyan inançlarına göre, bugün Meryem Ana’nın doğum sancıları başlar. Bugün Noel -Yılbaşı bayram dönemi başlar. Zengin sofralar, ritüel ekmekler, poğaçalar, kolaçlar yapılır ve bu bayram günlerine adanmış özel ritüeller ve şarkılar söylenir.

Kadınlar İgnajden sabahının erken saatlerinde hamuru hazırlar. Hamurun bir küçük parçası “kadı için ayrılır- hastalıklardan korusun diye. Ondan sonra küçük bir kolaç yoğurulur ve kuruyacak bir yere bırakılır. Daha sonra gerektiğinde biraz bal koyup bu kolaç hasta birine verilir. Aynı hamurdan, iki parmakla parça kesilir ve evin kötülüklerden korunması için haç işareti yapılır. Aile üyelerinin sayısı kadar kolaç yapılır. Bir kolaç Noel gecesi için saklanır.

Yurdun değişik bölgelerinde değişik ekmekler yoğurulur. Teteven bölgesinde örneğin balla kaplı kolaç ve hamurdan bebek yapılır. Kuzeydoğu Bulgaristan’da İgnat poğaçası yapılır. Ambarlara küçük parçalar atılır.

İgnajden için ikinci kategori ekmekler tarıma, hayvancılığa, evlere ve ev eşyalarına adanmıştır. Ekmek tütsülenir ve buğday biçene verilir, bu ekmekten öküzlerin yemeğine de konur. Bir de fıçı şeklinde ekmek pişirilir.

O ise bağlığa götürülür, bağı kazma işlerini üstlenenlere ikram edilir. Üzerine çoban ve sürü, öküz ve toprak sürenin sembolü ekmekler yapma geleneği de yaygındır.

Her bir ev kadını, evin yaşlıları tarafından korunan gelenek ve göreneklere göre ve kendi becerilerine göre ekmekler yapar. En önemlisi ritüellerin derin anlamlarını korumak ve her bir önemli ayrıntıyı bayram sofrasına taşımaktır. 

Fotoğraflar: BGNES ve arşiv

Çeviri: Müjgan Baharova