Ekonomide çok az şey kesindir ve iyi veya kötü yönde olmak üzere her şey değişmektedir. Bulgar ekonomisinin ayaklarından biri leva kurunu avroya göre sabitleyen Para Kurulu, yüzde 10’luk tek gelir vergisi ve yüzde 20’lik katma değer vergisi (KDV). Bu temel makroekonomik sütunları sorgulayan finans ve ekonomi uzmanları neredeyse yok. Ve bir anda her taraftan KDV’de değişiklikler gerektiği konuşulmaya başlandı.

Bulgaristan’da bu yüzde 20’lik verginin turizm dışında (turizmde matrah yüzde 9) bütün ürün ve hizmetlerde aynı. Örneğin Fransa’da matrah yüzde 5. Bulgaristan’da önceleri de temel ihtiyaç ürünleri, ilaçlar v.b. mallar için diferansiyel matrahlar ve daha düşük vergi kolaylıklarının sağlanmasından söz edildi. Ancak farklı matrah uygulanmasının verginin toplanmasını ve yönetimini zorlaştıracağı, ve KDV’nin düşürülmesinin nihai tüketiciler için fiyatların düşmesini sağlayacağının kesin olmadığı argümanları ile yetkililer ve otoriter finansistler her zaman bu tür fikirleri reddetmişlerdir.

KDV’nin düşürülmesi hakkında ilk konuşanlar muhalefet tarafta olan DPS ve BSP oldu. Yaklaşık bir hafta önce iş çevrelerine ülkenin vergi politikasının değişmeyeceğine dair söz veren Başbakan Boyko Borisov da isteksizce kitaplarda KDV’nin düşebileceğini ima etti. Maliye Bakanı Vladislav Goranov, KDV’nin düşürülmesinin kitapların nihai fiyatları üzerinde etkisi hakkında şüpheci konuştu. Ancak bakan bütçedeki gelirlerin azalması hakkında bir şey söylemedi. Çünkü kitap piyasasından vergi gelirinin payı ve vergi matrahının kesilmesi o kadar az ki, kitaplardan elde edilen KDV gelirlerinin düşmesi devlet hazinesine hiçbir negatif etki yaratmayacaktır. Ancak Parlamento’nun Bütçe Komisyonu’nun başkanı Menda Stoyanova, dolaylı verginin düşürülmesi başka vergilerin yükseltilmesi ile telafi edilmelidir diye uyardı.

Bulgaristan’da bu yıl yerel seçimler yapılacak ve bu seçimlerle ilgili beklentiler AP seçimlerinden beklentilerden daha büyük, çünkü gerçek güç ve AP seçimlerinde kazanan GERB partisine karşı rövanş söz konusu. Temel ihtiyaç ürünlerinin fiyatlarının düşürülmesi seçmen cezbetmek için güçlü bir argüman, DPS ve BSP ise tam da bunu öneriyor et, süt ve un gibi temel ihtiyaç ürünlerinin fiyatlarının düşürülmesi. Henüz vergilerde daha ne kadar düşük matrah kabul edileceği bilinmiyor, ancak onların otomatik olarak nihai tüketiciler için fiyatların düşmesine sebep olması şüpheli. Fakat bu fikir genelde çok zengin olmayan DPS ve BSP seçmenlerinin kulaklarını okşuyor.

Saygın Piyasa Ekonomisi Enstitüsü’nden uzmanlar zararlı bir popülizm söz konusu olduğunu ve bu tür hareketlerin sadece ekonomiyi ve finansları destabilize ettiği konusunda uyarıyor. Avrupa’da her yerde KDV’nin diferansiyeli matrah ile olduğu ayrı bir konu. Ulusal sosyoekonomik önceliklerin analizi yapılarak bu verginin hangi sektörlerde düşürülüp hangi sektörlerde yükseltilmesi belirlenmelidir. Şimdiye kadar böyle bir analiz yapıldığına dair kanıtlar bulunmamaktadır, ancak devlet hazinesi gelirlerinin yüzde 60’ı bu vergiden geldiği için KDV etrafında her tür politik manevralar risk barındırıyor.

Çeviri: Özlem Tefikova