Bulgaristan ve Makedonya arasında Dostluk ve İşbirliği Anlaşması’nın imzalanmasından bir yıl dahi geçmedi, ancak ikili ilişkilerde gerilim işaretlerine şahidiz.

9 Haziran’da Başbakan Yardımcısı Krasimir Karakaçanov Makedonya’nın AB ve NATO’ya girmek için Bulgaristan’ı sadece kullanıyor olduğu endişesini dile getirdi. Karakaçanov’a göre, tarihi konularda farklılıkların çözülmesi için kurulan komisyon işlevini görmüyor, böyle devam ederse Bulgaristan heyeti batı komşusunun Avrupa-Atlantik entegrasyonu için olası tüm sonuçlarla masadan kalkmak zorunda olduğunu söyledi.

Bulgaristan ve Makedonya arasındaki Tarih ve Eğitim Konularında Ortak Uzman Komitesi ikili tarihi meselelerin siyasetçiler tarafından değil, tarihçiler tarafından çözülmesi için kurulmuştu. Kuruluşundan bir yıl sonra tarih öncesi dönem ve antik çağ konularında anlaşma sağlandığını, ancak yakın tarih meselelerinde bir anlaşmaya varılmadığı görülüyor.

11 Haziran’da komitedeki Bulgar tarafı, Makedonya tarafından teklif edilen iki ülkenin ortak figürü Gotse Delçev’in 7 Ekim’de ortaklaşa kutlanması önerisini reddetti.

Dışişleri Bakanı Ekaterina Zaharieva, Stalin’in baskısı ile Georgi Dimitrov’un Gotse Delçev’in mezarını Üsküp’e taşıdığı 7 Ekim’de kutlanmasının çok anlamsız olduğu yorumunu paylaştı. Ünlü bir Bulgar tarihçi bunu “yüzsüzlük ve provokasyon” olarak nitelendirdi.

24 Haziran’da Brüksel’de Avrupa Komisyonu’nun Kuzey Makedonya’nın katılım müzakerelerine başlama tarihinin ertelendiği oturuma katılan Başbakan Boyko Borisov, AB’ye katılım müzakereleri için başlangıç tarihi almaları için “Makedonya halkının olgunlaşması” gerektiğini söyledi. İktidar partisi GERB lideri de olan Başbakan Borisov, Gotse Delçev gibi kahramanların küçük konulara malzeme edilmesine müsaade etmeyeceğini söyledi.

İktidarın bir parçası olan milliyetçi “Ataka” partisi, artık Parlamento’nun Başbakan Borisov’a Bulgaristan ve Kuzey Makedonya arasındaki Dostluk, İyi komşuluk ve İşbirliği Anlaşması’na ek hazırlaması talimatı vermesini önerdi. “Ataka” önerisi hakkında bütün partilerin söz almasını istiyor.

Olanlara tepki gösteren Makedonya Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski MİA ajansına verdiği demeçte, Bulgaristan’da birkaç haftadan beri Makedonya ile Dostluk ve İşbirliği Anlaşmasına dair eleştiriler olduğunu dile getirdi. Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski “Gotse Delçev’in kendisini Bulgar olarak tanımladığını” itiraf etti, Bulgaristan’daki VMRO partisi ise bu açıklamayı büyük başarı olarak karşıladı.

Başbakan Zoran Zaev’in bir konuşmasında da yapıcı tepki görüldü. Zoran Zaev şöyle konuştu: “Dostluk Anlaşması var, bu da tarihimizin bir kısmının ortak olduğunu kabul etmemiz gerektiği anlamına geliyor. Şu anda toplumda istişare edilen konu olan bu soruna da çözüm bulacağımızdan eminim” diye konuştu Zoran Zaev.

Şimdiye kadar Makedonya tarafından gelen tepkiler ikili ilişkilerde bulutlanma olmadığını, daha ziyade Üsküp’ün İyi Komşuluk Anlaşması’nı titizlikle uygulaması konusunda Sofya'nın baskı  yaptığını gösteriyor, ki  bu baskı, Kuzey Makedonya ile katılım müzakereleri konusunun yeniden gündeme getirilmesi beklenen Avrupa Konseyi'nin Ekim toplantısına üç ay kala uygulanıyor.

Çeviri: Özlem Tefikova