Ülkemizin en eski ve köklü bilim kuruluşlarından biri olan Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN) kuruluşunun 150’inci yıldönümünü kutladı. Bulgaristan’ın Kurtuluşu’ndan dokuz yıl önce Romanya’nın Braila şehrinde bir Edebi Toplum olarak kurulan akademinin ana hedefi, bilimi ve eğitimi Bulgarlar arasında yaygınlaştıran bir bilim merkezine dönüşmektir.  Bu dava, Harkov Üniversitesi Profesörü Marin Drinov, Bulgaristan Prensliği’nin gelecekteki başbakanı ve Tırnovo Metropoliti Vasil Drumev ve daha sonra Doğu Rumeli Valisi görevine getirilecek Gavrail Krısteviç gibi Uyanış dönemi aydınları, eğitimli ve varlıklı Bulgarlar ve aralarında Vasil Levski’nin de bulunduğu devrimciler tarafından destekleniyor.

Bugün Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN) çatısı altında 2600 bilim adamının çalıştığı 42 enstitü, 8 laboratuvar, yayınevi, kütüphane ve bilim arşivi faaliyet yürütüyor.

Bulgaristan Bilimler Akademisi Başkanı Akademisyen Yulian Revalski şunları paylaşıyor:

İlk başta faaliyetler daha fazla Uyanış dönemine, tarihe, Bulgar diline ve ruhuna yönelik iken Kurtuluş’tan sonra Akademi, yeni Bulgaristan’ın kalkınmasında önemli rol oynamıştır. Bulgaristan Bilimler Akademisi üyeleri arasındaki toplum ve devlet adamları, bakanlar, başbakanlar sadece ülkemizin kalkınmasını sağlayan kişiler değil, aynı zamanda da Sofya Üniversitesi’nin kurulmasında öncülük role sahip kişilerdir. Bundan dolayı, onların davalarını sürdürmek için elmizden geleni yapmalıyız.

Bilim araştırmalarına ayrılan yetersiz kaynaklardan dolayı bilim adamlarının sayısı yavaş yavaş azalıyor. Bilimler Akademisinde çalışan gençler de çok fazla değil, çünkü 800 leva gibi maaş ve yeterince materyalın olmadığı laboratuvarın yerine, onlar yurtdışında kariyer yapmayı tercih ediyor.

Akad. Yulian Revalski, “Eğer toplumumuz bilimin faydalarını kavrayamazsa, iyi eğitim, iyi sağlık, ulusal güvenlik ve rakabetçi ekonomi düşünülemez “ dedi. BAN Başkanı “Sadece yaklaşık 5 yıl sonra biyolojik nedenlerden dolayı BAN, 700-800 bilim adamını kaybedecek” görüşünü paylaşırken gençleri akademide tutabilmek amacıyla maaşlara yüzde 20 oranından zam talebinde bulunuyor.

12 Ekim kuruluşunun 150’inci yıldönümünün arifesinde Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN), enstitü ve laboratuvar kapılarını açıyor ve bir dizi etkinliklerle çalışmalarını popülarize ediyor. Etkinliklerden ilki, Ulusal Kültür Sarayı NDK yanındaki Aşıklar Köprüsünde bir fotoğraf sergisi olacak.

Bulgaristan Bilimler Akademisi Başkanı devamla şunları belirtiyor:

Tıpta yeni ilaçların üretiminde kullanılan yeni polimerik malzemeler yeni bir seviyede geliştirilmektedir. Malzeme alanında ve iletişim teknolojileri alanında, insanların ekranlara dokunarak bilgisayar kullanmalarını sağlayan Braille Teknik ekranlar konusunda ciddi ilerleme kaydettik. Burada doğrudan ekonomik uygulamalara sahip olmayan, ancak ulusal kimliğimizi korumak için çalışmalar yürüten ve Bulgaristan ve tarihi, dili, edebiyatı, sanat tarihi için büyük önem taşıyan BAN enstitülerinin önemini vurgulamak isterim.

8 Ekim Dünya Görme Günü nedeniyle önde gelen göz sağlığı uzmanları, Bulgaristan Bilimler Akademisi’nde göz sağlığı hastalıklarına ve tedavi yöntemlerine ilişkin  konuşmalar yapacak. 10 Ekim günü ise Güneş Enerjisi ve Yeni Enerji Kaynakları Merkez Laboratuvarında neredeyse sıfır enerji tüketimli ilk pavillionun tanıtımı gerçekleştirilecek. 12 Ekim’de BAN Botanik Bahçesi ve müzeler ücretsiz olarak kapılarını ziyaretçilere açacak. Aynı gün Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN) kuruluşunun 150’inci yıldönümüne adanan büyük konser Ulusal Kültür Sarayı NDK’da düzenlenecek.

Fotoğraflar: Diana Tsankova

Çeviri: Şevkiye Çakır