Bulgaristan’da kamu ihaleleri kamu kaynaklarının harcanmasında vatandaşların çıkarlarını garanti etmeleri gerekirken, son yıllarda onlar yolsuzluk şemalarının aynası haline geldi. Projelerin milyonlarca avroya vardığı inşaat ihaleleri şu an en cazip ve kar payı en yüksek ihaleler oldu.

Yatırım Projeleri Mühendisleri Odası Başkanı ve Mimarlık, İnşaat ve Jeodezi Üniversitesi eğitim görevlisi Doç. Metodi Andreev BNR’ye yaptığı açıklamada: “Bulgaristan’da kamu ihaleleri kazanılmıyor, onlar dağıtılıyor” dedi. Başbakan Boyko Borisov’un kamu ihalelerini “dağıtan” bir idari personel kurduğunu iddia eden Andreev,  bununla “olağanüstü ciddi yolsuzluk ortamı” yaratıldığını öne sürdü.

“İnşaat alanında yatırım sürecinde bu uygulamaları tanıklık etmek istemiyoruz, defalarca buna itiraz ettik, ancak sesimizi duyan yok diye İnşaat Yatırımları Mühendisleri Odası Başkanı, sözlerine şöyle devam etti: "Porjeyi yapan taraf ile inşaat yatırımcısı arasında mali bağımlılık yaratılıyor. Proje şirketi inşaat yatırımcısının isteklerine cevap vermelidir.  Bu durumda projenin serbest ve inşaatın güvenliği adına çalışması imkansızlaşıyor, inşaat yatırımcısının maddi çıkarları ve ekonomik menfaatlerini güdecek proje gereksinimi doğuyor. Proje ve inşaatlar kamu ihalesinin kazanılması için lobicilik yapan siyasi çevrelerin isteklerine de beklentilerine de cevap vermek zorunda bırakılıyor. Bunun sonucunda kalitesiz projeler ve kalitesiz inşaatlar ortaya çıkıyor. Böylece inşaat kalitelerinin kötü, fiyatların ise yolsuzluk düzeyine varacak kadar yüksek olduğu projeler ortaya çıkıyor”.

İnşaat alanında da oligarşinin “kara yüzünü” gören Metodi Andreev, iyi fiyat ve kamu menfaatlerini koruyacak kalite için ihalede ve projelerdeki tarafların bağımsız olması gerektiğine vurgu yaptı. Oysa ülkede hakim olan uygulamalar,son sözü inşaat yatırımcısında bırakıyor ve yatırım sürecinin ona “tek hükümdarı” gözüyle bakıyor.

“İnşaat oligarşisi “kara para aklama”, kamu kaynaklarını kendi yararına kullanma ve AB programlarının bir kısmını “politik etkenlere komisyon” şeklinde de dağıtmak üzere, bu Avrupa paralarından faydalanma amacı güdüyor”.

Bunu öne süren Metodi Andreev, ülkede küçük ve orta ölçekli inşaat ve proje firmalarına şans verilmediğini kaydetti ve “Bulgaristan’da bütün inşaat ihalelerini 20-30 büyük şirket alıyor. Kamu ihalelerini kazandıktan sonra onlar küçük ve orta ölçekli işletmeleri taşeron firma olarak kullanıyor. 

Birçok defa büyük firmalar küçük taşeron firmaların paralarını ödemiyor. Bu da vatandaşlarımıza ve şirketlerimize büyük sorunlar yaratıyor.

Bunun dışında mevcut yasalar da, tamamen lobicilik menfaatlerini savunuyor. Bu da vatandaşın yararına olmayan düzenleme.

Andreev: “Bu yolsuzluklar pandemi haline geldi ve ülkedeki yönetimin sembolü oldu” dedi.

Hazırlayan: Elena Karkalanova

Çeviri: Sevda Dükkancı