Ulusal özgürlük idealini simgeleyen bayrağımızı işleyen Rayna Knyaginya, tarihi hafızamızda Kurtuluş sonrası adanmışlığıyla yer alacak. Sofya’da yaşadığı ev müzeye dönüştürülürken, orada ilk diplomalı ebe olması hakkında bilgiler bulunacak.

Rayna Knyaginya'nın Sofya'daki evi, ulusal kurtuluş mücadeleleri ve ardından gelen savaşlara katılan kahramanların bir zamanlar küçük alanlarda konuşlandığı bir bölgede bulunuyor. Torunlarından biri Tanya Doganova - Hristova, “Bu mahalle, Bulgar ruhunu korumayı ve yüceltmeyi başaran insanların anılarını topluyor,” diyor.

Sofroniy Vraçanski Sokağında bulunan evine Rayna Knyaginya 1898 yılında taşınıyor,yanicezaevlerinde işkenceden sağ kurtulduktan ve Moskova'da kadın doğum uzmanlığını tamamlamayı başardıktan sonra. Ancak kısa süre sonra, siyasi zulme maruz kalan kocası Vasil Dipçev öldürülüyor, beş oğlu ve üvey kızı Gina ile birlikte yalnız kalıyor.

İleri kemik iliği tüberkülozu geçirmiş olmasına rağmen, hem diplomatik misyonlarda hem de Sofya'nın en fakir mahallelerinde yüzlerce çocuğun doğumuna yardımcı oluyor. Ayrıca ilk sağlık eğitimi programlarını düzenliyor, bugün büyük bir üniversite kadın doğum hastanesi olan “Mayçin Dom” Hastanesini kuruyor, ebelik kursları açıyor.

“Rayna Knyaginya, ihtiyacı olan herkese herhangi bir ücret almadan yardım ediyor,” diyor Tanya Doganova - Hristova. “Yaşlı birçok insan, onun zayıf düşmüş bedeniyle doğurmak üzere olan her kadına yardım etmeye hazır olduğuna tanıklık ediyor. Aynı fedakârlıkla, mütevazı bir sofrada topladığı savaşçılara evini açıyor, kah soğan ekmek, kah da evde pişen kuru fasulyeyi ikram ediyor,”

Bugünkü Serdika büyükşehir bölgesinin belediye başkanı Todor Krıstev'e göre, Rayna Knyaginya'nın müze evi bir buçuk yıl içinde yardım ve çok sayıda bağışla hazır olacak.

“Rayna Knyaginya Müzesi'nin birinci katında mirasçılarının anılarını, bize bağışladıkları fotoğraf ve belgeleri, paylaştıkları hikayeleri toplamayı umuyorum,” diyor Todor Krıstev. “Müze, onun devrimcilik günlerine değil, yeni Bulgar başkentinde temellerini attığı yeni ebelik mesleğine odaklanacak ve her biri kahraman olan oğullarının hayatına değinecek. İkinci katta, akrabaların önerisi üzerine, ulusal kurtuluş hareketine katkıda bulunan gönüllü ordu savaşçıları anısına müze açılacak. Ve bu müzenin, çocukların videolar yardımıyla bilgi almaları için etkileşimli bir yere dönüştürülüp dönüştürülmeyeceğine, yeniden yapılanma başladıktan sonra karar verilecek.”

Tanya Doganova - Hristova,zengin müze sergisi arşivinde çocukluktan beri zevkle baktığı Rayna Knyaginya'nın güzel portresini görmeyi umuyor.

Bana göre o çok güzel ve yüce biri, ve bunu bir film yönetmeni olarak söylüyorum,” diye ekliyor Tanya Hristova. “İnsanları seven, kararlı ve bilge bir insan, tüm bunları yüzünden okuyorum. Ayrıca büyük torunu Olga Dipçeva'nın evinde çok büyük bir Rayna Knyaginya portresi gördüm. Kendisine çocukken baktığımda, akıllıca bakışlarından akan insan sevgisini hissediyordum. Sanki bizi, elleri kolları sıvayıp vatanımızı kurtarmaya davet ediyor.”

Çeviri: Ayser Ali
Fotoğraflar: arşiv