Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun kurulması üzerinden tam 85 yıl geçmiş olmasına rağmen BNR’nin tarihi hala tamamen araştırılmış olmayıp sürprizler sunmaya devam ediyor. Radyomuzun geçmişi ile ilgili bilinmeyenler, 2001 ile 2007 yılları arasındaki dönemde BNR Genel Müdürü görevini yapmış bulunan Polya Stançeva’nın “Kentten dünyaya” adlı belgeselinde yer buldu.

İkinci bölümde yer alan ilginç hususlardan biri, geçen yüzyılın 30’lu yıllarına kadar çalışan radyo ağının bilinenden çok daha geniş olduğudur. Çünkü o dönemde Varna, Stara Zagora ve Sofya vericilerinin yanında II. Dünya Savaşı zamanında /1941-1944/ Bulgar dilinde yayın yapan “Üsküp Radyosu” da vardı.

Belgeselin yapımcısı Polya Stançeva şunları anlattı: “Bulgaristan’ın Karadeniz kenti Varna ve Kırım yarımadasının güneybatı kıyısındaki Sevastopol arasında radyo köprüsünün oluşturulması fikri vardı, fakat bu fikir maalesef gerçeğe dönüşmedi. Buna karşın Karadeniz’de vericiler yapıldı. Biri Kamenar köyü yakınında, diğeri ise “Nadejda” gemisinde kuruldu. Daha sonra bu vericiler Balkan savaşı döneminde kilit rol oynadı, çünkü onlarla Osmanlı ordusunun karargahından verilen bilgiler yakalandı.”

İlginç diğer bir husus ise “Drazki”adlı Bulgar torpil gemisinin Osmanlı donanmasına ait “Hamidiye” kruvazörünü “Nadejda” gemisinin yardımı ile batırırken bunun silahlarla değil geminin güvertesinde bulunan ve genel kurmay ile bağlantıyı engelleyen radyo istasyonu yardımı ile olduğudur.

Polya Stançeva’nın anlattığı gibi bu olaydan dolayı 1919 yılının Kasım ayında imzalanan Neuilly Barış Anlaşması üzerine Bulgaristan, radyo sahibi olma hakkını kaybetti. Bu yasak 1927 yılına kadar sürdü. Sonra ilk radyo yayıncılığı denemeleri başladı ve 1929 yılının Kasım ayının son haftası “Alo, alo burası Sofya Radyosu” anonsu yapıldı.

Tarihin cilvelerine rağmen Çar III. Boris’in 25 Ocak 1935 yılında çıkardığı emirle kurulan Bulgaristan Ulusal Radyosu, dinleyicilere hızlı, doğru ve yararlı bilgi sunma misyonunu yerine getirmeye devam etti.

“Radyo, dönemin standartlarını karşılayan modern bir Avrupa medyası olarak kuruldu. Radyo günümüze kadar galip gelenlerin peşinde hiç koşmadı, onlar ilgisini çekmeye çalıştı. Sanırım bu formül başarı ile uygulanmaya devam ediyor”.

BNR’nin program çeşitliği içinde yabancı dillerde yayın yapan Bulgaristan Radyosu’nun tuttuğu yere gelince Polya Stançeva şunları söyledi:

“Birçok dilde konuşan Bulgaristan Radyosu sesinin her yerde duyulmaya devam etmesi gerekir. Bulgaristan Radyosu büyük bir değer. Daha 1935 yılında Varna Radyosu Fransız dilinde yayın yapmaya başladı. “Elza” radyo istasyonu Esperanto dilinde kısa haberler yaptı, 1937’de ise onlara Fransızca, Almanca, İngilizce ve İtalyanca yayınlar eklendi. O günden bu yana radyo yeni diller ekleyerek dünyaya seslenmeye devam ediyor”.

Çeviri:Tanya Blagova