2021 yılında Bulgaristan’da 18. nüfus ve hane sayımı yapılması bekleniyor. Birçok şey olduğu gibi, Covid-19 krizi 22 Ocak – 15 Şubat tarihleri arasında gerçekleşmesi öngörülen nüfus sayımı karşısında da engel oluşturdu. Aralık 2020’de Parlamento nüfus sayımını erteledi ve Bakanlar Kurulu’na nüfus sayımı tarihlerini değiştirme imkanı verdi. Ancak bu erteleme 9 aydan fazla uzatılamaz, çünkü AB kurallarına göre sayım bu yılın içerisinde yapılmalı.

En büyük istatistik araştırması ve ülkede nüfus, haneler, evler sayısı hakkında temel kaynaklardan birisini oluşturmakta nüfus sayımları. Çünkü nüfusun tam sayısı, kadın erkek sayısı, yaş, eğitim, ekonomik aktivite, meslek, ekonomik faaliyet ve diğer demografik, sosyoekonomik ve etnik ve kültürel göstergeler hakkında bilgi sağlıyor. Bu ise ülkede yönetim ve yönetim dışında birçok uzman için gerekli bir şey, bu şekilde uzmanlar strateji geliştiriyor ve yönetim kararları alıyorlar.

Ülkemizdeki nüfus sayımı tarihi daha Çarlık döneminde, 13 Aralık 1880 yılında nüfus sayımına yönelik özel kanunun kabul edilmesiyle başladı.

1885 yılında Doğu Rumeli ve Çarlık Bulgaristan’ın Birleşmesi ile ikinci nüfus sayımı da gerçekleşiyor. İkinci nüfus sayımı verileri 31 Aralık 1887 yılına ait. 19. yüzyılın sonunda Uluslararası İstatistik Enstitüsü nüfus sayımı ve verilerin paylaşımı ile ilgili bir dizi kural onaylıyor. 1897 yılında Çarlık Bulgaristan’da kabul edilen nüfus, binalar ve yetiştirilen hayvanların sayımı kanunun temelinde de bu kurallar yatıyor. Bu kanuna göre 31 Aralık 1900 yılında dördüncü nüfus sayımı da gerçekleşiyor. Ve ardından dönem dönem nüfus sayımları devam ediyor.

21. yüzyılın başından beri Bulgaristan’da iki defa nüfus sayımı yapıldı. Bunlarla sayımın yılın son ayında yapılması geleneği de değiştirilmiş oluyor. 2001 yılında Aralık ayı yerine, sayım tarihi 1 Mart’ta, 2011’de ise 1 Şubat’ta yapıldı.

Tarihte, 1985 yılına kadar ülkedeki nüfusun pozitif ortalama yıllık büyüme kaydettiği görülüyor. Nüfustaki büyümenin en yüksek olduğu dönem ise 1921-1926 yılları arası – 105 295 kişi; ardından 1927-1934 yılları arasında nüfus 74 900 kişi ile artıyor. Nüfustaki en düşük büyüme ise 1976-1985 yılları arasında kaydediliyor. Bu dönemde nüfus sayısı ortalama yıllık sayı olarak 22 088 kişi ile büyüme kaydettiği görülüyor. 1986-1992 yılları arasında ise ülkede ilk defa azalma kaydediliyor (toplam rakam 461 332 kişi).

Ancak bu eğilim 1993-2001 ve 2001-2011 dönemlerinde de devam ediyor.

Ulusal İstatistik Kurumu uzmanlarının paylaştığı veriler ile özetlemek gerekirse, 1986’dan 2011’e kadar Bulgaristan’ın toplam nüfusu 1 584 079 kişi ile azalmıştır. 1986 ve 1992 yıllarındaki azalma göç olaylarına bağlı olurken, sonraki iki dönemde nüfus sayısı azalması negatif doğal nüfus artışına bağlı olduğu görülüyor.

Hazırlayan: Krasimir Martinov

Çeviri: Özlem Tefikova