Amerikan Ligththouse Guild Teşkilatı her yıl göz bilimleri- oftalmoloji dalında olağanüstü katkı ve başarılardan dolayı bir bilim adamına Braisler Ödülü takdim ediyor. Dünya göz uzmanları liderleri kulübüne bu yıl bir Bulgar bilim insanı da katıldı. Prof. Vladimir Kefalov bu yılki ödülün sahibi oldu. 

New York’ta Kasım ayındaki törende Prof. Kefalov Alfred Bresler’den bilime katkıya miras olarak bırakılan paralardan 54 bin dolar para ödülü aldı. Bulgar asıllı profesör göz retinası dalında dünyada önde gelen araştırmacılardan biridir ve özellikle görme yetisinde sorunların mekanizmasını çözmede çok başarılıdır. Dünyaca ünlü bilim adamları camiasında ödül sahibi bu Bulgar vatandaşını şimdi kendi vatanında da tanıtılıyor.

2005 yılından beri Prof. Kefalov Washington’da Saint Luice Üniversitesinde kendi laboratuvarında çalışıyor. Bulgaristan’ı 1993 yılında terk eden bilim adamı, kendi ülkesinde bilim çalışmaları için yeterli şartları bulmadığından dolayı çareyi yurt dışında arıyor. Boston’da hücresel biyofizik dalında doktora yapıyor, daha sonra da Baltimor’da “The Johns Hopkins University” Üniversitesinde ihtisasını tamamlıyor.

Benim laboratuvarımda retina içindeki görme hücrelerini araştırıyoruz. Bunlar ışığı alan sinirsel hücreler olup, görme yetisini sağlayan sistemdir. Bu hücrelerin görme hastalıkları ve körlükte neden çalışmadığını ve genel olarak işlevlerini nasıl gerçekleştirdiklerini inceliyoruz. İlaç veya başka tedavi yöntemleriyle bu hücreleri tekrar aktifleştirmek ve ışığa cevap vermelerini sağlamak için uğraşıyoruz. Karanlık bir sinema salonuna girince ilk olarak bir şey görmüyoruz, fakat biraz sağa sola bakınınca yarım saat sonra iyi gördüğümüzü fark edeceğiz. Hücreler karanlığa uyum sağlıyor. Fakat bazı göz hastalıklarında veya yaş ilerledikçe bu süreç yavaşlıyor, diyen Bulgar bilim adamı, yıllardan beri görme hücrelerinin ışık ve karanlığa uyum sağlama mekanizmasını araştırıyor.

Bilim adamına göre görme özürlülüğü tedavisinde artık umut verici yenilikler var, hastalarla başarılı klinik testler yapılırken “tünelde ışık var” diyor.

Teknolojiler çok hızlı değişiyor. Biyoloji bilimlerinde ve kök hücre ve gen terapisi gelişiyor.15 yıl öncesine kadar bunları düşünmek bile imkansızdı. Bugün teknolojiler ilerledikçe, genetik müdahaleler daha kolay yapılıyor. Retina çalışmazken yerine elektronik çipler yerleştiriliyor ve hastalar az da olsa görme yetisine kavuşuyor. Bana göre bu en iyi yöntem sayılmaz, çünkü çipler hiçbir zaman insan retinası kadar hassas ve kusursuz olamaz. O yüzden retinanın işlevini kaybetmemek veya biyolojik yöntemle onu tedavi etmek üzerinde odaklanıyoruz. Bizim alan hızlı değişim gösteriyor ve 5- 10 yıla kadar dev ilerleme bekliyoruz.

Prof. Vladimir Kefalov zorluklar ve inanılmaz çabalarla dolu bir yolu seçmiş olsa da, her sabah uyandığında hayalindeki işi yapmanın mutluluk ve minnettarlığı ile uyanıyor.