COVID-19 koşullarında birçok müze ve galeri İnternet sitelerinde sanal geziler öneriyor. Amaç, seyahat etmelerinin olanaksız olduğu ve dört duvar arasında kapalı kaldıkları sürece kullanıcıların zengin tablo ve artefakt koleksiyonlarını görebilmeleridir.

Gezme turları ile farklı ilave ve ürünlerin oluşturulması amacıyla şirketlerle kültür kurumlarının online varlığından sorumlu uzmanlar eylem gösteriyor. Bu ekiplerin birçoğu, ofisleri ülkemizde bulunan Bulgarlar tarafından yönetiliyor. Yavor Bonev’in dokuz yıl önce kurulan şirketi de bunlardan biridir. Şöyle diyor:

“O zaman çeşitli mimarlık stüdyolarında çalıştığım Yeni Zelanda’dan dönmüştüm. Bir Danimarka şirketinin ürünü olan yeni bir teknoloji ile tanıştım. Bunda, bir hologramın etrafında dönecek ve içine gerçek bir objenin yerleştirilmiş olan cam piramitler kullanılıyordu. Hiçbir firmanın buna benzer bir şeyi o ana kadar yapmış olmaması ile ilgili olarak şirket ürününün animasyonu için bir yarışma ilan etmişti. İkinciliği kazanan ben Kopenhag’a gittim ve Danimarkalılarla beraber çalışmaya karar verdik.”

İlki dünyaca ünlü bir bira üreticisi için olmak üzere, Yavor ve ekibi yüzden fazla proje oluşturdular. ‘Yıldız Savaşları’ filmlerinde tanıştığımız hologram animasyonunun yardımıyla onlar 2011’de bira şişesinin dönmesini ve etiketinin ‘canlandırılmasını’ sağladılar. Böylece zamanla bu tür animasyondan yararlanarak en çok proje gerçekleştirmiş bir şirkete dönüşüyorlar. Sanal gezmeler de Yavor Bonev’in  portfolyosunda özel yer alıyor. Viyana ve Fransa’nın Champagne köyüne turlar aralarında en büyük rağbet gördü .Ekip, Avusturya başkentinin sanal gezisini oluşturmak için tam dokuz ay çalıştı. Yavor Bonev devamla şunları anlattı:

​‘İnternet’te Viyana turuna erişim yok.Fikrimiz, kentin farklı noktalarına kadar gidecek otobüslerde gerçekleştirilmesi ve bir sinyal üzerine kullanıcının gözlüğü takıp geçmişe dalmasıdır. Örneğin, Hoffburg Sarayı veya ‘Aziz Stephan’ Katedralinin önünde durabilir, ya da aynı yerlerin 300 yıl önceki durumunu seyredebilirsin. Böylece bu devlet ve kentin tarihçesinin kilit gelişmelerine tanık olabilirsiniz. 80 kişilik bir ekiple çekimleri Bulgaristan’da yeşil bir ekran üzerinde gerçekleştirdik. Bize Avusturya müzelerinden özel takım giysiler temin ettiler, yürütülen savaşlar için er ve atlar kullandık. Tek sözle, bir film yapımı için gerekli bütün gerekenlere sahiptik. Çekim tamamlanınca çekilenlere bilgisayar animasyonu ile yapılan dekorlar kattık.”

Yavor ve ekibinin bundan sonra karşılaştıkları meydanokumalar, kadim ve ebedi olan Plovdiv’in 17 yüzyıl önceki görünümünü yaratmalarıydı. Sanal gerçekler ve animasyon aracılığıyla onlar Piskoposluk bazilikasının bir zamanlarki görüntüsünü canlandırmak istiyordu. Bugüne kadar yalnız bazı fragmanları kalan bu kadim mabedin görünümünü doğru biçimde canlandırmak amacıyla onlar tarihçi, arkeoloji uzmanları, restorasyon işçileriyle bir araya gelip tarihi konusunda bilgi ediniyorlar. Bu sayede sanal canlandırma yoluyla bazilikanın iç tasarımının en küçük ayrıntılarını bile sergilemeyi başarıyorlar.

Ne yazık ki, sanal tur için gerekli cihazlar  henüz Plovdiv’e getirilmiş değil, koronavirüsle ilgili olağanüstü hal de çekilenlerin montajını ek olarak geciktirecek.

Yavor Bonev, ortaokul öğrencilerinin fizik kanunlarını, kimya element tablosu ve elementlerin uygulanmasını benimsemelerini yardımlayacak sanal dersler hazırlamayı da düşünüyor.Bulgaristan ve dünya tarih sayfalarından  bazı olguları  sanal olarak tanıtması da mümkündür.

Çeviri: Neli Dimitrova