“TürkAkım” gaz boru hattının Rusya’dan Türkiye üzerinden Sırbistan, Slovakya, Macaristan ve Avusturya’dan geçerek Bulgaristan’dan geçip geçmeyeceğine dair söylentiler, imalar ve şüphelernihayet netleşti ve her şey yerine oturdu.Bulgaristan’ın “Bulgartransgaz” şirketi ve Suudi şirketlerin yer aldığı “ARKAD” konsorsiyumu arasında “TürkAkım” doğal gaz boru hattının Bulgaristan kesiminin inşaat sözleşmesi imzalandı.

Bu arada, Başbakan Boyko Borisov “TürkAkım”ın bu kısmına “Balkan Akımı” demeyi tercih ettiğini ve Rusya tarafının da bu isme karşı çıkmadığını söylemekte belki fayda vardır.Söz konusu sözleşme sayesinde “TürkAkım” hattından Orta Avrupa devletlerine Türkiye’den gelecek doğal gazın Türkiye sınırından Bulgaristan üzerinden 474 kilometrelik bir mesafe geçerek Sırbistan sınırına kadar ulaşacak.Geriye gaz boru hattının Bulgaristan bölümünün inşa edilmesi ve 2021 yılında bu hat üzerinden Sırbistan’a doğal gaz ulaştırılması kalıyor. Projenin inşaat maliyetleri 1.1 milyar avroya ulaşıyor, sözleşmenin imzalanmasından sonra projenin gerçekleştirilme süresi ise 615 takvim günüdür.

Bulgaristan ve Orta Avrupa devletleri bu gaz boru hattından ne kazanıyor?

İlk bakışta Bulgaristan pek fazla bir şey kazanmıyor. Yıllık transit ücretinin yaklaşık 100 milyon avro olması öngörülüyor. Yani inşaat maliyeti yaklaşık 10 yıl içinde geri ödenmiş olacak. Ülkemiz için başka doğrudan finansal gelir beklenmiyor.Fakat diğer yandan, bu gaz boru hattı sayesinde Bulgaristan Avrupa doğal gaz haritasında önemli yer kazanıyor ve kıtanın birçok ülkesine enerji sağlanmasında vazgeçilmez bir faktör haline geliyor.Bunun doğrudan bir finansal ifadesi olmayabilir, ancak bu gruptaki bütün ülkeler için tartışmasız birtakım faydalar sağlayacaktır.Dahası, bu yeni altyapı Bulgaristan yetkililerinin ülkeyi sadece bölgede değil, bütün Orta Avrupa için de bir gaz dağıtım merkezi haline getirmeleri fikrinin doğruluğunu ve uygunluğunu ispatlıyor.

Bulgaristan’da Avrupa “Balkan” gaz dağıtım merkezi projesi söz konusu… Bu gaz dağıtım merkezine farklı gaz tedarikçileri tarafından gaz tedariki yapılması ve buradan da müşterilere istedikleri miktarda doğal gaz satması söz konusu.Amerika’dan sıvılaştırılmış gaz satın alma konusunda başarılı bir denemesi olmasına rağmen, şimdiye kadar Bulgaristan sadece Rus gazına sahipti. Bulgaristan’ın Azerbaycan’dan 2020’den sonra yıllık 1 milyar metre küp doğal gaz temini için imzalanmış anlaşması da mevcut.

Kısmen AB tarafından finanse edilen Yunanistan Komotini ve Bulgaristan Stara Zagora arasındaki interkonektorun inşaatı da tamamlanmak üzere. Bu bağlantı ise sadece ABD’den değil, Yakın Doğu ülkelerinden ve Akdeniz havzası ülkelerinden yıllık 5-6 milyar metre küp doğal gaz tedariki imkanı sağlayacaktır.Ve bütün bunların ülkemiz için doğrudan mali faydaları olacaktır. “Balkan” gaz dağıtım merkezinden akıtılacak olan yıllık 15.75 milyar metre küp doğal gazın bir kısmının iç tüketime ayrılacağından dolayı büyük ihtimal vatandaşlara da şimdikinden daha avantajlı doğal gaz fiyatları teklif edilebileceğinden halk için de doğrudan mali faydalar beklenebilir. Bu ise hanelere doğalgaz bağlanmasını kolaylaştıracaktır.

Bütün bunların dışında doğal gaz tedarikinin çeşitlendirilmesi de enerji güvenliğinin bir diğer ismidir. Şu anda tam da bu yapılıyor ve bunun ülkemiz ve Orta Avrupa ülkeleri için sadece olumlu ekonomik ve siyasi sonuçları olabilir.

Çeviri: Özlem Tefikova