Avrupa Merkez Bankası Denetleme Kurulu, Bulgaristan bankalarının Avrupa stres testlerin ve sermaye ile varlık kontrollerinden başarıyla geçtiklerini bildirdi. Bulgaristan’da 6 banka teste tabi tutuldu. Ülkede çalışan en büyük dört banka UniCreditBulbank, DSK, UBB bank, Central Cooperative Bank ve daha küçük iki banka Fibank ile İnvestbank test edildi. Bulgaristan’ın avroyu kabul ederek ve bankacılık ile finans alanında Avrupa kurallarına uyarak Avro Bölgesi’ne katılma isteği, kontrollerin yapılmasına yol açtı.

Yapılan testler ve denetimler, üç yıl önce Bulgaristan Merkez Bankası (BNB)’nın ülkedeki bankaların durumuna ilişkin analizlerinden alınan sonuçları doğruladı. Daha o zaman Bulgaristan’daki bankaların çok iyi durumda ve yeterli sermaye, kaliteli varlık, rezerv ve iyi likiditeye sahip oldukları ve olası ekonomik ve finansal krizlere dayanabilme potansiyelinde oldukları görüldü.

Ancak Avrupa Merkez Bankası’nın bu denetimleri, Avro Bölgesi üyeliğinden önce gelen Avrupa Bankacılık Birliği ve ERM II Döviz Kuru Mekanizmasına katılım prosedürlerinin de bir parçasıdır.Şimdiye kadar Avro Bölgesi üyelerine bu tür prosedürler uygulanmadı. Bulgaristan bu konuda piyoner sayılıyor. Bundan sonra Avro’ya geçmek isteyen bütün Avrupa ülkelerinin Bulgaristan’ın geçtiği yoldan geçmesi gerekecek Bulgaristan Merkez Bankası’nın konu ile ilgili yorumunda Bulgaristan’ın Avrupa Merkez Bankası tarafından IFRS9 (Uluslararası Finansal Raporlama Standartları 9) kuralları uyarınca varlık kalite değerlendirmesi uyguladığı ilk ülke olduğu belirtiliyor.

Bütün bunlar, şimdi çok daha sıkı şartlar koşulurken değerlendirme sonuçlarının, 2016’da BNB tarafından yapılan değerlendirme sonuçlarından daha kötü olmadığını gösteriyor. Bu ise olağanüstü bir başarıdır. Bulgaristan Bankalar Birliği Başkanı Petır Andronov’un görüşü de bu yönde. Andronov “Bulgaristan bankaları, Avrupa stres testlerinden başarıyla geçti” diye belirtti.

Bulgaristan bankacılık siteminde her şey mükemmel değil, tabi ki. Denetlenen bankalardan ikisinde, Avrupa’da normal kabul edilenden daha az öz sermaye ve daha fazla riskli varlığa sahip olduğu görüldü. Bu durumda önemli olan, BNB’nin de, bankaların da önlemlerin alındığını ve AB kriterleri ile tam uyum sağlanıncaya kadar alınmaya devam edileceğini belirtmeleridir. Aslında Bulgaristan bankalarının Avrupa Merkez Bankası tarafından denetlenmesi Avro Bölgesi yolunda atılan ilk gerçek adımdır. Sonbaharda Avro Bölgesi’nin bekleme odası olarak anılan ERM II mekanizmasına katılma konusunda ülkemize yeşil ışık verilmesi bekleniyor. Bunun kesinlikle gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belli değil. Çünkü, finansal kriterlerle birlikte, ülkemize koşulan başka şartlar da var. Güçlü irade olsa ve iyi politika izlense bile bunların hemen karşılanması zor. Hala düşük olmaya devam eden yaşam standardı ve adalet sistemindeki sorunlar bu konuda engel oluşturuyor.

Bulgaristan’da ülkenin Avro Bölgesi Bekleme Odası’na girdikten sonra motivasyonun daha yüksek olacağı ve koşulan sosyoekonomik şartların yerine getirilmesinin daha kolay olacağı ümit ediliyor.Üstelik, Avroya geçmek için Bulgaristan’ın ne kadar beklemek zorunda kalacağını tahmin etmek zor. Ayrıca, Bulgaristan’ın ERMII’ye aday olması, Avrupa Merkez Bankası yönetiminin değiştiği döneme denk geliyor. Avrupa Merkez Bankası’nın başına geçmesi beklenen Fransız Christine Lagarde’ın ilk işinin Bulgaristan’nın adaylığı ile ilgilenmek olması ihtimali zayıf. Şimdilik Bulgaristan’ın Avro Bölgesi yolundaki belirsizlikler öngörülebilir gelişimlerden çok daha fazla. Bu durum ülkenin yapması gereken ve Avrupa tarafından istenilen önlemleri almasına engel değil. Bulgaristan bankalarında uygulanan stres testlerinin tam da bunu göstermesi, cesaret ve motivasyon verici.

Çeviri: Özlem Tefikova