Son günlerde Bulgaristan'da yaşanan Afrika domuz vebası salgını, tedavisi olmayan ve hem ev hem de endüstriyel ortamda yetiştirilen domuzlar açısından son derece bulaşıcı bir nitelik taşıyor. Tek çözüm, hastalıklı hayvanların itlafı ve enfeksiyonun yayılmasını önlemek için sıkı önlemlerin alınması olarak görülüyor. Başbakan Boyko Borisov'a göre, hastalık kuzey komşumuz Romanya'dan gelen turistler ve kara sınırında aceleyle yapılan çitin engelleyemediği yaban domuzlar yoluyla taşındı. Bu nedenle salgın,  önce Kuzey Bulgaristan'da yayılarak, büyük çiftliklerde 100.000'den fazla hayvanın itlaf edilmesine sebep olurken, küçük çiftlikler ve köylülerin arka bahçelerinde baktığı yüzlercesi de telef oldu. Birçoğu hayvanlarının itlaf edilmesine şiddetle karşı çıktı ve hatta yolları kapattı, ancak bu hayvanların öldürülmesine engel olmadı.

İstatistikler, ülkedeki domuz sayısının 800.000'in üzerinde olduğunu gösteriyor; bunun anlamı şu ana kadar yüzde 12'den fazlasının Afrika vebası nedeniyle itlaf edildiğidir. Salgın çok hızlı yayıldıkça bu sayı giderek artıyor. Balkanları geçip güney Bulgaristan'a ulaşan hastalığın, hiç kimse ne zaman ve nerede yayılacağını anlayamıyor. Daha iyimser tahminlere göre, en az 50.000 domuz daha itlaf edilebilir. Bu katliamın yol açtığı hasar büyük ve bazıları gelecek yılda birkaç yüz milyon avroluk zarar ve 25 binlik istihdam kaybından bahsetmektedir.

Hem Brüksel hem de ülkedeki muhalifler “domuz kriziyle” başa çıkma amaçlı hükümet önlemlerine karşı eleştiriler yöneltti. Bazı yerlerde olağanüstü hal ilan edildi, bazı bölgelere erişim engellendi, domuz sanayi çiftliklerini korumak için ordu ve askeri polisten yardım istendi. Ek yardım talep etme ihtimali yanı sıra, domuz çiftliği kayıplarını telafi etmek için 14 milyon Avro vaadinde bulunan Avrupa Birliği’nden de destek talep edildi. Tarım Bakanı Desislava Taneva, hedefin salgını sonbaharın sonuna kadar kontrol altına almak olduğunu söyledi.

Eylül ayının sonunda, Avrupa Komisyonu tarafından, Bulgaristan'da uygulanan domuz vebası mücadelesi tedbirleri üzerine bir denetim uygulayacak. Bulgaristan, domuzları kayıt altında olmayan küçük çiftçiler için tazminat sağlayacak bir değişiklik için baskı yapıyor. Şimdiye kadar, sahip oldukları hayvan sayısı ne olursa olsun, dezenfeksiyon amaçlı yalnızca 150 Avro yardım sözü verildi.

Şu anda ne yapacağını bilemeyen Bulgarların menüsünde domuz eti önemli bir yere sahip. Veterinerler ve tıbbi makamlara göre, hayvanlar Afrika vebası kapmış bile olsa, et termik işlemden geçtiği için insanlar üzerinde tehlike oluşturmuyor. Birçok insan bu eti artık sofralarına koymuyor ve kasaplar satışlarda keskin bir düşüş kaydediyor. Öte yandan, Bulgaristan'da itlaf oranının yüzde 20'ye ulaşması beklenirken, bunun piyasada kıtlığa ve ithalata neden olması muhtemel. İthal domuz etinin Bulgar etinden çok daha pahalı olacağına ve en popüler ve uygun fiyatlı et fiyatlarının en az yüzde 50 oranında yükseleceğine dair korkular var. Bazı medya kuruluşları, Afrika domuz vebasını “Domuz Çernobil’i” olarak nitelendiriyor. Bu kulağa abartı olarak gelebilir, ancak durum aslında çiftçiler, kasap ve sosis endüstrisi, tüketiciler ve tüm tarım sektörü için trajik bir hal alıyor.
 
Çeviri: Ayser Ali