“Uzaya kozmonot gönderen altıncı, orada tüketilecek gıda üreten üçüncü ülkeyiz.” 49 yıl önce Dünyanın yörüngesinde kırk yedi saat bir dakika geçiren astronot Georgi İvanov, yıldızlara doğru yaptığı yolculuğu işte bu sözlerle özetliyor.

10 Nisan 1979'da Soyuz 33 uzay aracında Nikolay Rukavishnikov ile birlikte uçan ilk Bulgar astronot Georgi Ivanov onuruna, BAN - Bulgar Bilimler Akademisi uluslararası "Intercosmos" programından beş kozmonotu onurlandıran bir kutlama düzenledi. Etkinliğe, ikinci Bulgar astronotu Aleksandar Alexandrov, Çek Cumhuriyeti'nden Vladimir Remek, Slovakya'dan Ivan Bella, Macaristan'dan Bertalan Farkas, Polonya'dan Miroslaw Hermaszewski ve Rusya'dan Pavel Vinogradov katıldı. “Genç kuşak, Bulgar uzay biliminin ne yaptığını anlamalı,” dedi Georgi Ivanov gazetecilere ve örnek olarak uzay araçlarında kullanılan bir icadımız ve bunun yanı sıra "Bulgaristan 1300" programı kapsamındaki iki uzay gemisi için geliştirilen yeni sistemleri verdi.

BAN - Bulgaristan Bilimler Akademisi, ilk Bulgar kozmonotun ayrılışının 40. yıldönümü vesilesiyle, uzay aracının hazırlanması ve uzayda harcanan zamanı belgeleyen fotoğraf sergisi yapıldı. Prof. Tsvetan Daçev, Bulgaristan Bilimler Akademisi Uzay Araştırmaları ve Teknolojileri Enstitüsü tarafından üretilen uzay aracını gösterdi.

“Araçlardan biri Ekim 2014'ten Ocak 2016'ya kadar faaliyetteydi ve Uluslararası Uzay İstasyonundan geri dönen son araç oldu,” diye anlatıyor bilim adamı Tsvetan Daçev. “Cihaz, astronotların istasyon dışına çıktıklarında alabilecekleri radyasyonu ölçer. Sadece özel uzay elbiseleri tarafından korunduklarından dolayı, ölçümlerimiz onlar için çok önemlidir. Ek olarak, cihaz, ultraviyole ve iyonlaştırıcı radyasyon ile birden fazla biyolojik, kimyasal ve diğer deneylere sahip bir platformun parçasıdır.

Ve bu düzenek Dünya’ya döndüğünde, verileri analiz ediyoruz. İkinci cihaz sadece maket, çünkü gerçeği Mars'ın yörüngesinde - gezegenin etrafındaki kozmik radyasyonu ölçüyor ve sonuçlar her gün bize geliyor. Üçüncü cihaz şu anda Uluslararası Uzay İstasyonunda. Ekranda, astronotlar hangi radyasyonunölçüldüğünü okuyabilir ve doz çok büyükse hemen uzay gemisindeki sığınağa gizlenmeleri veya Dünya'ya geri dönmeleri gerekir."

Alexander Alexandrov ise, uzay bilimlerindeki keşiflerin sadece hayatımızı nasıl daha konforlu hale getirebileceğini değil, aynı zamanda daha da genişletebileceğini söyledi. “Uzay teknolojileri sayesinde, uçaklar 6-8 bin km hıza ulaşma fırsatı buluyor. Gelecekte, Londra’dan Avustralya’ya olan uçuşlar 16 saat yerine 4 saate düşecek,” dedi. Astronot, insanların 80 ya da 100 yıldan daha fazla yaşayacağını söylüyor.

Peki, uzaya giden üçüncü Bulgar olacak mı?

“Hayır,” diyor Alexander Aleksandrov. “Çünkü henüz olgunlaşmadık. Üçüncü bir kozmonotumuzun olması için, sektörümüz tarafından sağlanacak bilimsel bir program geliştirecek, güçlü bir ekonomiye, hepsinden önemlisi uzay programlarında güçlü bir katılımcılığa ve ihtiyacımız var. Ve henüz bu seviyede değiliz.”

Fotoğraflar: BGNES ve Diana Tsankova

Çeviri: Ayser Ali