Siyasi güçlerin, profesyonel çevrelerin, medyaların ve toplumun odak noktasında yine enerji sektörü var. Başbakan Boyko Borisov AB’nin “Yeşil Anlaşması”na karşı ve mümkün olduğunca uzun süre için termik elektrik santrallerinin ömrünü uzatmaktan yana.

İşverenler devletin devlet termik elektrik santrallerine finansal yardım sağlamasına karşı, meslek örgütleri işverenlerin taleplerine karşı ve bu santrallerde ve kömür madenlerinde çalışan işçilerin sosyal haklarını savunuyorlar.

Er veya geç kömür ile çalıştırılan termik elektrik santrallerinin kapatılacağı ve bunun pahalıya mal olacağı bir gerçektir.

Avrupa Komisyonu, bu ay aralarında Bulgaristan, Fransa ve Almanya’nın yer aldığı birkaç ülkeye en hızlı bir biçimde 2030 yılına kadar sera gazlarını azaltma planlarını sunmaları yönünde çağrıda bulundu.

Bulgaristan zararlı karbon dioksit emisyonları üretimi bakımından AB’de üçüncü sırada yer alıyor ve enerji üretimi ve ısınma için sadece 2017 yılında 27 milyon tondan fazla sera gazı üretmiştir.

Şubat ayı başında Başbakan Boyko Borisov, Brüksel’de Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Layen ile görüşmesinde “Yeşil Anlaşmanın”   Bulgaristan için “büyük bir sorun olduğunu” itiraf etti.

Bu bağlamda Boyko Borisov, “Gelecek 10 yıl içerinde çok aktif çalışılması gerektiğini söyledi. 10-15 yıl içerisinde kömür kullanımının bırakılması ve çevreyi kirletmeyen bir teknoloji icat edilmesi gerekiyor. Bu ise zor bir süreçtir” diye konuştu.

Ülkedeki elektrik enerjisinin yaklaşık yüzde 40’ı kömür ile çalışan termik elektrik santrallerinden temin ediliyor. Ancak bu oran kış mevsiminde yüzde 60’a yükseliyor.

Bu santraller, linyit kömür madenleri ile beraber “Maritsa-İztok” bölgesinde 30 bin kişiye iş sağlıyorlar ve kapatılmaları da sadece enerji krizi değil, sosyal krize de neden olacak.

Bulgaristan’ın AB genelinde karbon emisyonları azaltma sıralamasında ikinci yerde olması ve 2018’de emisyonların yüzde 8.1 ile azalmasına rağmen, kömür madenleri ve termik elektrik santrallerinin karbon emisyonları ile çevreyi kirlettikleri açıktır.

Kömürle çalıştırılan bu termik elektrik santrallerinin kapatılması tehdidi ile ilgili olarak Parlamento hükümeti devlete ait “Maritsa İztok 2” termik elektrik santralinin kurtarılması için devlete mümkün olan her şeyi yapma yükümlülüğü veren bir karar onayladı. “Maritsa İztok 2” Termik Elektrik Santrali 800 milyonun üzerinde borcu var ve sadece ekoloji açısından değil, bu santralin finansal açıdan da belirsiz geleceği var. Bu karar “Yeşil Anlaşma” ile çelişiyor ve işveren örgütleri tarafından onaylanmadı, çünkü işverenler bunda yasalara aykırı devlet yardımı ve serbest rekabet için tehdit gördüler.

İş dernekleri, Bulgaristan Enerji Holdingi, “Maritsa-İztok2” Termik Elektrik Santrali ve enerji piyasasından bazı kişilerin istifasını istedi.

Bulgaristan’da bütün Avrupa genelinde endüstri sektörü için elektrik enerjisi fiyatı en yüksek ve endüstri sektöründeki girişimciler elektrik enerjisi fiyatlarının Avrupa’daki rakiplerinden yüzde 20 ile yüzde 50 arasında daha yüksek olduğundan şikayetçi.

Bunun sebebi kötü yönetim ve enerji sektöründeki yolsuzluklardır, diye belirtiliyor dört iş kuruluşunun ortak deklarasyonunda. Ancak sendikalara devletin “Maritsa-İztok2” Termik Elektrik Santralini koruma politikasını desteklediler ve iş çevrelerini enerji sektöründeki fiyatları ve gerçekleri doğru yansıtmamakla suçladılar.

Dün Bulgaristan’daki İşverenler Birliği ve Enerji Bakanı Temenujka Petkova arasında gerçekleşen özel toplantıda, ülkedeki enerji piyasasında tam liberalleşme ve kanunlarda değişiklik anlaşmasına varıldı.

Bulgaristan, AB genelinde kömürden elde edilen enerji tüketimi sıralamasında dördüncü yerde. Ondan önce ise sadece Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Yunanistan sıralanıyor.

Bakan Petkova “Kömür yakıtlı termik elektrik santralleri olmadan bizin enerji sistemimiz normal çalışamaz ve Avrupa Komisyonu’na 2030 yılına kadar bu santrallerin ülkede temel enerji kaynağı olacağını bildirdik” diye konuştu ve kömür yakıtlı santrallerden daha ekolojik enerji kaynaklarına geçişin yavaş yapılması ve ülkenin enerji güvenliğine zarar vermemesinde ısrar etti.

Çeviri: Özlem Tefikova