BNR- Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun yıllar içindeki tarihini anlatmak kolay değil. Bu tarihçeyi aktarırken ve özetli bir şekilde sunmaya çalışırken birçok önemli ve ilgi uyandıracak detayı gözden kaçırıyoruz. BNR 80 yıllık hayatına birçok değişimden geçiyor, Bulgaristan’ı da değiştiren birçok yeni süreçlere sahne oluyor. 1929 yılında bir grup mühendisin 60 watt radyo vericisi kurması, radyo tarihinin başlangıcı kabul edilir. “Rodno Radio” radyo severler derneğinden gönüllülerin radyo kurma hevesini devlt destekler ve “Moskovska” ile” Benkovski” sokağının köşesinde onlara küçük bir bina tahsis eder. Ancak çok yakında bu radyo vericinin oldukça yetersiz olduğu anlaşılır ve bir başka grup mühendis daha güçlü verici kurmak için kolları sıvar.

Radyo ekibi genişleyince, bina çok yetersiz ve dar kalıyor. O yüzden yine devletin kararı ile radyo “Moskovska” 19 adresine bir binanın katına yerleştiriliyor. Çar Boris’in 1936 talimatıyla radyo yayınları devlet tekelinin eline geçmesiyle Bulgar Radyosu çok hızlı bir gelişim yaşar. Bulgar dili dışında 1936’da yabancı dillerde yayınlar da başlar. İlk olarak esperanto, birkaç ay sonra Fransızca, Almanca, İngilizce, İtalyanca yayınlar hazırlanır. Bu ilk yurtdışı yayınları günümüzdeki “Radio Bulgaria- Bulgaristan Radyosu’nun temelini oluşturur.

1938-1941yılları döneminde yeni teknik donatım alınır. Bununla beraber radyoya büyük bir yer tahsis edilir. Şimdiki adresi olan “Dragan Tsankov” caddesi 4 numaralı büyük binaya taşınır. O dönemde Sofya’nın yazlıklar semti buradan başlarmış İkinci Dünya Savaşında bombardımanlar yeni kurulan radyo binasını tahrip eder. Ardından kısa sürede tamir edilir. 2300metre kare alan da yetersiz olunca 60’lı yılların sonunda Radyo ve Televizyon Komiesi Başkanı Todor Stoyanov ve dönemin Sofya Belediye Başkanı mimar Georgi Stoilov çareler aramaya başlar. Mimar anılarında şunları paylaşıyor:

Dostum Todor Stoyanov geldi ve “Lütfen Sofya Radyosu için bize bina ver. Ekip çok arttı, yerimiz yetmiyor” dedi. Gazetecilerimiz bir masada üçer, dörder kişi çalışıyor, diyen Stoyanov, sorunun ciddi olduğunu anlattı. Ardından radyoya komşu Tarım Fakültesinin bahçesindeki araziyi radyoya verdik. Acil bir plan yaptık ve inşaata başladık”.

Tepesi üstü piramidi andıran mimarisi ise, eski Bulgar mimarisini taşıyan evlerden esinlendi. Eski Bulgar evlerinde ikinci katlar, birinci kattan daha geniş olarak yapılırmış. İlk temel atma 17 Ağustos 1970 yılında gerçekleşir. BNR Altın Fon Arşivinde Radyo ve Televizyon Komistesi Başkanı Todor Stoyanov’un açılış konuşması hala korunuyor.

BNR’nin yeni binası rekor denilecek kısa sürede inşa edildi. Radyo çalışanları 1972 yılında yeni ofis ve stüdyolarına taşındı. Aynı zamanda radyo “Horizont”, “Hristo Botev”, “Orfey” programları da olmak üzere, çok geniş kapsamlı ve zengin programlı bir ulusal radyoya dönüştü.

Fotoğraflar: BNR arşivi

Çeviri: Sevda Dükkancı