Tırnovo’da 3 Nisan 1879 yılında Kurucu Meclis Sofya’yı Osmanlı’dan yeni kurtulmuş olan Bulgaristan’ın başkenti ilan ediyor. Çağdaş Bulgaristan’ın kurucuları gelişimden geri kalmış bu yerleşim yerini görkemli binalarla, rahat ve konforlu bir yaşam sağlayan geniş caddeler ve tesisler ile modern bir Avrupa kentine dönüştürmek için çalışmalar başlatarak Marin Drinov’un fikrini coşkuyla karşılıyorlar.

Bugün Ulusal “İvan Vazov” tiyatrosunun önündeki Şehir Bahçesi’nde açılan “Bir başkent kurmak” isimli sergi ile Devlet “Arşiv” Ajansı Sofya’nın Bulgaristan’ın başkenti ilan edilmesinin 140. yıldönümünü anıyor.

Belgeler, fotoğraflar ve plaketler Sofya’nın Kurtuluş’tan geçen yüzyılın 90’lı yıllarının sonuna kadar geçtiği yolu ortaya koyuyor.

Devlet “Arşiv” Ajansı’nın Başkan Yardımcısı Rumen Borisov şunları paylaşıyor: Yirmi panodan oluşan bir sergiyle Sofya’nın çok zengin tarihini ortaya çıkarmak gerçekten zor, çünkü misafirlere ve Sofya sakinlerine göstermek istediğimiz birçok şey var. O nedenle de kentin gelişimini anlatan ana aksanlara (Osmanlı’dan kurtuluş, belediye meclisinin ilk faaliyetleri, ilk kentsel plan ve bu kentte yaşayanların ve yönetenlerin tüm coşkusuyla atılan hızlı adımlara) vurgu yaptık.

Yeni Başkent’in güzelliği Çar sarayı ve Üniversite, “Borisova gradina”, barış içinde birlikte yaşayan dini toplulukların ana mabedleri – Ortodoks kiliseler “Azize Sofya”, “Aziz Aleksandır Nevski” ve “Sveti Sedmoçislenitsi” (“Yedi Azizler”), Katolik katedrali “Aziz Yosif”, sinagog, cami gibi günümüzde de görülmesi mümkün olan yapılarla ortaya çıkıyor.

Kültür hayatına tanıklık eden belgeler arasında ise 1882 yılında “Slavyanska Beseda”da “La Skala” primadonnası Filipina von Edelsberg’in konserini ilan eden ipek üzerine basılan bir afiş ve 1969 yılında sahnelenen Panço Pançev’in “Ştrıklitsa” oyununa ait plaket yer alıyor.

Rumen Borisov paylaşıyor:  Sofya sakinlerinin bu 140 yıllık tarihi yenilemeye ihtiyaçları var, çünkü bir Avrupa kentinin hızlı oluşturulması için bize güven verebilecek gerçeklere sahibiz. Kente günümüzde neyin yetersiz olduğuna gelince, uzun zaman geçmiş olmasına rağmen yeterince geliştirilememiş aksanlar var. Ve hepsi kentin gelişiminde izlenmiş olsalardı günümüzde küçük hatalar olarak karşımıza çıkmayacaklardı. Öyle ki, burada “geçmişini iyi bilen, şimdisinde hataya yer vermez” sözünü hatırlatmam yerindedir.

Tarihçi Rumen Borisov sözlerine şöyle devam ediyor: Farklı siyasi sistemlerden geçiyoruz ve bazen bir kentin gelişimi o kadar basit değil. Sofya’yı çağdaş bir görünümde gösterebiliriz, ancak devlet arşivi olarak görevimiz açısından şehrin tarihinin bir kısmını hatırlatmanın daha iyi olacağını düşünüyoruz. Örneğin, Sofya’nın inşa edildiği coşkuyla ve onun gerçek bir başkent görünümü taşıması gerektiği inancından başlayabiliriz.

Sofya’nın başkent ilan edilmesinin yıldönümü birçok etkinlik ile kutlanacak. Bu etkinlikler arasında “Aziz Aleksandır Nevski” meydanında 250 okul bayrağının kutsanması ve “Sofya evlerinin duvarları ardında” isimli tarihi mekanların tanıtımı yer alıyor. Bu tanıtım “Azize Sofya” bazilikasından başlayarak “Paris” 1 sokağındaki fabrikacı Kiro Stefanov’un yaşamış olduğu evin önünde son bulacaktır.

Çeviri: Özlem Tefikova