Lumiere kardeşlerin Paris'te bir salonda hareketli görüntülerle bir hikaye anlatmasından ve izleyicileri şaşırttıktan yirmi yıl sonra, Sofya’da “Modern Tiyatro” salonunda ilk Bulgar filmi gösterime girer – “Bılgaran e galant”. Yönetmeni Vasil Gendov. Yönetmenin ilham perisi ise Jana Gendova.
Vasil Gendov, ikinci filmi “Lübovta e ludost” - "Aşk çılgınlıktır” üzerinde çalışmaya başladığında, tesadüfen bir genç kızla tanışır. Ekranda görünmeyi hayal eden genç bir kızla tanışır. İlk bakışta kızı beğenir, yeni filminde görmek istediğini söyler.
Radyonun Altın fonunda korunan kayıtlardan birinde yönetmen Vasil Gendov anlatıyor:
“1916 sonbaharında, ünlü tiyatro sanatçıları Elena Snejina ve Sava Ognyanov'un tiyatro kurslarında genç ve yetenekli öğrenci Jana Ivanova ile tanıştım. Sadece 16 yaşındaydı, yeni bir film çekme fikrini paylaşınca, kendisi büyük bir coşkuyla hemen katılmak istedi. Bulgar sinemasının temellerini atma sürecine katılmak istedi."Jana da, Vasil Gendov gibi Sliven doğumlu. Yönetmen, Uyanış döneminde toplum mücadelesine katılan babası Dimo Hacı Gendov'un ortamında yetişir. Ve sinemaya 12 yaşındayken izlediği ilk film ile aşık olur. Jana, subay ailesinde büyüyer. Daha öğrenci yıllarında Halk Tiyatrosundan oyuncularla birlikte “Odeon” salonunda temsillere katılır.İkisi film çekmek hevesiyle bir araya gelir, ancak büyük bir engel karşılarına çıkar – para.
Gendov anılarında şunları yazıyor:"Jana bana bankada 600 levaya sahip olduğunu ve yardım etmek için bana verceğini söylediğinde gerçekten şaşırdım. Daha sonra bunların tesarruf edilen para değil de, Plovdiv'deki Fransız kolejine girme vesilesiyle ona verilen bir aile hatırası olan bir altın saatin satışından elde edilen paraların olduğunu anladım."
1917'de Vasil Gendov, "Aşk çılgınlıktır" adlı komedi filmini çekmeyi başarır, Jana ana kadın rolünü üstlenir. Bu, Gendov’un tek korunmuş filmidir. Günümüzde Varna şehrinde düzenlenen Uluslararası Film Festivali, “Aşk çılgınlıktır” adını taşıyor.
Bundan sonra Vasil ve Jana hem meslek hayatlarında hem de özel hayatlarında beraber olurlar. “Aşk çılgınlıktı” filminin galasından sonra Berlin’e giderlerırlar orada tiyatro eğitimi alırlar ve birkaç filmde de rol alırlar. Yurda döndükten sonra Jana eşinin filmlerinin çoğunda oynar, tiyatro sahnelerine çıkar ve gerçek bir yıldız olur.
Vasil Gendov devam ediyor ve hayranlığını gizlemiyor: “İtiraf etmeliyim. Genç ve hevesli oyuncu Bulgar filminin başarısı için bütün gücüyle çalıştı, mücadele etti. 25 yıl boyunca 14 sinema filminin çekimlerinde, aralıksız hep yanımdaydı. Baş kahraman, yönetmen yardımcısı, çekimleri örgütleyen, makyaj ustası oldu, senaryoların yazılamsına katıldı.”
1937'de ikili “Zemyata gori” son filmlerini çeker. Kaderin cilvesi, 1944'te iktidara gelen komünist hükümet, Vasil Gendov'u faşist ve düşman ilan ederek gelecekteki film projelerine giden tüm köprüleri ykar. Böylece ilk Bulgar film yıldızının sinema kariyeri de kül olur.
Jana Gendova anlatıyor: "Ulusal Film Arşivi’ndeki portrelerimden birinde şunu yazdım:" Bulgar filmi, bu benim bütün hayatım. Ve gerçekten nekadar çok emek, yıllar önce nekadar çok hayal, birkaçı gerçekleştı, bir okadarı da hayal kaldı! İnsanlar para kazandı, bir kenara yığıdı, bankalara yatırdı, Vasil Gendov ise deli gibi çalıştı, inat ederek, kuruş kuruş toplayarak bir tiyatro düzenledi oynadı çabaladı, ama daire almak, bankaya yatırmak için değil bir film çekmek için , bir Bulgar filmi çekmek için yaptı bütün bunları.”
Çeviri: Müjgan BaharovaYurtdışındaki Bulgar Kültür Enstitüleri'nin başlıca işlevi, Bulgar kültürünün başarılarını tüm çeşitliliğiyle ev sahibi ülkenin izleyicilerine sunmaktır. “Programımız zengin ve renkli olmalı ki herkes kendisi için ilginç bir şeyler bulabilsin” -..
Bulgar okuma evi, halkın maneviyatını ve geleneklerini yüzyıllardır koruyan eşsiz bir kurumdur. Razlog kasabasındaki “Razlog -15 Eylül 1909” okuma evi 115. kuruluş yıldönümünü kutluyor. Bu vesileyle 30 Eylül'de Rila,Pirin ve Rodop dağları..
Yurtdışındaki yurttaşlarımız için yazılan eski ve yeni metinlerden oluşan repertuvarı ile Avrupa’daki 17 başarılı gösterinin ardından “Masal posta kutusu” edebiyat formatı Avrupa tunesine daha 11 yer ile devam ediyor. Etkinlikte Aleksandır..
On yıllardır Almanya’da yaşayan Emilia Juecker’in sözlerine göre “Bulgarlar dünyayı süslüyor”. Hamburg’ta 30 Kasım’da soydaşlarımızı bir araya getirecek..