Pandemiden dolayı eğitimin uzaktan verilmesi, çocukların sağlık durumu ile ilgili bazı önemli konuları gündeme getirdi.

5. ile 12. sınıf arasındaki öğrenciler farklı elektronik cihazlar üzerinden eğitim alarak her gün uzun saatler ekran başında durmaya devam ediyorlar, ki bundan bir hafta öncesine kadar aynısı küçük öğrenciler için de geçerliydi.

Bu durumum öğrencilerin sağlığını ve özellikle de uyuku kalitesini kaçınılmaz olarak etkiliyor.

Bu konuda psikofizioloji uzmanı, BAN Psikoloji Enstitüsü eski müdürü ve Bulgaristan Uyku Sağlığı Derneği kurucusu prof. Bojidar Dimitrov, BNR Horizont programına konuştu. İş arkadaşımız Valeria Nikolova'nın prof. Dimitrov ile yaptığı söyleşiyi dikkatinize sunuyoruz.

"Sadece çocuklar değil, bütün insanlar, bilgisayar, telefon ve tablet gibi elektronik cihazlarla aşırı derecede meşgul oluyorlar. Yapılan bir araştırmadan alınan sonuçlara göre hem çocuklar hem yetişkinlerin ekrana bakarak geçirdikleri zaman, diğer tüm işlere ayırdıkları toplam zamandan daha çok. Bu durum doğal olarak onların tüm fiziolojik ve psikolojik hallerini etkiliyor, diyen prof. Bojidar Dimitrov şöyle devam etti:

"Gençler artık okuyup yazmıyor, bütün gün klavye tuşlarına basıyorlar. Ekrandan gelen ışınlar göz sağlığını, kulaklıklar ise kulak sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Uzun zaman bu etkilere maruz kalmak büyük değişikliklere yol açıyor. Neticede ilk başta sinirlilik ve dikkat dağılması, zamanla da uyku problemleri ortaya çıkıyor."

Uzaktan eğitime dönen uzman, ekran aracılığı ile kurulan iletişimin iki yönlü olduğunu belirterek öğretmenlere seslendi:

"Ekranda gerek olmadan çizim, figür ve çizelge gibi ders kitaplarında zaten bulunan şeyleri göstermeyin. Öğrencilerle konuşmaya daha çok zaman ayırın. Çocuklar ekranda yazılı rakam ve harflere göz dikmektense sizi dinlesinler. Son dönemde üniversitelerde bile sınavlar yazılı olarak verilmeye başladı. Oysa sınava giren kişinin yazarken gösterdiği başarı, doğrudan iletişim yolu ile sözlü imtihanda gösterdiği başarıdan daha farklı. Dolayısıyla öğretmenleri, şekil ve tablolar göstermek yerine öğrencilerle konuşmaya ve sohbet etmeye çağırıyorum" dedi uzman konuğumuz ve şöyle devam etti: 

"Öte yandan kontrol olmayınca öğrenciler bazen ekran başında olmayabilir bile. Bizzat ben ev ödevlerinin verilmesine de karşıyım, çünkü ev ödevini öğrenci yerine herkes yapabilir. Kopyalama da çok tuhaf bir uygulama. Bütün ders kitapları yazarak kopyalanıyor. Öğretmen ve öğrenci arasındaki ekran üzerinden sürdürülen bu iki yönlü ilişki o denli formal ve dogmatik olmamalı, tamamen not ve başarı odaklı olmamalı, daha çok insani bir iletişim şeklinde olmalıdır. Ders kitaplarında kağıt üzerinde yazılanların elektronik ortamda tekrar edilmesine gerek yok."

Günde 7 veya 8 saat ekran başında durmanın en küçük çocukların bile uyku kalitesini ne yönde etkilediği sorusu üzerine prof. Dimitrov şöyle konuştu:

"Tamamen fiziolojik olarak ekrandan gelen dalgalar, insanın uykuya dalmasında esas faktör olan melatonin maddesinin üretilmesini engeller. Bu şekilde uykuya dalınması ertelenir, çocuk uzun zaman yatakta olmasına rağmen uyumaz, uykusu sık sık bölünür. Bu durum sabah dikkatinin dağınık olmasına, asabi olmasına yol açar".

Prof. Dimitrov, bu sorunun çok daha önemli bir boyutu olduğuna dikkat çekti:

"Sonuçta oluşan bağımlılık, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı ile kıyaslanabilir. İngiltere'de bu tür bağımlılığın tedavi edilmesi yönünde çalışan birkaç klinik var. Asya ülkelerinde ise neredeyse cinayetlere varan aile içi şiddet izlenmekte. Uzaktan eğitim sadece Bulgaristan'da değil, dünya çapında büyük bir sorun, diyen psikofizioloji uzmanı, radyomuza konuşmasının sonunda velilere seslendi:

"Küçük çocukların mümkün ise velileri tarafından izlenmesinde fayda var. Çünkü ekran başında bulunan çocuğun asıl amaç olan eğitimden sapması epey muhtemel".

Çeviri: Tanya Blagova