Gezegenimizi uzaydan görme isteği her çocuğun ilk hayalleri arasındadır. Çoğu zaman “Ne olmak istiyorsun?” sorusunun cevabı kozmonot olur. İnsanların yüzünü gülümsettiği gibi, bazen cevap o kadar samimi olur ki, saniyeler içinde sizi Georgi İvanov ve Aleksandar Aleksandrov'un yanında Bulgaristan'ın uzay tarihinde kalacak olan üçüncü Bulgar kozmonotuyla konuştuğunuza inanabilirsiniz.

Bugün Bulgar kozmonot Georgi İvanov'un Sovyet uzay aracı "Soyuz 33" ile uçuşunun 40. yıldönümü. Gözlerimizi uzay keşfindeki katkısına çevirmemizin vesilesi de bu. 10 Nisan 1979'da, bugünün Kazakistan topraklarında bulunan Baykonur Uzay Üssü’nde gerçekleştirilen ilk uçuşu yaklaşık iki gün sürdü. Plana göre, ilk kozmonotumuzun 7 gün boyunca uzayda kalması gerekiyordu. Ancak yaşanan bir sorun, uzay aracının “Salyut 6” uzay istasyonuna yanaşmasını engelledi ve Rus astronot Nikolay Rukavishnikov yönetimindeki mürettebat, Dünya etrafında 21 tur attıktan sonra geri dönmek zorunda kaldı. Dünya canlı olarak geri dönmenin yolunu ararken, iki kozmonotun dinlenmesi emredildi. İvanov, çoğu zamanını, Valeri Marinov'un "Sınırsızlık Ucunda Uçuş" adlı belgesel filminde yer alan 72 kareyi çekmek için kullanır.

Filmden Ivanov'un Askeri Tıp Akademisine bağlı Askeri Havacılık Araştırma Enstitüsü'nden ilk Bulgar astronotu olarak nasıl seçildiğini öğreniyoruz.

Georgi Ivanov’un mükemmel özel teorik eğitim aldığı, iş yüklerinin çok büyük olduğu ve karmaşık durumlarda hızlı ve doğru kararlar aldığı biliniyor. Seçilen yaklaşık 700 aday yıl boyunca sınavlardan geçiyor. 1977'nin sonunda elemelerden sonra 20 kişi kalıyor. Bunların dördü Moskova'ya gidiyor - Georgi İvanov, Aleksandar Alexandrov, Georgi Yovchev ve İvan Nakov. Bulgaristan'a döndüklerinde Savunma Bakanı Dobri Djurov, Georgi Ivanov ve Alexander Alexandrov'u Moskova yakınlarındaki uzay üssüne gönderme emri veriyor.

Rus-Bulgar ekibinin Dünya'ya geri döndüğü kapsülün hikayesi ise çok ilginç. Ivanov, kapsulü memleketi Loveç'teki müzeye bağışlar, ancak 1990'larda geçiş dönesi sırasında müze binası diskoya dönüştürülür. Yeni sahipler, kapsüle ihtiyaç duyulmadığına karar verir ve aracı eski bir binaya atar. Fotoğrafçı Evgeni Dimitrov onu orada bulur ve yerel polisin yardımıyla kurtarır. Bir süre İçişleri Bakanlığı binasında bulunduktan sonra, Plovdiv Havacılık Müzesi'ne taşınır.

Uzaya uçuşunun 40. yıldönümü arifesinde Georgi Ivanov, Sofya Havaalanı Havacılık Müzesinde özellike bu etkinlik için gelen Loveçli öğrencilerle bir araya geldi. Etkinlikte, uzay aracından ve kozmonotun uzay istasyonundaki yaşamından görseller de sunuldu. Çok sayıda sorulan soru arasında, ilk Bulgar kozmonotunun çocukluk hayali yanı sıra, onu örnek olarak almak ve yıldızlara uçmak isteyenlere tavsiyeler de vardı:

“Çocukluğumun hayali denizci olmaktı, ama şansım yaver gitmedi ve Loveç'teki Havacılık Kulübünde paraşütle atlama, motorlu ve motorsuz uçuş okumaya başladım. Sonra Georgi Benkovski Havacılık Lisesine kaydoldum. Kozmonot olmak isteyen çocuklara vermek istediğim mesaj, bu hayali takip etmeye devam etmeleri, matematik, fizik, astronomi okumaları, ebeveynleri ve öğretmenlerini dinlemenin yanı sıra isebat etmeleri.”

Bulgaristan Radyosuna verdiği röportajda Georgi Ivanov, uçuş gününden ve önceki hazırlıklardan ne hatırladığını paylaştı:

“Kesinlikle her şeyi hatırlıyorum. Baykonur'da uaçacağımız gün, daha sabah uzay gemisine binmek için hazırlanmaya başladık. Öncesinde Yuri Gagarin Eğitim Merkezinde, gemi ve istasyon üzerine 1 yıllık eğitim aldım ve en sonunda, başlamadan 10 gün önce Baykonur ile ilgili eğitime katıldım.”

Fotoğraflar: arşiv, podtepeto.com ve BGNES

Çeviri: Ayser Ali